YARGITAY KARARI
DAİRE : 21. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2006/2063
KARAR NO : 2006/4703
KARAR TARİHİ : 04.05.2006
Mahkemesi : Afyonkarahisar As.Huk. (İş) MahkemesiTarih : 02.12.2005No : 170-327 Davacı, 01.02.1986-14.06.1986, 01.12.1986-31.03.1988, 01.05.1988-14.08.1988 ve 01.04.1990-26.05.2005 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, kararın dayandığı gerektirici nedenlere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.2- Dava, davacının 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalılık süreleri dışında 01.02.1986- 14.06.1986, 01.12.1986- 31.03.1988, 01.05.1988- 14.08.1988 ve 01.04.1990 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.Mahkemece davacının 01.02.1986-14.06.1986,01.12.1986-31.03.1988, 01.05.1988-14.08.1988, 01.04.1990-24.12.1990, 24.09.1996-26.05.2005 tarihleri arasında 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olduğunun tesbitine karar verilmiştir. Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. Somut olayda ise davacının Bağ-Kur’ca 01.01.1985 tarihinde tescili yapılmış, 01.02.1986 tarihinde S.S.K. ‘na tabi çalışması nedeniyle bu tarihten itibaren Tarım Bağ-Kur sigortalısı iptal edilmiş 01.02.2005 tarihinde ise yeniden başlatılmıştır. Mahkemece 01.01.1985 tarihinden itibaren (S.S.K. çalışmaları dışlanarak) tesbite karar verilmiş ise de 01.01.1985-01.02.2005 tarihleri arasında tarımsal faaliyeti ile ilgili olarak 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır. Diğer yandan 2926 sayılı Yasa’nın 4. maddesine Kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşlarına prim veya emeklilik keseneği ödemekte olayların bu Kanunun uygulanmasında sigortalı sayılmayacakları bildirilmiştir.Yapılan incelemede davacının verdiği 26.02.1986 tarihli bildirge üzerine geriye doğru 01.01.1986 tarihi itirariyle 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalı olarak tescil edildiği babası adına olan Ziraat Odası kaydının 06.12.1989 tarihinde babasının ölümü üzerine odaca davacı adına devam ettirildiği ve 01.06.1990 tarihinde oda aidatı ödediği, 1998,1999,2000,2003 yıllarında haşhaş ektiği, 08.09.1998 tarihinde ürün bedelinden prim kesintisi yapıldığı, 24.09.1996 tarihinde Tarım Kredi Kooperatif kaydı olduğu, tapulu zirai arazisinin bulunduğu, 26.06.1986 tarihinde verdiği dilekçede geçimini çiftçilikle değil inşaat şirketlerinde çalışarak yaptığını, bilgisizliğinden giriş bildirgesi verdiğini beyan ederek kaydının silinmesini istediği, 20.12.1990 tarihinde terk formu vererek kaydının silinmesini istediği, davalı Kurumca 01.12.1985-31.01.1986, 15.06.1986-30.11.1986,01.04.1988-31.12.1988 ve 01.12.1989-31.03.1990 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalı olarak çalıştığının öğrenilmesi üzerine 2926 sayılı Yasa’ya tabi sigortalılığının başlangıçtan itibaren iptal edildiği görülmektedir. Sosyal güvenlik sistemimizde çifte sigortalılık mümkün olmayıp davacı 26.02.1986 tarihinde verdiği bildirge üzerine 506 sayılı Yasa’ya tabi zorunlu sigortalılığının sona erdiği tarih olan 01.02.1986 tarihi itibariyle kayıt ve tescil edilmesi gerekirken davalı Kurumca S.S.K. zorunlu sigortalısı olduğu 01.01.1986 tarihi itibariyle kayıt ve tescil edilmiş olması hatalı olup davacının 01.02.1986-14.06.1986, 01.12.1986-31.03.1988, 01.05.1988-14.08.1988, 01.04.1990 tarihi ile terk bildirgesi verdiği 24.12.1990 tarihli dilekçede tarımsal faaliyetine 20.12.1990 tarihinde son verdiğini beyan ettiğinden 20.12.1990 ve ürün bedelinden ilk prim kesintisi yapılan 08.09.1998 tarihini takibeden aybaşı olan 01.10.1998 tarihi ile dava tarihi olan 26.05.2005 tarihleri arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine ilişkin mahkeme kararı doğrudur. 20.12.1990-31.09.1998 tarihleri arasındaki döneme yönelik isteme gelince; 2926 sayılı Yasanın 5. maddesi gereğince sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceğinden, sigortalılık koşullarının var olması halinde terk dilekçesi verilmesi sigortalılık hakkından vazgeçme olarak kabul edilemeyeceğinden bu tarihler arasında sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığının araştırılması gerekir. Davacı bu dönemde 24.09.1996 tarihinde Tarım Kredi Kooperatifine üye olduğundan şayet 20.12.1990 tarihi ile 24.09.1996 tarihleri arasında sigortalılık koşullarını taşıdığı sonucuna varılır ise 20.12.1990-31.09.1998 tarihleri arasındaki istemin kabulüne, 20.12.1990-24.09.1996 tarihleri arasında sigortalılık koşullarını taşımadığı sonucuna varılır ise tarımsal faaliyetin terk edilmesinden ve aradan uzunca bir süre geçtikten sonra 2926 sayılı Yasa kapsamında sigortalılığın yeniden başlatılabilmesi için yazılı başvuruda bulunulması veya doğrudan prim yatırılması, aynı Yasa’nın 36. maddesine göre ürün bedelinden tevkifat yoluyla prim kesilerek kayıt ve tescil yolundaki iradenin ortaya konulması gerektiğinden davacı ilk prim kesintisinin yapıldığı tarihi takibeden aybaşı olan 01.10.1998 tarihinde kayıt ve tescil edilmiş sayılacağından 20.12.1990-31.09.1998 tarihleri arasındaki döneme yönelik istemin tümden reddine karar vermek gerekir.Yapılacak iş davacının belirtilen dönemde Ziraat Odasına aidat ödeyip ödemediği, oda seçimlerine katılıp katılmadığı, hazirun cetvellerinde adının ve imzasının bulunup bulunmadığını araştırmak, bu dönemde köy muhtarlığı ve azalığı görevlerini yapan kişiler tesbit edilerek tanık olarak bilgilerine başvurmak ve bütün deliller bir arada değerlendirilmek suretiyle sonuca ulaşmaktır.Mahkemece, yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme sonucu 20.12.1990-24.12.1990, 24.09.1996-31.09.1998 tarihleri arasındaki istemin kabulüne, 25.12.1990- 23.09.1996 tarihleri arasındaki istemin reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.05.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.