YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/6870
KARAR NO : 2015/8650
KARAR TARİHİ : 07.10.2015
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taşınmaz hukukuna ilişkin davada … Asliye Hukuk ve … Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, tescil istemine ilişkindir.
… Asliye Hukuk Mahkemesince, dava konusu taşınmazın bulunduğu … mahallesinin, … ilçesine bağlı iken 6360 sayılı Kanun kapsamında idari yönden … ilçesine bağlandığı, … ilçesinin … Adliyesi yargı sınırları dahilinde bulunduğu, yetkili mahkemenin … (…) Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
… Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından ise, 6360 sayılı Kanunun 36. maddesinde; 6360 sayılı Kanunun 2/40. maddesinin “İlk mahalli idareler genel seçiminde yürürlüğe gireceği” belirlenmiş olup, davanın 30.03.2014 tarihinden önce açıldığı gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
Dosya kapsamından, … ili, … ilçesi, … mahallesinde bulunan taşınmazın 6360 sayılı Kanunun 2/40. maddesi gereğince idari yönden … ilçe sınırlarına dahil edilerek … Belediyesine katıldığı, … ilçesinin de … Adliyesi yargı sınırları dahilinde olduğu anlaşılmış, 6360 sayılı Kanunun yürürlük maddesi olan 36. maddesinde; 6360 sayılı Kanunun 2/40 maddesinin “İlk mahalli idareler genel seçiminde yürürlüğe gireceği” düzenlenmiş olup, 6360 sayılı Kanunun 36/1. maddesinde ise Kanunun yürürlük tarihi ilk mahalli idareler seçimlerinin yapıldığı tarih (30.03.2014) olarak belirlenmiştir.
Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK’nın 12. maddesinin birinci fıkrasında “Taşınmaz üzerindeki aynî hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir” hükmüne yer verilmiştir. Mahkemenin yargı yetkisi HMK’nın 12. maddesine göre idari sınır esas alınarak belirlenir, davaya taşınmazın idari sınırları içerisinde bulunduğu ilçe veya il adli yargı yerinde bakılması gerekir. Bu kural kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece re’sen gözetilir.
Aynî hakka ilişkin taşınmaz mal davalarına bakılmakta iken, taşınmaz malın bulunduğu yerde, mahkeme teşkilatı kurulur veya o yer bir kaza çevresine alınırsa kamu düzeniyle ilgili bu durum karşısında mahkeme doğrudan doğruya (re’sen) tarafların yetki itirazında bulunmalarını beklemeden yetkisizliğine karar vererek dava dosyasını taşınmaz malın bulunduğu yer mahkemesine gönderir (HGK 24.11.1965 tarih 1965/6-1030-437 sayılı karar).
Somut olaya gelince; davanın açıldığı tarihte dava konusu taşınmaz, … Adli Yargı alanına dahil iken, yargılama sırasında 30.03.2014 tarihinde yapılan ilk mahalli seçimlerden sonra yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanunun 2/41. maddesi uyarınca idari sınırlarda yapılan değişiklik sonucunda, … ilçesi mülki sınırlarına dahil olmuş ve … İlçesi de … (eski …) Adli Yargı alanına dahil olduğundan ve eldeki davada da tahkikatın henüz tamamlanmadığı anlaşıldığından, HMK 12. maddesi uyarınca taşınmaz üzerinde ayni hak iddiasına dayalı eldeki davanın, … Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından görülüp sonuçlanması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince … Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 07/10/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.