YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/6623
KARAR NO : 2019/849
KARAR TARİHİ : 11.02.2019
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Rücuan tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada … 8. Asliye Hukuk ile … …. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik-yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının rücuan tahsili istemine ilişkindir.
… 8. Asliye Hukuk Mahkemesince, “…Müflis şirket hakkındaki iflas kararının … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından verildiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Bu durumda, davanın da İİK’nın 235. maddesi gereğince görevli ve yetkili … Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerekmektedir…” gerekçesiyle görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
… …. Asliye Ticaret Mahkemesince ise İflasdan sonra doğan genel nitelikli alacaklar veya iflas masası borcu kayıt kabul davasına konu olmayan, sıra cetveline yazılmayan, sadece pay cetvelinde gösterilen ve iflas alacağı olmayan bir alacaktır. Bu alacaklar yönünden davaya bakmaya … 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
İflas tarihinden sonra doğan bir alacağın masa borcu olup olmadığı yönündeki inceleme, alacağın dayandığı hukuksal ilişkiye göre genel hükümler doğrultusunda, genel mahkemelerce tespit edilecektir. İİK’da masa borçları için İİK’nın 235/…. maddesindeki gibi kayıt kabul ve 154/3. maddesindeki gibi iflas davaları için ticaret mahkemelerinin görevli olduğu yolundaki açık bir düzenleme bulunmadığından, bu mahkemenin HMK’nın 2. maddesine göre asliye hukuk mahkemesi olduğunun kabulü gerekir.
Davacı vekili, dava dışı işçinin, iş akdinin haksız feshi üzerine üst işveren olarak ödenmek zorunda kalınan tazminatın rücuan tahsili amacıyla dava açmıştır.
İflas masrafları ve masa borçları sıra cetvelinde yer alamayacağından, iflas masası aleyhine genel mahkemede açılması gereken davada İİK’nın 235. maddesindeki süreler uygulanmaz. Kayıt kabul davaları, iflasından önce müflisten alacaklı olanların, bir diğer ifade ile iflas alacaklılarının alacaklarını iflas masasına kaydettirmek için açtıkları ve dayanağını İİK’nın 235. maddesinden alan davalardır.
Somut olayda, davalı şirketin 12/10/2009 tarihinde iflasına karar verildiği, davacı tarafça … 3. İş Mahkemesinin kesinleşen kararına dayalı olarak 05/02/2014 tarihinde yani iflastan sonra icra dosyasına ödeme yapıldığı anlaşılmış olup, BK’nın 147. maddesine dayalı olarak kullanılan rücu hakkına dayalı alacak iflastan sonra ödenerek doğmuştur. Buna göre uyuşmazlığın çözümünde asliye hukuk mahkemeleri görevli ise de; Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler 6100 sayılı HMK’nın 21. maddesinde “(…) Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa,
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa,
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse,
ç) Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, … 8. Asliye Hukuk Mahkemesince kendi yargı çevresinde olan asliye ticaret mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi (o mahkemece de gerekiyorsa yetkisizlik kararı verilmesi) gerekirken; farklı yargı çevresindeki … Asliye Ticaret Mahkemesine görevsizlik kararı verildiği, … …. Asliye Ticaret Mahkemesince de … 8. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı verilerek dosyanın … 8. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, bu kararın da kesinleşmesi üzerine dosya merci tayini için Dairemize gönderilmiştir. Oysa ki, olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için … …. Asliye Ticaret Mahkemesinin kararında görevli olarak … Asliye Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik kararı vererek dosyayı … Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine karar vererek … …. Asliye Ticaret Mahkemesinin kararında görevli olduğu belirtilen … Asliye Hukuk Mahkemesinin de görevsizlik kararı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında merci tayini için aranan “iki mahkeme arasında olumsuz görev uyuşmazlığı bulunması” koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle merci tayini koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Bu aşamada yargı yeri belirleme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE 11/02/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.