YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2007/15964
KARAR NO : 2007/23101
KARAR TARİHİ : 11.12.2007
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Davacı, 1.8.1997 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının tüm davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01.08.1997 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının 01.09.1998-01.05.2000 tarihleri ararsında tarım … sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir..
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım … hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım … sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek …’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. …’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan … ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim ,şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının sattığı ürün bedelinden Nisan 1997, Aralık 1998 tarihlerinde prim kesintisi aypıldığı, 1.5.2000 tarihinde tarım … sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiği, 1.8.1996 -25.09.1997 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi 295 gün kısa süreli sigortalılığının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece ilk kesintinin yapıldığı tarihi takip eden 01.06.1997 tarihinde SSK lı çalışması bulunduğundan bu çalışmanın sona erdiği 26.09.1997tarihinden itibaren tarım … sigortalığının başlatılması gerekirken … il müdürlüğünde anılan kayıtların bulunmadığı yönündeki cevabının davacının aleyhine sonuç doğurmaması gerektiği dikkate alınmayarak 01.09.1998 tarihinden itibaren … sigortalılığının tesbitine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..
Öte yandan . ,davalı kurumun yukarıda açılanan yasal gerekçelere göre davacıyı 26.09.1997 tarihinden itibaren tarım … sigortalısı olarak tescil etme yükümlülüğünü yerine getirmeyerek davanın açılmasına neden olduğu ve davacı tarafından açılan davanın kabul edildiğine göre davacı yararına avukatlık ücreti takdir edilmesi ve yargılama giderinin davalı kurumdan tahsil edilmesine karar verilmesi gerekirken davanın mahiyeti gibi hatalı bir değerlendirme ile davacı yararına avukatlık ücretine hükmedilmemesi ve yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır..
Ne var ki ,bu yanlışlıkların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HUMUK438/7 maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü hüküm fıkrasının2.bendindeki “01.09.1998” tarihinin silinerek yerine “26.09.1997” tarihinin yazılmasına. 4 ve 5 .bendlerinin silinerek yerine” Davacı yararına karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 450.00YTL avukatlık ücreti ile davacı tarafından yapılan yargılama masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine” rakam ve sözcüklerinin yazılmasına hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, 11.12.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.