YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/7922
KARAR NO : 2015/9592
KARAR TARİHİ : 19.10.2015
MAHKEMESİ : Van Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 09/05/2014
NUMARASI : 2013/343-2014/857
Taraflar arasındaki davada Van 4. Asliye Hukuk ve Van Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, taşınmazların Hazine adına tescili ve malikleri hakkında gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkindir.
Asliye hukuk mahkemesince, gaiplik kararı verilmesine ilişkin talebin çekişmesiz yargı işi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, davanın Türk Medenî Kanununun 588. maddesine dayalı ve malvarlığına ilişkin bir dava olduğu ve asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
Somut olayda davacı, hakkında gaiplik kararı istenen kişiler hakkında Türk Medenî Kanununun 588. maddesi gereğince gaipliğine karar verilmesini ve taşınmazların Hazineye intikalini talep etmiş, gaiplik talebi sonradan tefrik edilerek bu talep hakkında görevsizlik kararı verilmiştir.
Kanunda çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382/1. maddesine göre; “Çekişmesiz yargı, hukukun, mahkemelerce aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır…” hükmü ile “İlgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller…” olmak üzere bu üç ölçütle çekişmesiz yargının genel çerçevesi belirlenerek mümkün olduğunca çekişmesiz yargı işleri sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından kanun maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Yani, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilmelidir.
Gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkin davada, davacı taraf 4721 sayılı TMK’nın 32. maddesi gereğince hakları bu ölüme bağlı olanlardır. Bu kişilerin başvurusu üzerine sözkonusu maddede belirtilen haller nedeni ile gaipliğe karar verilmesi talep edilmekte olup bu tür davalarda davacılar ile her hangi bir kişi ya da kurum arasında bir uyuşmazlık olmaması nedeni ile hasım yer almamaktadır.
Bu değerlendirmelere göre, 6100 sayılı HMK’nın 382/2-a-4 maddesinde gaiplik kararı verilmesine ilişkin davanın çekişmesiz yargıya ilişkin olduğu düzenlenmiş aynı Kanunun 383. maddesinde de çekişmesiz yargıda aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu belirlenmiştir. Bu durumda uyuşmazlığın Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Van Sulh Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 19/10/2015 tarihinde oy birliği ile karar verildi.