YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/4189
KARAR NO : 2015/9637
KARAR TARİHİ : 19.10.2015
MAHKEMESİ : Söke 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (İş mahkemesi sıfatıyla)
TARİHİ : 11/06/2014
NUMARASI : 2014/260-2014/329
Taraflar arasındaki alacak davasında Bodrum 1. Asliye ( İş) Hukuk ile Söke 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, hizmet tespiti ve işçi alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Bodrum İş Mahkemesince, davacının davalı şirketin Söke şubesinde bulunan restoranda çalıştığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Söke İş Mahkemesi tarafından ise, Bodrum şubesinde çalıştığı gerekçesiyle yetkisizlik yönünde hüküm kurulmuştur.
5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu 5. maddesinde iş uyuşmazlıklarında yer itibari ile yetkili iş mahkemeleri belirlenmiştir. Buna göre, “İş mahkemelerinde açılacak her dava, açıldığı tarihte dava olunanın Türk Medenî Kanunu gereğince ikametgâhı sayılan yer mahkemesinde bakılabileceği gibi, işçinin işini yaptığı işyeri için yetkili mahkemede de bakılabilir. Bunlara aykırı sözleşme muteber sayılmaz.”
İş mahkemelerinde yetki kuralı, Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanununun yetki kurallarına uygun olup buna ek olarak işin yapıldığı yer, diğer bir ifadeyle, işyeri mahkemelerini de yetkili kılmaktadır.
İş mahkemesine açılan davada yetki, dava tarihinde davalının ikametgâhının bulunduğu veya işçinin işini yaptığı yerdeki iş mahkemesi veya iş davalarına bakmakla görevli asliye hukuk mahkemesidir.
İş mahkemesinin yetkisi, kamu düzeni ile ilgili olduğundan, davalı tarafça süresinde itiraz edilmese de, hâkim tarafından kendiliğinden bu husus gözönünde bulundurulmalıdır. Bir başka anlatımla; hâkim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de re’sen yetkisizlik kararı verebilir.
Türk Medenî Kanununun 19. maddesi uyarınca, gerçek kişi yönünden “Yerleşim yeri sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir.” Gerçek kişi işverenin başka bir yerde yerleşmek niyetiyle oturduğu kanıtlanmadığı takdirde, kural olarak nüfusta kayıtlı olduğu yerin ikametgâh sayılması gerekir.
Aynı Kanunun 17. maddesinde; gerçek veya tüzel bir kişinin birden çok yerde şubesinin bulunması durumunda o şubenin işlemlerinden dolayı, iflas davası ayrık olmak üzere anılan şubenin bulunduğu yerde de dava açılabileceği yönünde düzenleme yapılmıştır. Diğer yandan, 49. maddede de, “Tüzel kişinin yerleşim yeri, kuruluş belgesinde başka bir hüküm bulunmadıkça işlerinin yönetildiği yerdir. Bu yer de genelde merkezin bulunduğu yerdir” hükmü getirilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.04.2008 gün ve 2008/10-329 E- 2008/334 K. sayılı ilamında da “Tüzel kişilere karşı açılacak davalarda genel yetkili mahkeme, tüzel kişilerin yerleşim yerinin, yani merkezinin bulunduğu yer mahkemesi olmakla birlikte, şube işlemleri nedeniyle açılacak dava, taraf olarak bağlı bulunulan merkez davalı gösterilerek, şubenin bulunduğu yerde de açılabilir. “Kurum adına işlem yapmaya yetkili bulunmak” şubenin tanımından ortaya çıkan bir sonuç olup, şubenin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olmasında tek başına yeterli değildir. Şubenin bulunduğu yer yetkisi, o şubenin yapmış olduğu işlemlerden, davacıya ait işlemlerin yürütülmesinden doğan uyuşmazlıklarda geçerli bulunmaktadır.” görüşü benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacı, davalı şirkete ait restoranın hem Bodrum hem Söke şubesinde değişik zamanlarda çalışmış ise de; bir kısım tanık beyanlarına göre, dava tarihinde Söke’de çalışmış, davacıya ait hizmet cetvelinde de; “ Cumhuriyet mahallesi, İstiklal Caddesi, No:1/B, Söke” adresi yazılıdır. Ayrıca, davalı Bodrum Asliye Hukuk (İş) Mahkemesine verdiği 06.03.2014 tarihli dilekçesiyle yetki itirazında da bulunmuştur. Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde; eldeki davada yetkili mahkeme Söke İş Mahkemesidir. Bu durumda, uyuşmazlığın Söke 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinde görülüp çözümlenmesi gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Söke 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 19/10/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.