YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/4378
KARAR NO : 2014/8422
KARAR TARİHİ : 14.10.2014
MAHKEMESİ : Osmaniye Kadastro Mahkemesi
TARİHİ : 29/05/2013
NUMARASI : 2012/42-2013/37
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar M.. Ç.. ve B.. Ç.. vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında O.İli, Merkez İlçesi, Ç.Köyü .ada . parsel sayılı 545,82 m² yüzölçümündeki taşınmaz, belgesizden bahçe niteliğiyle İ. Ç. adına tesbit edilmiştir.
Davacı Hazine, dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu iddia ederek dava açmıştır.
Mahkemece; dava konusu Ç. Köyü .ada.parsel sayılı taşınmazın tesbitinin iptaliyle, yayla vasfıyla Hazine adına kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalılar M.. Ç.. ve B.. Ç.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, kadastro tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede, 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılıp 27/03/1996 tarihinde ilân edilen orman kadastrosu ve 2/B madde uygulaması, 6831 sayılı Kanunun 4999 sayılı Kanun ile değişik 9. maddesine göre yapılıp 25/12/2009 tarihinde ilân edilen fennî hataların düzeltilmesi çalışmaları ve 3402 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılıp 07/11/2012 – 06/12/2012 tarihleri arasında ilân edilen arazi kadastrosu vardır.
Mahkemece verilen karar, usûl ve kanuna aykırıdır. Şöyle ki; yapılan keşifte yerel bilirkişi dinlenmediği gibi, keşif sonrası ibraz olunan ziraat bilirkişisi raporunda, taşınmazın, 25-30 yıldan beri kültür arazisi olarak kullanıldığı belirtilmekle birlikte, insanların yaz aylarında serinlemek amacıyla kulanılan bir yer olduğu, bu amaç doğrultusunda baraka tipi evler inşa edilmek suretiyle yerleşim alanı oluşturdukları, yaylalık olarak kullanılan bir yer olduğu belirtilerek raporda kendi içinde çelişkiye sebep olunmuştur. Ayrıca, sağlıklı sonuca ulaşılması için, dava konusu taşınmazın hukukî durumunun aynı konumda bulunan .ada . .parsel sayılı taşınmazlar ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği gibi, usûlüne uygun olarak yayla araştırması da yapılmamıştır. Eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Bu nedenlerle; mahkemece, bir fen elemanı ve önceki ziraat bilirkişisi dışında üç ziraat mühendisi marifetiyle yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, komşu köylerden yerel bilirkişiler dinlenmeli, çekişmeli taşınmazın toprak yapısı, bitki örtüsü, ağaçların yaşı, cinsi, sayısı, çevresi incelenmeli; aynı konumda bulunan .ada . parsel sayılı taşınmazlar ile birlikte bir bütün olarak değerlendirilip, hâkim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmelidir.
Ayrıca, dosya kapsamından yöntemine uygun biçimde mera (yayla) araştırması yapılmadığı anlaşılmaktadır. Taşınmazın kamu malı niteliğinde mera (yayla) olup olmadığı ve kural olarak; bir yerin yayla olarak kabul edilebilmesi için, taşınmazın, yetkili ve idarî merciler tarafından mera (yayla) olarak tahsis edilmesi ya da taşınmazın öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde kamu malı niteliğinde mera (yayla) olarak kullanılagelmiş olması gerekmektedir.
O halde; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için dava konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yetkili idarî merciler tarafından 4753 ve 5618 sayılı kanunlar uyarınca yayla tahsisi yapılıp yapılmadığı Özel İdare Müdürlüğünden, 4342 sayılı Kanun uyarınca mera (yayla) tahsisi yapılıp yapılmadığı mülkî amirlikten sorulup saptanmalı, yapılmış ve bu yönetimsel işlemler kesinleşmiş ise yayla tahsis haritası ve eki belgeler yerinden getirtilmeli, bundan sonra yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, dava konusu taşınmazın bulunduğu köye komşu köyler halkından seçilecek yerel bilirkişi ve tanıklar ile tapu fen memuru ve uzman üç ziraatçi bilirkişi, tesbit tutanağı bilirkişilerinin tümü hazır olduğu halde dava konusu taşınmaz başında yeniden keşif yapılmalı, bölgede mera (yayla) tahsisi yapılmış ise mera (yayla) tahsis haritası ölçeği ile kadastro paftasının ölçeği eşitlendikten sonra yerel bilirkişi ve uzman bilirkişi fen memuru yardımıyla yerine her iki harita çakıştırılmak suretiyle uygulanmalı, uygulamada haritalarda tarif edilen belli poligon ve röper noktalar ile arz üzerindeki doğal ya da yapay sınır yerlerinden yararlanılmalı, bu yolla dava konusu taşınmazların mera (yayla) tahsis haritası kapsamında kalıp kalmadığı duraksamaya meydan vermeyecek şekilde belirlenmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede yetkili idarî merciler tarafından mera (yayla) tahsisi yapılmamış ise yerel bilirkişi ve tanıklardan dava konusu taşınmazların öncesinin bilinmeyen bir zamandan beri geleneksel biçimde mera (yayla) olarak kullanılıp kullanılmadığı yolunda olaylara dayalı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri ile tesbit tutanağı bilirkişilerinin beyanları çeliştiği takdirde tesbit tutanağı bilirkişileri taşınmazlar başında ayrı ayrı dinlenerek yerel bilirkişi ve tanıkların anlatımları ile tesbit tutanağı bilirkişilerinin beyanları arasındaki çelişki duraksamasız giderilmeli, öte yandan uzman ziraatçi bilirkişiler marifetiyle taşınmaz bizzat mahkemece görülüp gözlenmeli, taşınmazın fiziksel yapısı, meyil durumu, taş ve toprak unsurundan hangisinin galip olduğu ayrıntılı şekilde keşif tutanağına geçirilmeli, komşu taşınmazların toprak yapısı ile dava konusu taşınmazın toprak yapısı mukayese edilmeli, bu fiziksel olgular da keşif tutanağına geçirilmeli, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların tesbit tutanakları içeriğine göre tesbitlerine bir kayıt ve belge esas alınmamış ise tutanakların içeriğinde vurgulanan maddî ve hukukî olgularla yerel bilirkişi ve tanık sözleri denetlenmeli, belge esas alınmış ise sözü edilen belgelerin nizalı parsel yönünü ne biçimde ve kimin yeri olarak sınır gösterdiği incelenmeli, davalı olup olmadıkları, tesbitlerinin kesinleşip kesinleşmediği incelenip irdelenmeli, özellikle uzman bilirkişi fen memurundan keşfi izlemeye, bilirkişi sözlerini denetlemeye, uzman ziraatçi bilirkişilerden ise mahkemenin keşif tutanağına geçen gözlemini yansıtmaya, taşınmazın niteliğini belirtmeye elverişli ayrıntılı, gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra, toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalılar M.. Ç.. ve B.. Ç.. vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 14.10.2014 günü oy birliği ile karar verildi.