YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/5565
KARAR NO : 2018/7548
KARAR TARİHİ : 26.11.2018
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava, nüfus kaydındaki doğum tarihinin düzeltilmesi istemine ilişkin olarak açılan davada … 8. Asliye Hukuk ile …3. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, nüfus kaydındaki doğum tarihinin düzeltilmesi istemine ilişkindir.
…3. Asliye Hukuk Mahkemesince, MERNİS üzerinde yapılan araştırma sonucunda, davacının yerleşim yerinin Cardiff/Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı olduğu anlaşılmıştır. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 41. maddesinde Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaların, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde …, … veya … mahkemelerinden birinde görüleceği düzenlenmiştir. İlçe nüfus müdürlüğüne yazılan müzekkere cevabında davacının Türkiye’de yerleşim yerinin bulunduğuna dair herhangi bir ibare de yer almamaktadır. Nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarda yetki, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından da benimsendiği üzere kesin yetkidir. Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114/1-ç. maddesinde yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması dava şartlarından sayıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
… 8. Asliye Hukuk Mahkemesince ise, …İlçe Emniyet Müdürlüğünün 13/06/2018 tarihli yazısı ve eki tutanaktan …’nın yurtdışına çıkmadan önceki son yerleşim yeri adresinin “Güneşli mahallesi Edibali caddesi 36/2 Elbistan” olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda aynı zamanda Türk vatandaşı olan davacının kişi hallerine ilişkin davada yukarıda anılan yasa hükümleri gereği, Türkiye’deki son yerleşim yerinin “…” olduğu gerekçesiyle karşı yetkisizlik kararı vermiş ve karar kesinleşmiştir.
5718 sayılı MÖHUK m. 41 uyarınca Türk vatandaşlarının kişi hâllerine ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açılamadığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulunmaması hâlinde ilgilinin sâkin olduğu yer, Türkiye’de sâkin değilse Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı takdirde …, … veya … mahkemelerinden birinde görülür.
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmî dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacacağı hükme bağlanmış olup yine Türk Medenî Kanununun 19/1. maddesi uyarınca da; “Yerleşim yeri, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” hükmüne yer verilmiştir. Uyuşmazlık konusu davada kesin yetki kuralı bulunmadığı ve tarafların yetki itirazında da bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın …3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince …3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 26/11/2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.