YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/12949
KARAR NO : 2010/16475
KARAR TARİHİ : 22.12.2010

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tapu iptali tescil ve komisyon kararına itiraz davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı … tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

1995 yılında yapılan genel arazi kadastrosu sırasında Yuvalı Köyü 210 ada 118 parsel sayılı 14.700 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, dava dışı 210 ada 60, 63, 64 ve 65 parsellere revizyon gören 1937 tarih 73 yazım numaralı vergi kaydının miktar fazlası olarak mera niteliği ile sınırlandırılmış, itirazsız kesinleşmiştir.
210 ada 60 parsel sayılı 3.000 m2 yüzölçümündeki taşınmaz, 1937 tarih 73 yazım numaralı vergi kaydı uygulanarak kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle tarla niteliği ile … adına tespit edilmiş, itirazsız kesinleşmiştir.
Orman Yönetimi; 210 ada 118 parselin bir bölümünün kesinleşen orman tahdit haritası içinde kaldığı, davacı …; kadastro sırasında adına tespit edilen 210 ada 60 parselin yüzölçümünün eksik olduğu, eksikliğin 210 ada 118 parselin tamamında kaldığı iddiasıyla ayrı ayrı dava açmışlardır. Mahkemece dava dosyaları birleştirildikten sonra davacılardan … adına tespit edilen 201 ada 60 parsele kadastro sırasında uygulanan 12 dönüm yüzölçümlü 1937 tarih 73 yazım numaralı vergi kaydının doğu ve güney sınırının mera okuduğu, vergi kaydının miktarıyla dava dışı 210 ada 60, 63, 64 ve 65 parsellere revizyon gördüğü, vergi kayıtlarının lehe olduğu kadar aleyhe de delil oluşturdukları, orman ve meraların zilyetlik yoluyla kazanılamayacağı gerekçesiyle … tarafından açılan davanın reddine, Orman Yönetiminin davasının kabulüne, dava konusu taşınmazın … bilirkişiler tarafından düzenlenen krokili raporda (B), (D), (F) ve (H) ile işaretlenen bölümlerinin tapu kayıtlarının iptal edilerek orman niteliği ile Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davacı … tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 4342 Sayılı Yasa uyarınca yapılan mera komisyon kararına itiraza ve 3402 Sayılı Yasanın 12/3 maddesi uyarınca açılan tapu kaydının iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede 29.11.1982 tarihinde ilan edilerek kesinleşen orman kadastrosu ve 2. madde uygulaması vardır.
1) Davacı …’ın dava konusu taşınmazın … bilirkişiler tarafından düzenlenen krokili raporda (B), (D), (F) ve (H) ile işaretlenen bölümlerine yönelik temyiz itirazları yönünden; İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, uzman orman ve … bilirkişiler tarafından kesinleşmiş orman tahdit haritası ve çalışma tutanaklarına dayalı olarak yöntemine uygun biçimde yapılan uygulama ve araştırmada çekişmeli taşınmazın (B), (D), (F) ve (H) ile işaretlenen kesimlerinin kesinleşen orman tahdit haritası içinde kalan yerlerden olduğu, üzerlerinde orman ağaçları bulunduğu anlaşıldığına, bu tür yerlerin kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla kazanılamayacağına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının REDDİNE karar vermek gerekmiştir.
2) Davacı …’ın Çekişmeli taşınmazın … bilirkişiler tarafından düzenlenen krokili raporda (A) ve (G) ile işaretlenen bölümlerine yönelik temyiz itirazlarına gelince; mahkemece bu yerler hakkında yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hükme yeterli değildir. Şöyle ki; dosya arasında bulunan 30.05.1978 tarihli orman kadastro çalışma tutanağında “……2108 OTS bulundu … vereseleri tarlasından batı ve kuzeye gidilerek 2109 OTS bulundu…..” denmiştir. Orman ve … bilirkişiler tarafından kesinleşmiş orman tahdit haritası ve çalışma tutanaklarına dayalı olarak yöntemine uygun biçimde yapılan uygulama ve araştırmada çekişmeli taşınmazın (B), (D), (F) ve (H) ile işaretlenen kesimlerinin kesinleşen orman tahdit haritası içinde kaldığı, 2108 OTS’nin dava dışı 210 ada 60 parselin içine, 2109 OTS’nin ise 210 ada 64 parselin içine konulduğu belirlenmiştir. Davacı kişinin tutunduğu 1937 tarih 73 yazım numaralı vergi kaydının 12 dönüm miktarlı olduğu, miktarıyla 210 ada 60, 63, 64 ve 65 parsellere revizyon gördüğü, miktar fazlasının ise 118, 119,120 ve 122 parsel numarasıyla mera niteliği ile sınırlandırıldığı ve bu parsellerin tamamının itirazsız kesinleştikleri, vergi kaydının doğu ve güneyinin mera, batı ve kuzeyinin ise … okuduğu anlaşılmaktadır.Orman kadastro çalışma tutanağında 2108-2109 OTS’nin tarifinde … Saraç vereseleri dendiğinden ve 2108 OTS revizyon parsellerinden 210 ada 60 parselin içine, 2109 OTS ise 210 ada 64 parselin içine konulduklarından dayanak vergi kaydının batısında okunan “…” sınırının kesinleşen orman tahdit sınırı olduğu, genel arazi kadastro çalışmaları sırasında kesinleşen tahdit sınırına uyulmadığı sonucuna varılmaktadır.
Mahkemece dayanak vergi kaydının doğu ve güney sınırının mera okuduğu, vergi kaydının miktarıyla dava dışı 210 ada 60, 63, 64 ve 65 parsellere revizyon gördüğü, vergi kayıtlarının lehe olduğu kadar aleyhe de delil oluşturdukları, orman ve meraların zilyetlik yoluyla kazanılamayacağı gerekçesiyle … tarafından açılan davanın reddine karar verilmiş ise de 210 ada 60, 63, 64 ve 65 parsellerin büyük kesimleri orman tahdit sınırları içinde kalmakta olup Hazine ve Orman Yönetimi tarafından bu parsellerin kesinleşen orman tahdit haritası içinde kaldığı iddiası ile her zaman dava açılabilecektir. Böylelikle vergi kayıt miktarından daha az yer orman sınırlama haritası dışında kalmaktadır. Taşınmaz başında yapılan keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanıklar çekişmeli taşınmazın 1960’lı yıllardan bu yana davacı ve ataları tarafından kullanıldığını, 1997 yılından bu yana taşınmazın mülkiyeti mera yönünden ihtilaflı olduğundan kullanılamadığını bildirmişlerdir. Bu durumda; mahkemenin gerekçesi dosyadaki bilgi ve belgelerle örtüşmemektedir. Dayanak vergi kaydı değişir sınırlı olup çekişmeli yer ile dava dışı 210 ada 63, 64, 65 parsellere de revizyon görmüş ve kayıt miktar fazlası ise 118, 119 ve 120 ve 122 parsel numarasıyla mera niteliği ile sınırlandırılmış ve bu parsellerin tamamı itirazsız kesinleşmiştir.
Değişir sınırlı kayıtların 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesi uyarınca miktarı ile geçerli kapsamlarının belirlenmesi gerekli olduğundan revizyon parsellerine ve revizyon parsellerinden miktar fazlası olarak kesilen parsellere yönelik genel mahkemelerde açılan davaların birleştirilerek görülmesinde zorunluluk bulunmaktadır. Diğer taraftan temyize konu davanın devamı sırasında Isparta İl Mera Komisyonu Başkanlığı tarafından yapılıp 28.03.2005 – 30.04.2005 tarihleri arasında ilan edilen mera tahsis çalışmaları sırasında çekişmeli taşınmazın mera olarak tahsis edildiği anlaşıldığından temyize konu dava aynı zamanda mera komisyon kararına itiraz davasına da dönüştüğü halde mahkemece yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmamış, komşu köyden tanık ve yerel bilirkişi dinlenmemiştir. Bunlardan ayrı; davacı kişi kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine tutunarak dava açtığı ve orman kadastrosunun yapılıp kesinleştiği tarih ile kadastro tespit tarihi arasında 20 yıllık süre de bulunmadığı halde çekişmeli taşınmazın eski tarihli memleket haritası ile 1970-1975’li yıllara ait memleket haritası ve aynı tarihli … fotoğraflarındaki konumları belirlenmemiştir.
Kural olarak bir yerde, 4785 Sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği 13.07.1945 tarihinden sonra yapılıp kesinleşen orman kadastrosu varsa o yerin orman sayılan yerlerden olup olmadığının kesinleşen orman kadastrosu harita ve tutanaklarının uygulanması sonucu belirlenecektir.
Nevar ki; davacı kişi, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine tutunarak dava açtığına ve orman kadastrosunun kesinleştiği tarih ile kadastro tespit tarihi arasında 20 yıllık süre de bulunmadığına göre, dava konusu taşınmazın yalnızca kesinleşen orman kadastrosu sınırları dışında kalması yeterli olmayıp zilyetlikle kazanılması koşullarının bulunup bulunmadığının ve ayrıca 4999 Sayılı Yasa ile değişik 6831 Sayılı Yasanın 7. maddesi gereğince herhangi bir nedenle orman sınırları dışında bırakılmış orman olup olmadığının da araştırılması gerekir.
Bu sebeple mahkemece, öncelikle çekişmeli taşınmazla önceden bir bütün olarak kullanılan yani aynı bütünden bölünme 210 ada 60, 63, 64, 65, 118, 119, 120 ve 122 parsellere ilişkin açılmış derdest davalar var ise HYUY’nın 45. maddesi uyarınca dava dosyaları birleştirilmeli, yörede Isparta İl Mera Komisyonu Başkanlığı tarafından 4342 Sayılı Yasa uyarınca yapılan mera tahsisi dışında tahsisli mera kayıtları, mera tahsis haritası ve mera norm kararları ile eklerinin bulunup bulunmadığı Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü ve Özel İdare Müdürlüğünden sorulup istenmeli, en eski tarihli memleket haritası ile 1970-1975 yıllarına ilişkin memleket haritaları ile bu memleket haritalarının yapımında esas alınan … fotoğrafları ve varsa amenajman planı bulundukları yerlerden getirtildikten sonra önceki bilirkişiler dışında halen … ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman yüksek orman mühendisleri arasından seçilecek iki mühendis ve bir harita mühendisinden oluşturulacak üç kişilik bilirkişi kurulu aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte memleket haritaları, … fotoğrafları ve amenajman planı; çekişmeli taşınmaz ile birlikte … araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 Sayılı Yasalar karşısındaki durumu saptanmalı; tapu ve zilyedlikle ormandan … kazanma olanağı sağlayan 3402 Sayılı Yasanın 45. maddesinin ilgili fıkraları, Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 gün ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 gün ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 gün ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 Sayılı Yasanın 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olduğundan,, bu yollarla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; … yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; … ve uzman orman bilirkişilerden, taşınmazın konumunu gösteren orijinal-renkli (renkli fotokopi) memleket haritalarının ve … fotoğraflarının ölçeğini kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeğinin de memleket haritaları ve … fotoğrafları ölçeğine bilgisayar ortamında (… veya benzeri programlar kullanılarak) çevrildikten sonra, her iki harita komşu ve yakın komşu parselleri de gösterecek şekilde birbiri üzerine ablike edilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın konumunu … parsellerle birlikte haritalar üzerinde gösterecekleri ayrı renklerle işaretli ve bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmeli, bilimsel verileri bulunan yeterli rapor alınmalı, keşifte, çekişmeli taşınmaz hakim tarafından gözlemlenmeli, taşınmaz üzerinde neler bulunduğu, (bitki örtüsü, ağaçların cinsi,sayısı, orman ağaçlarının toplumu dağınık mı bulundukları vb.) ayrıntılı olarak keşif tutanağına yazılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanmalı, çekişmeli yeri sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı, taşınmazın orman sayılan yerlerden olup olmadığı belirlenmeli, taşınmazın orman sayılan yerlerden olduğunun tespiti halinde, ormanların tapu kaydı, vergi kaydı ve kazandırıcı zamanaşımı yoluyla kazanılamayacağı gözetilerek davanın reddine karar verilmelidir..
Çekişmeli taşınmazın, orman sayılmayan yerlerden olduğunun belirlenmesi halinde, bu kez; davacı kişi hakkında 3402 Sayılı Yasanın 14 ve 17. maddeleri gereğince imar-ihya ve zilyetlik yoluyla taşınmaz edinme koşullarının araştırılması gerekeceğinden, bu kez dava konusu taşınmazın bulunduğu yere ilişkin olarak 1970-1975 yıllarına ilişkin 1/20000 ve 1/25000 ölçekli stereoskopik … fotoğrafları ile aynı yıllara ilişkin fotogonometri yöntemiyle düzenlenmiş harita bulundukları yerlerden getirtilmeli, ziraat mühendisi, harita mühendisi ve orman mühendisi ile birlikte … fotoğrafları; topoğrafik harita ve kadastro paftası ile çakıştırıldıktan sonra mahalline uygulanmalı, stereoskop aletiyle incelenmeli, …, ziraat ve
orman bilirkişi tarafından taşınmaz üzerinde tam olarak hangi tarihten itibaren zilyetliğin başladığı belirlenmeli, komşu köyden tanık ve yerel bilirkişi dinlenmeli, yöntemine uygun şekilde mera araştırması yapılmalı, dayanak 1937 tarih 73 yazım numaralı vergi kaydı yerel bilirkişi beyanı ve … bilirkişi aracılığıyla uygulanmalı, değişir sınırlı vergi kaydının kapsamı 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesine uygun olarak kesinleşen orman tahdit sınırından başlatılarak belirlenmeli, çekişmeli taşınmazın mera olup olmadığı yöntemince araştırılmalı, kadastro tesbit tarihine kadar geçen zilyetlik süresinin iktisap için yeterli olup olmadığı üzerinde durulmalı, zilyetlik olgusunun maddi olaylara dayalı olmasından hareketle, maddi olayların ancak tanık, bilirkişi ve benzeri anlatımlarla kanıtlanacağı gözetilmeli (H.G.K. 30/03/1994 gün ve 1993/8-939-1994/176 sayılı kararı), komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; bu taşınmazı sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; tarafların komşu köyden bildirecekleri zilyetlik tanıkları ile kadastro tespit bilirkişileri taşınmaz başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tespit tarihine kadar davacı kişi yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli; 3402 Sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca, davacı ile eklemeli zilyetler yönünden de Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlükleri ile Mahkeme Yazı İşleri Müdürlüğünden senetsiz belgesiz araştırması yapılıp, … ve susuz olarak kazanılmış … miktarı belirlenip, yasanın getirdiği 40/100 dönüm sınırlamasının aşılıp aşılmadığı saptanmalı, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: 1) Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacı …’ın çekişmeli taşınmazın … bilirkişiler tarafından düzenlenen krokili raporda (B), (D), (F) ve (H) ile işaretlenen bölümlerine yönelik temyiz itirazlarının REDDİNE,
2) Yukarıda 2. bentte açıklanın nedenlerle davacı …’ın çekişmeli taşınmazın … bilirkişiler tarafından düzenlenen krokili raporda (A) ve (G) ile işaretlenen bölümlerine yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine 22.12.2010 günü oybirliğiyle karar verildi.