YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2019/1654
KARAR NO : 2019/3383
KARAR TARİHİ : 13.05.2019

…..
Zayi belgesi istemine ilişkin olarak açılan davada ….. Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, derneğe ait bazı defterlerin kaybolması nedeniyle buna ilişkin zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
….., dernek tüzüğünde dernek genel merkezi adresinin “……” olduğu belirtilerek yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
….. ise derneğin yerleşim yerinin “……” adresinde kayıtlı olduğu, genel merkezinin ise “…….” olduğu, her ne kadar Dernekler Kanunu 32/k maddesinde zayi belgesi vermeye yetkili mahkemenin dernek merkezinin bulunduğu yer olduğu yazılı ise de bu kural kesin yetki kuralı değildir. Dernekler Kanunundan sonra 01.11.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK 14/1 maddesinde “Bir şubenin işlerinden doğan davalarda o şubenin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.” hükmüne göre davanın ilk açıldığı ve kendisine yetki itirazında bulunmayan Söke Sulh Hukuk Mahkemesi yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
5253 sayılı Dernekler Kanununun 32/k maddesinde; dernekler tarafından tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hale gelmesi veya kaybolması halinde derneğe bu hususun öğrenilmesi tarihinden itibaren 15 gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde zayi belgesi almak için dava açma zorunluluğu getirilmiş, bu gereği yerine getirmeyen yöneticilerin cezalandırılacağı hükme bağlanmıştır.
Dernek ile ilgili davalar kamu düzenine ilişkin olup, 5253 sayılı Kanunun 32/k maddesindeki düzenleme uyarınca, zayi belgesini vermeye yetkili mahkeme dernek merkezinin bulunduğu yer mahkemesidir. Bu maddede düzenlenen yetki, kesin nitelikte olup, kamu düzenine ilişkin olduğundan mahkemece re’sen gözönüne alınması gerekir.
……

Somut olayda, davacı derneğin genel merkez adresinin ”…..” olduğu ….. yazısından anlaşılmakla, yetkili mahkeme ….. Mahkemesidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince…… YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 13/05/2019 oy birliğiyle karar verildi.