YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/8650
KARAR NO : 2015/11448
KARAR TARİHİ : 19.11.2015
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki taşınmaz hukukuna ilişkin davada … Asliye Hukuk ve … Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, tapu iptali ve tesciline ilişkindir.
… Asliye Hukuk Mahkemesince; dava konusu taşınmazın bulunduğu … Köyü’nün … ilçesine bağlı iken bilahare, 6360 sayılı Kanun kapsamında idari yönden … ilçesine bağlandığı gibi … ilçesinin de … Adliyesi yargı sınırları dahilinde bulunduğu, yetkili mahkemenin … ili, … ilçesi, asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle, … Asliye Hukuk Mahkemesine devrine karar verilmiştir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi ise; 6360 sayılı Kanunun 36. maddesinde; 6360 sayılı Kanunun 2/40 maddesinin “ilk mahalli idareler genel seçiminde yürürlüğe gireceği” belirlenmiş olup, dava 30/03/2014 tarihinden önce açılmış olması sebebiyle davaya bakmaya yetkili mahkemenin … Asliye Hukuk Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur.
Somut olayda uyuşmazlık, yargılama sırasında mülki sınırlarda meydana gelen idari değişikliğe ilişkindir.
Dava, 23/07/2008 tarihinde açılmıştır. Dava tarihi itibariyle dava konusu taşınmaz “… ili, … ilçesi … Köyünde” bulunmakta olup, yargılama sırasında yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanunun 2/40. maddesi uyarınca … ilçesine bağlanmış, aynı Kanunun 36/1 maddesi uyarınca da yürürlük tarihi olarak da ilk mahalli idareler seçimlerinin yapıldığı tarih belirlenmiştir.
Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK’nın 12. maddesinin birinci fıkrasında “Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir” hükmüne yer verilmiştir. Mahkemenin yargı yetkisi HMK’nın 12. maddesine göre idari sınır esas alınarak belirlenir, davaya taşınmazın idari sınırları içerisinde bulunduğu ilçe veya il adli yargı yerinde bakılması gerekir. Bu kural kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece re’sen gözetilir.
Ayni hakka ilişkin taşınmaz mal davalarına bakılmakla iken, taşınmaz malın bulunduğu yerde, mahkeme teşkilatı kurulur veya o yer bir kaza çevresine alınırsa kamu düzeniyle ilgili bu durum karşısında mahkeme doğrudan doğruya (re’sen) tarafların yetki itirazında bulunmalarını beklemeden yetkisizliğine karar vererek dava dosyasını taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesine gönderir (HGK 24.11.1965 tarih 1965/6-1030-437 sayılı karar)
Somut olaya gelince; davanın açıldığı tarihte dava konusu taşınmaz, … Adli Yargı alanına dahil iken, yargılama sırasında 30.03.2014 tarihinde yapılan ilk mahalli seçimlerden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanunun 2/40. maddesi uyarınca idari sınırlarda yapılan değişiklik sonucunda, … İlçesi mülki sınırlarına dahil olmuş ve … İlçesi de … (eski …) Adli Yargı alanına dahil olduğundan ve eldeki davada da tahkikatın henüz tamamlanmadığı anlaşıldığından, HMK 12. maddesi uyarınca taşınmaz üzerinde ayni hak iddiasına dayalı eldeki davanın, … Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülüp sonuçlandırılması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince … Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 19.11.2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.