YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2018/4815
KARAR NO : 2019/278
KARAR TARİHİ : 21.01.2019
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı gerçek kişiler vekili dava dilekçesinde özetle; yörede yapılan kadastro çalışması sırasında 197 ada … parsel ve 198 ada 5 parsel olarak iki parça halinde adlarına tespit edilen taşınmazlarının ortasında kalan ve paftasında yol olarak bırakılan bu taşınmaz hakkında müvekkilleri lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği şartlarının oluştuğunu ileri sürerek, taşınmazın 197 ada … parsel ve 198 ada 5 parsellere ilavesi ile tek parsel olarak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulü ile; dava konusu … ili, … ilçesi, … köyü 197 ada … parsel numarasında kayıtlı bulunan 17.09.2015 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen pembe renge boyalı 194,42 m2’lik yol olarak bırakılan alanın tapu kaydının iptali ile; 198 ada 5 parsele ithali suretiyle davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalı … Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, paftasında yol olarak bırakılan tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde … kadastrosu 3402 sayılı Kanunun 5304 sayılı Kanunla değişik …. maddesine göre yapılmıştır.
Mahkemece verilen karar usul ve kanuna aykırıdır. Şöyle ki;
Dava paftasında yol olarak bırakılan tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkin olduğuna göre 4721 sayılı Medeni Kanunun 713/3. maddesi uyarınca Hazinenin taraf olması zorunludur. Taraf sıfatı 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 114/…-d maddesi uyarınca dava şartı olup istek olmaksızın re’sen gözetilmelidir. Taraf eksikliği dışında mahkemece esas yönünden yapılan inceleme ve araştırma da hüküm kurmaya yeterli değildir. Zira, en eski tarihli hava fotoğrafları ile kadastro çalışması tarihinden 20 yıl önceki hava fotoğrafları yöntemince incelenerek taşınmazın öncesinin hukuki niteliği ile zilyetliğe konu olup olmadığı, ekonomik amaca uygun kullanım bulunup bulunmadığı duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmeden hüküm kurulmuştur.
O halde, mahkemece öncelikli olarak … davaya dahil edilmeli taraf teşkili sağlanmalı, husumet yaygınlaştırılmalı, açılan davaya karşı diyecekleri sorulmalı, savunma hakkı verilerek ileri sürecekleri yazılı delilleri toplanmalı bundan sonra, 1951, 1960, 1968, 1985 ve 1990 tarihli hava fotoğraflarının mahkemede olduğu nazara alınarak bu fotoğraflara dayanılarak üretilen memleket haritaları bulunduğu yerden getirtilerek, önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve … Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman … yüksek mühendisleri arasından seçilecek bir … mühendisi, bir ziraat ziraat mühendisi ve bir harita mühendisi bulunmaması halinde bir fen memuru aracılığıyla ve önceki keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıklar hazır edilerek yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, hava fotoğrafları ve memleket haritaları çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; taşınmazın 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan toprak kazanma olanağı sağlayan 3402 sayılı Kanunun 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 sayılı Kanunun 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi … olan bir yerin üzerindeki … bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt … toprağının … sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli yukarıda değinilen diğer belgeler fen ve uzman … bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de memleket haritası ölçeğine çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu çevre parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri ve ayrıca hava fotoğrafları stereoskop aleti yardımıyla incelenerek taşınmazın niteliği, üzerindeki bitki örtüsü, varsa ağaçların cinsi, adedi, yaşı, kapalılık durumu, bu fotoğraflarda yolun bulunup bulunmadığı, yol bulunmuyor ise zilyetliğe konu edilip edilmediği, kullanılıp kullanılmadığının gerekçesiyle birlikte açıklandığı, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalıdır.
Dava konusu taşınmazın … sayılmayan ve zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olduğunun belirlenmesi halinde, taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar ve ihya var ise hangi tarihte tamamlanıp bittiği, zilyetliğin hangi tarihte başlayıp kimler tarafından ne biçimde sürdürüldüğü, kullanımın ekonomik amacına uygun olup olmadığı, mahalli bilirkişi ve tanıkların imar-ihya ve zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları saptanmalı, ziraat bilirkişiye bu hususta(taşınmazın niteliği, zilyetlikle kazanılmaya elverişli yerlerden olup olmadığı, imar-ihya edilmiş ise imar ihyanın ne zaman başlayıp bittiği ve taşınmazın üzerinde sürdürülen zilyetlik varsa niteliği, süresi vs) rapor düzenlettirilmeli; davacıların belgesizden zilyetlik yoluyla kazandığı toprak olup olmadığı, varsa cinsi ve miktarı tapu ve ilgili kadastro müdürlüklerinden çekişmeli taşınmaz dışında, başka taşınmazlar için salt zilyetlik nedenine dayalı olarak açtıkları bir başka tescil davalarının bulunup bulunmadığı mahkemeler yazı işleri müdürlüğünden sorulup tespit edilmeli; tüm kanıtlar toplanıp birlikte değerlendirilmeli; oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir. Belirtilen hususlar gözetilmeksizin, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı … Yönetiminin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 21/01/2019 günü oy birliğiyle karar verildi.