YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/9374
KARAR NO : 2015/8693
KARAR TARİHİ : 08.10.2015
MAHKEMESİ : Asliye Ticaret Mahkemesi (Denizcilik İh.Mah.Sıf.)
Taraflar arasında görülen davada … İş Mahkemesi ile … Asliye Hukuk Mahkemesince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Dava, davalı şirket tarafından kiraya verilen gemide 2. makinist olarak çalışan davacının, işçilik alacaklarının ödenmemesi nedeniyle ücret ve bakiye sözleşme alacağının tahsili için yaptığı rehnin paraya çevrilmesi yolu ile ilâmsız takibe vaki itirazın iptali ve gemi üzerine ihtiyati tedbir konulması istemine ilişkindir.
… İş Mahkemesince, davacı ile davalı şirket arasında hizmet akdi bulunmadığı gibi davada kanuni rehin hakkı da talep edildiği, bu hakkın tanınması halinde davalının gemi alacaklısı haline geleceği gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
… Asliye Ticaret Mahkemesi (Denizcilik İhtisas Mahkemesi sıfatıyla) tarafından ise, 854 sayılı Deniz İş Kanununun, 1 ve 46. maddeleri gereğince Deniz İş Kanunundan doğan davalarda iş mahkemesinin görevli olduğu, kanuni rehin hakkının alacağa bağlı fer’i nitelikte olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
854 sayılı Deniz İş Kanununun 1. maddesine göre “Bu kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan, yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemi adamları ve bunların işverenleri hakkında uygulanır” denilerek Deniz İş Kanununun kapsamı belirlenmiştir. Gemiler aracılığı ile yapılan deniz taşıma işleri ayrı bir kanuna tâbi olduğundan 4857 sayılı İş Kanununun kapsamı dışında bırakılmıştır. Gemi yabancı ülke bayrağı taşıyor veya gemi Türk bayraklı olsa bile yüz grostonilatoluk değil ise, bu gemide çalışanlar hakkında Deniz İş Kanunu uygulanmayacaktır. İş ilişkisine dayalı bir uyuşmazlıkta işçi deniz taşıma işinde çalışır, ancak çalıştığı gemi Deniz İş Kanunu kapsamında kalmaz ise uyuşmazlığın Borçlar Kanunu hükümlerine göre genel mahkemede çözümleneceği açıktır.
Somut olayda; davacı işveren gemi işleteni ile yaptığı iş sözleşmesinin haksız yere süresinden önce feshedildiğini ileri sürerek, ödenmediği iddia edilen ücretin ve bakiye sözleşme alacağının tahsilini talep etmekte alacağının tahsilini garanti etmek için gemi üzerine kanuni rehin hakkı tanınmasını da talep etmektedir. Dosya kapsamından, geminin Türk bayrağı taşıdığı ve 100 grostonilatodan fazla olduğu da dikkate alındığında uyuşmazlığın çözümünde davacı yönünden Deniz İş Kanunu hükümlerinin uygulanacağı anlaşılmaktadır. Buna göre, uyuşmazlığın Deniz İş Kanunu hükümlerine göre çözümleneceği anlaşıldığından, davanın … İş Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince … İş Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 08/10/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.