YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/14257
KARAR NO : 2015/11873
KARAR TARİHİ : 26.11.2015
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 09/07/2015
NUMARASI : 2015/445-2015/361
DAVACILAR : M.. K..’ni temsilen İflas İdaresi Memurları
DAVALILAR : S.S. G.. Kent Konut Yapı Kooperatifi Birliği – F.. Emlak ve Ticaret A.Ş. – Ş.. Doğalgaz Isı Sistemleri San. ve Tic.Ltd.Şti.
Taraflar arasındaki tasarrufun iptali istemine ilişkin davada Ankara Batı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi ve Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, alacak istemine ilişkindir.
Asliye Hukuk Mahkemesince, tarafların şirket ve kooperatif olup sözleşme şartlarına uyulmadığından bahisle tapu iptali ve tescil istendiği, aynı zamanda kooperatifin iflasına karar verildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir.
Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından ise, dava tarihi itibariyle asliye hukuk mahkemesi ile asliye ticaret mahkemesi arasında işbölümü ilişkisi bulunduğu ve davalı tarafın işbölümü itirazında bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda davacı vekili, Ankara Ticaret Sicil Memurluğunun 76919 sicil numarasında kayıtlı olan müvekkil kooperatifin, 22/09/1991 tarihinde davalı F.. Emlak İnş. ve Tic. A.Ş ile Sincan ilçesi, S.. çiftiliği mevkiinde kain 2103, 2014, 2121, 2122, 2123, 2124, 2125, 2126, 2127 ve 2128 ada 1 parsellerde kayıtlı toplam 55.634 m2 arsanın alımı konusunda sözleşme akdedildiğini, taraflar arasında akdedilmiş olan bu sözleşmeden sonra Mart 1992 yılında G.. Kent Konut Yapı Kooperatif Birliği kurduğunu ve davalı F.. Emlak Tic. A.Ş ile davalı G.. Kooperatif Birliği arasında Ankara 25. Noterliğinin 20/08/1992 tarih 52499 yevmiye nolu Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi tanzim edildiğini, davalı G.. Kooperatif Birliği 24.08.1992 gün ve 11 sayılı kararı ile Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ile almış olduğu bu arsaları, üyesi olan Kooperatiflere tahsis edildiğini, müvekkili kooperatife de 2124, 2126 ve 2128 ada 1 parsellerde bulunan arsayı tahsis ettiğini, tahsis edilen arsanın bedelinin de 3.650,000,00.-TL olduğunun belirtildiğini, müvekkili kooperatifin, işbu tahsis kararı ve davalı G.. Kooperatif Birliği ile yapılan anlaşma sonucu arsa bedeli borçlarını ödemeye başladığını, inşaat ruhsatlarını da alarak inşaat yapmaya başladığını, müvekkili kooperatifin 2128 ada 1 parsel için 07/05/1993 tarihinde 2104 ada 1 parsel içinde 19/08/1993 tarihinde Sincan Belediye İmar Müdürlüğünden inşaat ruhsatı aldığını, müvekkili kooperatifin 17/07/1992 – 17/08/1993 tarihleri arasında 28 adet dekont ile davalı F.. Emlak Ticaret A.Ş’ye 1.003.280,00.-TL ödediği, 12/11/1992 – 10.11.1993 tarihleri arasında 27 adet makbuz ile davalı G.. Kooperatif Birliğine de 2.332.000,00.-TL ödediğini ayrıca 30/12/1994 tarihinde 665.000,00.-TL ve 03/10/1996 tarihinde 1.000.000,00.-TL arsa bedeli olarak ödeme yapıldığını, müvekkil kooperatifin arsa bedeli olarak davalılara yapmış olduğu ödemeler toplamı 5.646.28,00.-TL olduğunu, üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmiş olmasına rağmen gerek müvekkili kooperatifin 18/11/2001 tarihinden önceki yöneticilerinin, gerekse üst birlik olan davalı G.. Kooperatifi Yöneticilerinin usulsüz ve yolsuzlukları sonucu bugüne kadar müvekkil kooperatife tahsis edilen Sincan ilçesi, S.. çiftliği mevkiinde arsaların müvekkili kooperatif adına tescil ettirilmediğini, müvekkili kooperatifin kendisine tahsis edilen arsa bedelini ödediğini, üst birlik olan davalı G.. Kooperatif Birliği yönetimi kendi bünyesi içerisinde olan ve diğer kooperatiflere ait arsaların tapularını diğer davalı ile birlikte verdiğini, bu nedenlerle müvekkil kooperatifin inşaatlarının gelmiş olduğu seviye ile yükümlülüklerini yerine getirmiş olması hali gözönüne alınarak kooperatifin inşaatlarının bulunduğu Sincan ilçesi, S.. Çiftliği mevkii 2104 ada 1 parsel – 2124 ada 1 parsel ve 2128 ada 1 parselde kayıtlı taşınmazların davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptali ile müvekkil adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İşbölümü itirazı yalnız ilk itiraz olarak ileri sürülebileceği hususu TTK’nın 5 ve HUMK’nın 187.(6100 sayılı HMK’nın 116. maddesi) maddelerinde düzenlenmiştir. İlk itiraz olarak ileri sürülmeyen işbölümü itirazının mahkemece kabul edilmemesi gerekir. İşbölümü itirazının uygun bulunması halinde mahkemece dava dosyasının ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Gönderme kararı nihai bir karardır, mahkeme bu karar ile davada elini çeker, gönderme kararı ile dava sona ermez ve bu kararın temyizi kabil değildir. Yine, gönderme kararı usulüne uygun şekilde verilmesi halinde (ilk itiraz olarak ileri sürülmesi ve mahkemece uygun görülmesi) gönderilen mahkemeyi bağlar ve gönderilen mahkeme bu davaya bakmaya zorundadır. Ancak, gönderilen mahkemenin davaya bakma zorunluluğu iş bölümü itirazının ilk mahkemede süresinde yapılması hali ile sınırlıdır.
TTK’nın 5/3. maddesinde, “Bir davanın ticari veya hukuki mahiyeti itibariyle iş sahasına girip girmediği yalnız iptidai itiraz şeklinde taraflarca dermeyan olunabilir”.
TTK’nın 5/son maddesinde ise, “Vazifesizlik sebebiyle dava dilekçesinin reddi halinde yapılacak muamelelere ve bunların tabi oldukları müddetlere dair usul hükümleri iş sahasına ait iptidai itirazın kabulü halinde de tatbik olunur.” hükümleri yer almaktadır.
Somut olayda davanın açıldığı 16.09.2002 tarihinde asliye hukuk ile asliye ticaret mahkemeleri arasındaki ilişkinin görev değil, işbölümü ilişkisi olduğu, davalılar tarafından süresinde işbölümü itirazında bulunulmadığı ve iş bölümüne yönelik itirazda bulunulmadan verilen görevsizlik kararının bu nedenle bağlayıcı olmadığı anlaşılmakla, davanın, ilk açıldığı Ankara Batı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Ankara Batı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 26/11/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.