YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/5407
KARAR NO : 2006/5813
KARAR TARİHİ : 05.06.2006
MAHKEMESİ : Muğla 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 10/02/2006
NO : 589-25
Davacı, S.S.K.’lı hizmetleri dışında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının S.S.K. zorunlu sigortalısı olduğu dönemler dışında 1.4.1986-24.10.1986, 10.2.1987-21.2.1988,1.6.1988-17.1.1989, 7.2.1989-4.7.1993, 1.10.1993-1.11.2001 tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının 10.2.1987-21.2.1988, 1.6.1988-17.1.1989, 7.2.1989-4.7.1993, 1.10.1993-1.11.2001 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tesbitine, 1.4.1986- 24.10.1986 arasına ilişkin dönemle ilgili taraflar arasında uyuşmazlık bulunmadığından hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmiştir
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede, davacının 3.4.1986 tarihinde verilen bildirge üzerine 1.4.1986 tarihi itibariyle tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, 31.08.2001 tarihinden beri prim ödediği, ziraat odası ve kooperatif kaydının olmadığı zirai kredi kulanmadığı sadece muhtar ilmuhaberi bulunduğu, 25.10.1986-9.2.1987, 22.2.1988-31.5.1988, 18.1.1989- 6.2.1989, 5.7.1993- 30.9.1993 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğu görülmektedir.
Davacının 1.4.1986-24.10.1986 tarihleri arasındaki dönemde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğu konusunda ihtilaf yok ise de Mahkemece 24.10.1986 tarihinden ilk primin yatırıldığı 31.8.2001 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalılığı koşulları araştırılmaksızın tesbit kararı verilmesi doğru olmamıştır.
Yapılacak iş; öncelikle davacıya ihtilaflı dönemde ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşları açıklattırmak, bu kişi, kurum ve kuruluşlardan ürün bedelinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak yapılmış ise belgelerini getirtmek, tapu dairesinden adına kayıtlı zirai arazi olup olmadığını, belediye emlak dairesinden zirai arazi emlak vergisi mükellefi olup olmadığını sormak ihtilaflı dönemde görev yapan muhtar ve azların beyanlarına başvurmak sonucunda tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonuca ulaşmak gerekir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davacının 1.4.1986-31.8.2001 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 05.06.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.