YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/13382
KARAR NO : 2008/14281
KARAR TARİHİ : 03.11.2008
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi Hazine ve Orman Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, dava dilekçesinde sınırlarını bildirdiği Cırtıman Köyünde bulunan taşınmazın tapuda kayıtlı olmadığını, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının müvekkilleri yararına oluştuğunu iddia ederek Medeni Yasanın 713. maddesi hükmüne göre tescilini istemiştir. Mahkemece davanın kabulü ile sınırları gösterilen 5073,10 m2 yüzölçümündeki taşınmazın bahçe niteliği ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı Hazine ve Orman Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, Medeni Yasanın 713. maddesi hükmü uyarınca tescil istemine ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazların bulunduğu yerde tespit tarihinden önce 1979 yılında yapılan ve 30.06.1980 tarihinde ilan edilerek kesinleşen orman kadastrosu ile 1744 Sayılı Yasa ile değişik 2. madde uygulaması vardır. Genel arazi kadastrosu işlemi 1977 yıllarında yapılmış ve kesinleşmiştir. Kesinleşme tarihi ile davanın açıldığı tarih arasında 20 yıllık süre geçmiştir.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir. Şöyle ki; orman işletme şefi … gümüş tarafından düzenlenen çekişmeli taşınmazın tahdit haritası üzerinde yerini gösterir kroki ile Harita Mühendisi … Sönmez ve Orman Yüksek Mühendisi … Ertürk tarafından düzenlenen 17.07.2008 tarihli ek rapora ekli krokide hükme dayanak alınan uzman orman bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın tahdit haritası üzerinde yerini farklı gösterilmiş ve farklılığın nedeni raporda açıklanmamıştır. 17.07.2008 tarihli ek rapora ekli krokiye göre taşınmaz … bucağı sınırları içinde kalmaktadır. Orman İşletme Şefi … Gümüş tarafından düzenlenen tahdit hattı ile irtibatlı kroki ve … Sönmez tarafından düzenlenen 09.05.2006 tarihli rapora ekli krokide ise çekişmeli taşınmazın Cırtıman Köyü sınırları içinde kaldığı anlaşılmaktadır. … Sönmez tarafından düzenlenen 09.05.2006 tarihli rapor ve rapora ekli kroki ile … Sönmez ve Orman Yüksek Mühendisi … Ertürk tarafından düzenlenen 17.07.2008 tarihli ek rapora ekli krokide bu acıdan çelişki yaratmaktadır. Bu durumda, karara dayanak alınan uzman bilirkişi raporu çekişmeli taşınmazın öncesinin orman niteliğini belirlemeye yeterli ve kanaat verici olmayıp, bu rapora dayanılarak hüküm kurulamaz. Bundan ayrı; çekişmeli taşınmaza komşu olup genel arazi kadastrosu sırasında tapu kayıtlarına dayanılarak tespit edildiği anlaşılan 806, 812 ve 813 numaralı parsellerin dayanak
-2-
2008/13382 – 14281
tapu kayıtları getirtilmemiş ve mahallinde uygulanmamış, taşınmazın … deresine sınır olduğu tespit edildiği halde … yatağı olup olmadığı, derenin … değiştirmesi sonucu oluşup oluşmadığı araştırılmamıştır.
Mahkemece; öncelikle, … Bucağında genel arazi kadastrosu ve orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı araştırılmalı; genel arazi kadastrosu yapılmış ise çekişmeli taşınmazın bulunduğu yeri gösterir kadastro paftası ile orman kadastrosu yapılmış ise buna ilişkin işe başlama, çalışma, işi bitirme ve sonuçlarının askı ilan tutanakları ile taşınmazın bulunduğu yeri orman tahdit sınır noktalarıyla birlikte gösterir onaylı orman tahdit harita örneği ile 1980 ve 1999’lı yıllara ait … fotoğrafları ve memleket haritası ilgili yerlerden getirtilip, önceki bilirkişiler dışında bu konuda uzman serbest ziraat mühendisleri arasından seçilecek bir ziraat mühendisi, orman mühendisleri arasından seçilecek bir orman mühendisi, bir jeoloji mühendisi ve bir … elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak inceleme ve keşifte, kesinleşmiş tahdit haritası ve tapulama paftası uygulattırılmalı; kesinleşmiş orman kadastro haritası ile tapulama paftası ölçekleri denkleştirilip birbiri üzerine aplike edilerek değişik açı ve uzaklıklarda olan, en az 4 ya da 5 orman tahdit sınır (OTS) noktası görülecek biçimde dava konusu taşınmazın ve komşu taşınmazların orman kadastrosu hattına göre konumu uzman ve fenehli bilirkişilere düzenlettirilecek tahdit hattı ile irtibatlı krokide gösterilmelidir. Bu şekilde yapılacak inceleme sonunda taşınmazın orman tahdit sınırları içinde orman sayılan yerlerden olduğunun saptanması halinde orman vasfı ile Hazine adına tesciline karar verilmeli; çekişmeli taşınmazın orman tahdit sınırları dışında orman sayılmayan yerlerden olduğu saptanması halinde Hazineye karşı gerçek kişinin zilyetlik yolu ile kazanma koşullarının varlığını kanıtlaması gerekir. Bu sebeple, yeniden yapılacak keşifte, çekişmeli taşınmazın 1980 ve 1990’lı yıllara ait … fotoğrafları ve memleket haritası üzerinde yeri tespit edilmeli, bu tarihlerde ziraat alanı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip çekişmeli taşınmazın fiili durumunu da belirtir şekilde rapor alınmalı, keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmelidir.
Ayrıca, çekişmeli taşınmazlar tapulama dışı bırakıldıklarına göre, tapulama paftası ile komşu parsellerin tümünün tutanak ve dayanakları getirtilip uygulanarak, ne sebeple tapulama dışı kaldıkları araştırılıp, komşu parsel tutanak ve dayanaklarının, bu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri ve zilyetlik yolu ile kazanılabilecek yerlerden olup olmadığı belirlenmeli, taşınmazların orman olduğundan kadastro dışı bırakıldıklarının belirlenmesi halinde çekişmeli taşınmazların orman sayılacağı, ormanlar üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresi ne kadar olursa olsun hukuken değer taşımayacağı, Yargıtay H.G.K.nun 24.10.2001 gün, 2001/8 – 464/751 ile 12.05.2004 gün 2004/8 – 242 – 292 sayılı kararlarının da bu yönde olduğu gözetilmelidir.
Yukarıda açıklanan yöntemle yapılacak araştırma sonucu, taşınmazların orman sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde, bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma koşullarının (Medeni Yasanın 713, 3402 Sayılı Yasanın 14. ve 17. maddelerindeki şartların) araştırılması gerekir. Bu cümleden olarak, yapılacak keşifte imar ihya üzerinde durulup, bu konuda ve zilyetliğin tespiti yönünden tanık beyanlarına başvurulmalı, tarafların bildirecekleri zilyetlik tanıkları taşınmaz başında dinlenmeli, çekişmeli yerlerin öncesinin ne olduğu, imar ihyanın hangi tarihte tamamlanıp bittiği, zilyetliğin nasıl ve hangi tarihten başlayıp kimler tarafından, kaç yıl, ne şekilde sürdürüldüğü, davacının bağımsız 20 yıl zilyetliğinin bulunup bulunmadığı sorulup, yeterli ve kesin yanıtlar alınmalıdır.
-3-
2008/13382 – 14281
… bilgisine sahip … uzman bilirkişi görevlendirilip, taşınmazdan muhtelif … numuneleri alınıp, ilgili kurumda incelettirilip, … toprağı olup olmadığı ve … toprağı ise, kaç yıldır, ne şekilde kullanıldığı saptanıp; bu yolda, bilimsel verilere dayalı kapsamlı rapor düzenlettirilmeli, taşınmaz … deresine sınır olduğundan jeolog bilirkişi tarafından taşınmazın öncesinin … yatağı olup olmadığı, … yatağının … değiştirmesi sonucu oluşup oluşmadığı araştırılmalı ve bilimsel verilere dayalı kapsamlı rapor düzenlettirilmelidir.
3402 Sayılı Yasanın 14. maddesindeki kısıtlamalar nedeniyle davacının zilyetlik yolu ile kazandığı … bulunup bulunmadığı; varsa, cinsi ve miktarı Tapu Sicil ve Kadastro Müdürlüklerinden ayrı ayrı araştırılıp, başka tescil davası olup olmadığı da Mahkeme Yazı İşleri Müdürlüğünden sorulmalı, anılan maddede vurgulanan miktarların aşılıp aşılmadığı saptanmalıdır.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Hazine ve Orman Yönetiminin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde Orman Yönetimine iadesine 03/11/2008 günü oybirliği ile karar verildi.