YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/5666
KARAR NO : 2009/7606
KARAR TARİHİ : 06.05.2009
MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki kadastro tespitine itiraz davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi Hazine, Orman Yönetimi ve davalı … Aydan tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında … Köyü 101 ada 17, 126, 135, 149, 286, 291, 106 ada 29, 108 ada 40, 52, 57, 66, 84, 85, 86, 87, 88, 91, 139 ve 145 parsel sayılı taşınmazlar, Asliye Hukuk Mahkemesinde dava konusu olduğundan söz edilerek … hanesi açık bırakılmak suretiyle tespit edilmiştir. Mahkemesinde davacı tarafından davalılar aleyhine açılmış olan tescil ve el atmanın önlenmesi davası Kadastro Mahkemesine devredilmiştir. Mahkemece davacının davasının feragat nedeniyle reddine, 108 ada 40, 52 ve 91 sayılı parsellerin … Yılayaz mirasçıları adına, 108 ada 57, 66, 84 ve 85 sayılı parsellerin … mirasçıları adına, 108 ada 86 sayılı parselin … adına, 108 ada 87, 88 ve 101 ada 286, 291, 106 ada 29 sayılı parsellerin 1/2 payının …; 1/2 payının … mirasçıları adına, 108 ada 139, 145, 101 ada 135 sayılı parsellerin orman niteliği ile HaziNe adına, 101 ada 17 sayılı parselin … , 101 ada 126 sayılı parselin 1/2 payının … , 1/2 payının … adına, 101 ada 149 sayılı parselin 2/4 payının …; 1/4’… payının … ve … layaz adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm Hazine, Orman Yönetimi ve davacı … tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, kadastro tespitine itiraza ilişkindir.
Mahkemece çekişmeli taşınmazların orman sayılmayan yerlerden olduğu, kök muris … Yılayaz mirasçıları arasında taksim edildiği ve 3402 sayılı yasanın 14. ve 17. maddesinde öngörülen koşullara uygun olarak zilyed edildiği gerekçesiyle hüküm kurulmuşsa da yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir.
Şöyle ki; mahkemece yörede orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı araştırılmadığı gibi, hükme esas alınan uzman bilirkişi raporlarındaki incelemeler birbiriyle çelişkili ve yetersiz, taşınmazların … mirasçıları arasında taksim edilip edilmediği konusundaki beyanlar da bu konuda kanaat vermekten uzaktır.
Mahkemenin 1999 yılında yaptığı ilk keşif sonunda uzman bilirkişi … … tarafından hazırlanan raporda yalnızca çekişmeli 108 ada 85,86,87,88,91 parseller incelenerek bu parsellerin 1956 tarihli Memleket Haritasında orman sayılan yerlerden olduğu açıklanmış, ziraat uzmanı bilirkişi de yine aynı taşınmazların yüksek eğimli, erozyona açık,aynı zamanda … yatağı niteliğinde, taşlık yapıda olduğunu ve 8-10 yıldır tarımsal faaliyette bulunulmadığını açıklamıştır.Ancak … … tarafından hazırlanan rapora ekli Memleket Haritası renksiz olup , kadastro paftasıyla da ölçekleri eşitlenip birbirine aplike edilmemiş olması nedeniyle hükme yeterli bulunmamaktadır.
-2-
2009/5666-7606
05.06.2003 tarihli keşif sonrasında rapor hazırlayan uzman bilirkişi … tarafından bu kez 1. keşifte incelenenler yanında 108 ada 40, 52, 57, 66, 84,139 ve 145 parseller de inceleme konusu yapılarak, bunlardan 139 ve 145 parsellerin orman sayılan yerlerden olduğu belirtilmiştir. Ancak; uzman bilirkişi incelemesinde sadece amenajman haritasından yararlanılmış olması ve yine kadastro paftası ile çakıştırılmamış olması nedeniyle bu rapor da hükme elverişli değildir.
Mahkemenin 07.10.2003 tarihli 3. keşfine de yine uzman bilirkişi … katılmış, bu keşifte, önceki keşiflerde incelenen taşınmazların yanısıra, davaya konu 101 ada 17,126,135,149,286,291 parseller de inceleme konusu yapılmışsa da uzman bilirkişi tarafından yine amenajman planına göre 101 ada 126 parselin orman sayılmayan yerlerden olduğu açıklanmış, incelenen diğer parseller hakkında kanaat belirtilmemiştir.
22.04.2008 tarihli son keşifte ise yine aynı bilirkişi tarafından 135, 139 ve 145 parsellerin orman sayılmayan yerlerden olduğu açıklanmış mahkemece bu rapor hükme esas alınmış ise de hem incelenen memleket haritasının tarihinin belli olmaması hem de kadastro paftası ile çakıştırılmamış olması nedeniyle bu rapor da denetime imkan vermemektedir. keşiflere katılan ziraat uzmanları taşınmazlar üzerinde yer yer 25 ila 60 yaş arasında fıstık ağaçları ile yaşlı palamut ağaçlarının varlığından sözetmişlerdir.
3402 Sayılı Kadastro Yasasının 17. maddesi gereğince orman sayılmayan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen ve il, ilçe ve kasabaların imar planları kapsamında kalmayan araziden masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilip tarıma elverişli hale getirilen (ev ve benzeri tesisler yapmak, dışarıdan … getirilerek tarıma elverişli hale getirmek imar ihya olarak kabul edilemez) ve imar ihyanın tamamlandığı tarihten tescil davasının açıldığı güne kadar 20 yıl süreyle zilyet edildiği ileri sürülerek tapuya tescili istenen taşınmazların, Kadastro Yasasının 14. maddesinde yazılı diğer koşulların yanında niteliğinin, imar ihya edildiğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin, başlangıç ve süresinin, kullanılıp kullanılmadığının ve tasarruf sınırlarının ne olduğunun takdiri delil olan yerel bilirkişi ve tanık sözleri yanında, gerçeğin bir resmi olan en eski tarihli … fotoğrafı ile gerçeğin modeli olan memleket haritaları ile dava tarihinden ya da kadastro tesbit tarihinden 15 – 20 yıl önce en az iki zamanda birbirini izleyen bindirmeli olarak çekilen çiftli … fotoğrafları ve bu fotoğrafların yorumlanması ile üretilen memleket haritaları ve standart topografik fotogrametri yöntemi ile düzenlenen kadastro haritalarının, özellikle ön bindirmeli çekilen ve birbirini izleyen streoskopik çift … fotoğraflarının streoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelenip taşınmazın niteliğinin, konumunun ve kullanım durumunun anlatılan bilimsel yöntemle kesin olarak belirlenmesi gerekir.
O halde; taşınmaların bulunduğu yerde orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı araştırılarak, orman kadastrosu yapılmış ve kesinleşmişse orijinal renkli orman kadastro haritası, işe başlama, çalışma ve askı ilan tutanakları getirtildikten sonra, arazi kadastro paftası ile çakıştırılmak suretiyle yapılacak inceleme sonunda taşınmazın orman kadastro sınırları dışında kaldığı ve zilyetlikle kazanılabilecek yerlerden olduğunun belirlenmesi halinde, dava konusu taşınmaz ve etrafını gösterir ve ilk defa o yerde grafik ya da fotogrametri yöntemiyle düzenlenen 1/5000 ölçekli arazi kadastro paftasının orijinal fotokopi örneği ile taşınmaza bitişik ya da yakın komşu parsellerin, kadastro tespit tutanak örnekleri ve bu parsellere uygulanan tapu ve vergi kayıtları ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm gittileri ile, yine en eski tarihli memleket haritası ve … fotoğrafları ile dava tarihinden 15 – 20 yıl önce iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik … fotoğrafları ve bu fotoğraflara dayanılarak üretilmiş orijinal renkli memleket haritaları bulunduğu yerlerden istenerek, bu belgeler Ziraat Fakültelerinin … bölümünden mezun olan bir ziraat mühendisi, bir Harita-Kadastro (Jeodezi ve Fotogrametri) mühendisi ile üç yüksek orman mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla, dava konusu taşınmaz ile çevresine uygulanıp bu belgelerde dava konusu yer belirlendikten sonra,
-3-
2009/5666-7606
… fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelettirilip taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, imar-ihya ve zilyetliğin hangi tarihte başlanılıp tamamlandığı belirlenmeli, bu belgeler ile kadastro paftası, pafta düzenlenmemişse dava konusu taşınmazın 23/06/2005 gün ve 9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan … (Büyük Ölçekli Haritalar ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği) hükümlerine göre koordinatlı olarak düzenlenecek haritası hem 1/5000 ve hem de 1/25000 ölçeklerinde eşitlenerek kadastro paftası ile düzenlenen harita, komşu ve yakın komşu taşınmazları da içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazın konumu, … fotoğrafları ile orijinal renkli memleket haritaları üzerinde gösterir biçimde bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve bilimsel verileri içerir, topografik ve memleket haritalarından yararlanılarak taşınmazın konumunu ve gerçek eğim durumunu gösterir rapor alınmalı, dava konusu taşınmazın orman sayılmayan yerlerden olması veya kesinleşen orman kadastro sınırları dışında kalması ya da orman ve arazi kadastrosunun yapılıp kesinleştiği tarih ile dava tarihi arasında 20 yıldan fazla süre geçmesi o yerin kişiler adına tescili için yeterli olamayacağından bu şekilde yapılacak inceleme sonucu dava konusu yerin;
1) Orman sayılan veya orman rejimine girmiş (15.07.2004 günlü Resmi Gazetede yayınlanan Orman Kadastro Yönetmeliği madde 26) yerlerden yada 3402 Sayılı Yasanın 16. maddesinde belirtilen özel mülkiyete tabi olmayacak, kamu mallarından olduğunun belirlenmesi (3402 Sayılı Yasanın 16. md. A, B, C, D bentleri kapsamında kalan yerler),
2) Kamu hizmetine tahsis edilmiş olduğunun anlaşılması (3402 Sayılı Yasanın 17/1. maddesi gereğince orman yetiştirilmek üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen arazi ya da başka bir amaçla kamu hizmetine tahsis edilen arazi, imar-ihya ve zilyetlik yoluyla kazanılamaz. H.G.K. 03.06.1998 gün 1998/8-347-394 ve 12.12.2001 gün 2001/20-118-1156 S.K.),
3) İl, İlçe ve kasabaların … veya uygulamalı imar planlarının kapsadığı alanlarda kaldığının saptanması (3402 Sayılı Yasanın 17/2. md. H.G.K. 25.04.2001 gün 2001/20-390-396 S.K.),
4) Tescil davalarında, davanın açıldığı; kadastro tesbitine itiraz davalarında ise kadastro tespit tutanağının düzenlendiği tarihten 20 yıl önce çekilmiş … fotoğrafları ve bu fotoğraflardan üretilmiş memleket haritaları veya fotogometri yöntemiyle düzenlenen kadastro paftalarında zilyet ve tasarruf edilmeyen yerlerden olduğunun anlaşılması,
5) Kadastro tesbit ve tescil harici bırakma işleminin kesinleştiği tarihten tescil davasının açıldığı tarihe kadar 20 yıllık zilyetlik süresinin geçmemiş olması (H.G.K.’nun 22/03/1995 gün 1994/8-873-216 ve 19/02/1997 gün 1996/8-768-100 ve 24/09/1997 gün 1997/20-372-718 ve 18/02/1998 gün 1998/8-15-129 sayılı kararları),
6) O yerde orman kadastrosu kesinleşmiş olsun olmasın, taşınmazın 6831 Sayılı Yasanın 17/2. ve Orman Kadastrosunun Uygulaması Hakkındaki Yönetmeliğin 26/a. Maddeleri kapsamında orman içi açıklık konumunda bulunması (H.G.K.nun 10.12.1997 gün 1997/20-830-1034 ve 17.12.1997 gün 1997/20-808-1039 ve 22.10.2003 gün 2003/20-665-614 ve 11.10.2004 gün 2004/7-531-582 sayılı kararları ile orman içi açıklıkların zilyetlikle kazanılamayacağı kabul edilmiştir.),
7) Dava konusu taşınmazın veya yakın çevresinin arazi kadastro ekiplerince kadastro paftası üzerinde orman nitelemesi yapılarak tesbit ve tescil harici bırakılması (H.G.K.nun 21.01.2004 gün 2004/8-15-7 ve 12.05.2004 gün 2004/8-242-292 ve 12/03/2008 gün ve 2008/20-214-241 sayılı kararları),
8) Kadastro (Tapulama) Komisyonu tarafından orman sayılarak tesbit ve tescil harici bırakılması (H.G.K.nun, 24.10.2001 gün 2001/8-964-751 ve 13.02.2002 gün 2002/8-183-187 sayılı kararları),
-4-
2009/5666-7606
9) 15.07.2004 günlü Resmi Gazetede yayınlanan Orman Kadastrosunun Uygulanması Hakkındaki Yönetmeliğin 26. maddesinin 2. fırkasında yazılı,
a) 4785 Sayılı Yasayla Devletleştirilmiş orman,
b) 3116 Sayılı Yasanın Geçici 1. maddesine göre kamulaştırılmış orman,
c) 6831 Sayılı Yasanın 3. maddesine göre orman rejimine alınmış yer,
d) Aynı Yasanın 13. maddesinin (B) bendine göre orman olarak ağaçlandırılan veya ağaçlandırılacak yer,
e) Aynı Yasanın 24. maddesine göre kamulaştırılan ya da diğer suretle orman yetiştirmek üzere kamulaştırılan yer,
f) Devlet Ormanı olduğuna dair kesinleşmiş mahkeme kararı bulunan yer,
g) Herhangi bir nedenle orman sınırı dışında kalmış orman,
h) Maliye Bakanlığınca orman olarak tahsis edilmiş yerlerden ağaçlandırılmış ya da ağaçlandırılmak üzere planlanmış saha,
j) Orman ve … muhafaza karakteri taşıyan funda ve makilik alan olduğunun belirlenmesi halinde bu tür yerlerin herhangi bir şekilde komisyonlarca sınırlama dışı bırakılmış veya orman sayılmamış olmasının bu yerlerin orman olma vasfını ortadan kaldırmayacağı düşünülerek başka bir araştırmaya gerek kalmadan davanın reddi ile dava konusu taşınmazın orman niteliği ile Hazine adına tesciline karar verilmelidir (H.G.K…’nun 15/03/2006 gün 2006/8-106-68 sayılı kararı).
Yukarıda yazılı koşulların somut olayda bulunmaması halinde, taşınmazın öncesinin ne olduğu, imar-ihya yapılmışsa hangi tarihte başlanılıp bitirildiği, kimden kime kaldığı, zilyetliğin ne zaman başlayıp nasıl sürdürüldüğü ve ekonomik amacına uygun olup olmadığı, maddi olaylara dayalı ve ayrıntılı olarak, taşınmaz başında dinlenecek yerel bilirkişiler ile taraf tanıklarından sorulmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin doğruluğu yukarıda belirtilen ve gerçeğin kendisi olan belgelere dayalı olarak düzenlenecek bilirkişi kurulu raporuyla denetlenmeli,
Somut olayın özelliği göz önünde bulundurularak ayrıca;komşu parsellere ait tespit tutanakları ile dayanağı kayıt ve belgeler getirtilerek, çekişmeli taşınmazların 6831 sayılı yasanın 17/2. maddesine göre orman içi açıklık olup olmadıkları ve davacı ve davalı gerçek kişilerin tutunduğu, …, …, orman gibi değişir ve genişletilmeye elverişli sınırlar içeren 173,174,175,176 numaralı vergi kayıtlarının kapsamları belirlenmeli, asıl taşınmaz orman ya da orman içi açıklığı durumunda değilse bile kayıt miktar fazlasının sınırdaki 199 numaralı orman parselinden kazanıldığı ve zilyedlikle iktisap edilemeyeceği düşünülmeli,
Davanın açıldığı tarihten önce ya da sonra Hazine yetkilileri tarafından hazırlanan idari tahkikat ve haksız işgal (ecrimisil) tutanakları varsa bu tutanaklar da yerine uygulanıp tutanaklarda ismi yazılı kişiler tanık sıfatıyla dinlenilmeli,
3402 Sayılı Yasanın 14/1. maddesinde yazılı 40 ve 100 dönüm kısıtlama araştırmasının aynı maddenin 03/07/2005 gün ve 5403 Sayılı … Koruma ve Arazi Kullanma Yasası ile değiştirilen 2. fıkrası hükümlerine göre yapılacağı düşünülerek, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları yönünden aynı çalışma alanı içerisinde belgesizden zilyetliğe dayalı olarak tesbit ve tescil edilen taşınmaz olup olmadığı, varsa cinsi, parsel numaraları ve miktarı, Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlüklerinden ve yine, aynı kişiler tarafından açılan tescil davası olup olmadığı Hukuk Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorularak gerektiğinde tesbit tutanak örnekleri ve tapu kayıtları ya da tescil dava dosyaları getirtilip incelenmeli, dava konusu taşınmazın … ya da … … arazisi olup olmadığı konusunda (5403 Sayılı Yasanın 3/j maddesi ile Taşınmaz Malların Sınırlandırma Tespit ve Kontrol İşleri Hakkındaki Yönetmeliğin değişik 10. maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine göre, … … arazisi: … yapılan bitkilerin büyüme devresinde ihtiyaç duyduğu suyun, su kaynağından alınarak yeterli miktarda ve kontrollü bir şekilde karşılandığı araziler olarak açıklandığından) ziraat mühendisinden yasanın amacına uygun rapor alınmalı,
-5-
2009/5666-7606
Taşınmazların kök muris … mirasçıları arasında ölümünden önce veya sonra tüm mirasçıların katılımıyla taksim edilip edilmediği kesin olarak belirlenmeli,aynı muristen kalan dava dışı taşınmazlar varsa bunlara ait kadastro tespit tutanakları getirtilmeli, bundan sonra toplanan delillerin tümü birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Hükme yöneltilen tüm temyiz itirazlarının kabulü ile usul ve yasaya uygun olmayan hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde yatıranlara iadesine 06/05/2009 günü oybirliğiyle karar verildi.