YARGITAY KARARI
DAİRE : 20. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2007/3081
KARAR NO : 2007/4973
KARAR TARİHİ : 12.04.2007
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kadastro tespitine itiraz davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi Orman Yönetimi vekili ve Hazine tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Kadastro sırasında, … Beldesi 157 ada 1, 158 ada 1 ve 159 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 357356 m2, 48439 m2 ve 219415 m2 yüzölçümündeki taşınmazlar, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğundan söz edilerek, ham … niteliğiyle Hazine adına tesbit edilmiştir. Davacı …, tapu ve zilyetliğe dayanarak taşınmazların kendilerine ait … arazisi olduğu iddiasıyla, belediye adına tapuya tescilini istemiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne ve dava konusu 159 ada 1 parselin tamamen, … Elemanı Bilirkişi … …’ın 14.10.2002 tarihli krokide (A) ile gösterilen 158 ada 1 parselin 45228 m2 bölümün ve 157 ada 1 parselin (C) ile gösterilen 320606 m2 bölümün tespitinin iptaliyle … Belediye Başkanlığı adına … alanı niteliğiyle, krokide (B ve D) ile gösterilen bölümler davacının talebi dışında kaldığından tesbit gibi tapuya tesciline karar verilmiş, hüküm davalı … ve Hazine tarafından temyiz edilmekle hükmüne uyulan Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 2004/8971-8911 EK sayılı bozma kararında özetle (çekişmeli taşınmazların memleket haritasında işaretlendikleri yerlerin üzerindeki orman sembollerinin uzman bilirkişi tarafından açıklanmadığı; ne ziraat uzmanı ne de orman uzmanı bilirkişi tarafından taşınmazların yüzölçümü dikkate alındığında, hangi bölümlerinin eğiminin ne olduğu, bitki örtüsü, ağaç sayısı ve taşınmazların hangi bölümünü hangi sıklıkta kapladığı, taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup olmadığı hususunun araştırılmadığı,davacı belediyenin dayandığı 307 Y. Tarihli tapunun dosyaya getirtilmediği ve dayanılan tapu kayıtlarının genel arazi kadastrosunda revizyon görüp görmediği, görmedi ise nedeni, gördü ise hangi parsellere revizyon gördüğü üzerinde durulmadığı, müfrez tapu kayıtları aynı bütünden gelmeleri nedeniyle birbirlerini sınır okudukları halde, çekişmeli parsellerin arasında dava dışı 185 ada 1 numaralı geniş orman parseli kalacak biçimde üç ayrı bölüm olduğu belediye adına tesciline karar verilen üç ayrı bölüm halindeki çekişmeli taşınmazların toplam yüzölçümü, gerek davacı belediyenin tutunduğu tapunun dosya içindeki en eski tedavülü olan 20 dönümlük tapu, gerekse Asliye Hukuk mahkemesinin 25.10.1951 tarihli ifraz kararı ile oluşan üç parça tapu kaydının toplam miktarından fazla olduğu gibi, değişir nitelikte … sınırları içermesi nedeniyle, 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesi gereğince yüzölçümü ile geçerli olacağı, kayıt kapsamının en eski kayıttaki yüzölçümüne değer verilerek saptanması, kayıt fazlasının sınırdaki ormana el atılarak kazanılmaya çalışıldığının kabulünün zorunlu olduğundan, çekişmeli taşınmazın dayanak tapunun sınırları ve miktarı ile hüküm ifade eden kapsamı içinde kalıp kalmadığı ve miktar fazlası bölümlerin nereden kaynaklandığının usulünce belirlenmesi, orman sınırlandırılması yapılmayan veya sınırlandırılmanın ilk olarak yapıldığı yerlerde, bir yerin orman niteliğinin ve
hukuki durumunun 3116, 4785 ve 5658 Sayılı Yasa hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği, devletleştirilen ve iadeye tabi olmayan ormanlara ait tapu kayıtları hukuki değerlerini yitireceği, 6831 Sayılı Yasanın 3373 Sayılı Yasa ile değişik 1/F maddesi, öncesi orman olmayan taşınmazlar bakımından söz konusu olabileceği nedeniyle, mahkemece, önceki bilirkişiler dışında serbest orman mühendisleri arasından seçilecek üç uzman orman mühendisi, ziraat mühendisi, bir harita mühendisi ve bir … elemanından oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte, en eski memleket haritası, … fotoğrafı ve amenajman planı çekişmeli taşınmazlar ile birlikte … araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiğinin belirlenmesi; çekişmeli taşınmazların kadastro tespitlerine esas alınan kök tapu kaydı ve ifraz yoluyla oluşan tüm tedavül ve revizyonları yerine uygulanarak her sınır hakkında bilirkişilerden yeterli ve inandırıcı bilgi alınması, bilirkişi sözlerinin doğruluğu revizyonları dıştan çevreleyen komşu parsel kayıtlarıyla denetlenmeli, değişebilir nitelikte sınırlar içerdiği, değişir sınır tarafında eylemli orman alanlarının bulunduğu, kapsamının 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesine göre yüzölçümüne değer verilerek saptanacağı, tapu kayıtlarının dosyadaki ilk tedavülündeki 20 dönüm yüzölçümü ile kapsadığı bölümler orman değil ise kayıt miktar fazlasının sınırdaki ormandan açıldığı kabul edilmesi; orman ve ziraat uzmanı bilirkişiler ile Harita Mühendisi ve … bilirkişilerinden oluşturulacak kurula parsellerin tümü üzerinde orman incelemesi yaptırılmalı, … yapısı, ağaç sayısı, yaşları, kapalılık, hakim ağaç türü, … toprağı olup olmadığı hususlarını da içeren, öncesi bütün olan parseller ile komşu parselleri bir arada gösterir kroki üzerinde, tapu kaydının miktarı ile geçerli kapsamının ve kayıt miktar fazlası kesimleri ayrı ayrı renklerle işaretlenerek keşfi izlemeye olanak verir biçimde birleşik haritalı rapor alınması, bundan sonra oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi) gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma kararına uyulduktan sonra davanın kısmen kabulüne, … Beldesi 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (C) ile gösterilen 271585,28 m2 yüzölçümündeki bölümünün tespitinin iptali ile davacı adına tesciline, (C) ile gösterilen 30631,28 m2, (J) ile gösterilen 20170,32 m2, (F) ile gösterilen 13853,76 m2, (G) ile gösterilen 19215,41 m2, (H) ile gösterilen 1899,70 m2 yüzölçümündeki bölümler ile 2 ve 3 nolu kısımların tespitinin iptali ile orman niteliğiyle hazine adına tesciline, (D) ile gösterilen 36742 m2 yüzölçümündeki bölümün tespit gibi hamtoprak niteliğiyle hazine adına tesciline,
… Beldesi 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ile gösterilen 17154,27 m2, (L) ile gösterilen 22286,57 m2 yüzölçümündeki bölümlerin tespitinin iptali ile orman niteliğiyle Hazine adına tesciline, (B) ile gösterilen 3268,26 m2 yüzölçümündeki bölümün tespit gibi hamtoprak niteliğiyle Hazine adına tesciline,
… Beldesi 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ve (B) ile gösterilen 144058,78 m2 yüzölçümündeki bölümünün tespitinin iptali ile davacı adına tesciline, (G) ile gösterilen 16612,55 m2, (C) ile gösterilen 2372,05 m2, (D) ile gösterilen 51246,69 m2, (E) ile gösterilen 4054,15 m2, (F) ile gösterilen 1070,78 m2 yüzölçümündeki bölümlerin tespitinin iptali ile orman niteliğiyle Hazine adına tesciline, karar verilmiş, hüküm davalı … vekili ile Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tespitine itiraz niteliğindedir.
1- İncelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye ve çekişmeli 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (G) ile gösterilen 16612,55 m2, (C) ile gösterilen 2372,05 m2, (D) ile gösterilen 51246,69 m2, (E) ile gösterilen 4054,15 m2, (F) ile gösterilen 1070,78 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ile gösterilen 17154,27 m2, (L) ile gösterilen 22286,57 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (E) ile gösterilen 30631,28 m2, (J) ile gösterilen 20170,32 m2, (F) ile gösterilen 13853,76 m2, (G) ile gösterilen 19215,41 m2, (H) ile gösterilen 1899,70 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, uzman orman bilirkişi tarafından resmi belgelere dayalı olarak yöntemine uygun biçimde yapılan inceleme ve araştırmada orman sayılan yerlerden olduğu saptanarak orman niteliği ili Hazine adına tesciline karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından Hazinenin bu taşınmazlara
yönelik temyiz itirazlarının reddi ile çekişmeli 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (G) ile gösterilen 16612,55 m2, (C) ile gösterilen 2372,05 m2, (D) ile gösterilen 51246,69 m2, (E) ile gösterilen 4054,15 m2, (F) ile gösterilen 1070,78 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ile gösterilen 17154,27 m2, (L) ile gösterilen 22286,57 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (E) ile gösterilen 30631,28 m2, (J) ile gösterilen 20170,32 m2, (F) ile gösterilen 13853,76 m2, (G) ile gösterilen 19215,41 m2, (H) ile gösterilen 1899,70 m2 yüzölçümündeki bölümleri hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün onanması gerekmiştir.
2- 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (D) ile gösterilen bölümü ile 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (B) ile gösterilen bölümünün uzman bilirkişi tarafından resmi belgelere dayalı olarak yöntemine uygun biçimde yapılan inceleme ve araştırmada orman sayılmayan yerlerden olduğu saptanarak hamtoprak niteliğiyle Hazine adına tesciline karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığından bu taşınmazlar hakkındaki Orman Yönetiminin temyiz itirazlarının reddi ile, 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (D) ile gösterilen bölümü ile 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (B) ile gösterilen bölümü hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün onanması gerekmiştir.
3- Teknik bilirkişi raporunda 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın incelemesinde, krokide 2 ve 3 no ile gösterilen taşınmazların üzerinde hiç … yapılmayan, 6831 Sayılı Yasanın 17/2. madde hükmüne göre orman içi açıklık niteliğinde, orman sayılan yerlerden olduğu saptanarak orman olarak hazine adına tesciline karar verilmiş ise de, bu taşınmazların 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın çapı içinde mi yer aldığı, yoksa, ayrı parseller mi olduğu dosyada yer alan çap ve krokilerden anlaşılamamaktadır. Krokide 2 ve 3 no ile gösterilen taşınmazlar dava konusu 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın çapı dışında ve davaya konu edilmeyen parseller ise, bu taşınmazlar hakkında hüküm kurulamayacağı nedeniyle,yerel mahkemece anılan parsellerin bulunduğu adaya ilişkin pafta örneği dosyaya getirtilip 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın çapının tam olarak saptanmaksızın yazılı biçimde hüküm kurulması doğru değildir.
4- 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (C) ile gösterilen 271585,28 m2 yüzölçümündeki bölümü ve 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ve (B) ile gösterilen 144058,78 m2 yüzölçümündeki bölümüne yönelik temyiz itirazlarına gelince; bozmaya uyulmasına rağmen bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. Şöyle ki; davacı Belediyenin tutunduğu tapu kayıtlarının genel arazi kadastrosunda revizyon görüp görmediği, görmedi ise nedeni, gördü ise hangi parsellere revizyon gördüğü üzerinde durulmamış, tutunulan tapu kayıtlarının çekişmeli taşınmazların miktarı ve sınırları itibariyle davacı … adına tescile karar verilen bölümleri kapsayıp kapsamadığı açıklanmadığı gibi değişir nitelikte … sınırları içermesi nedeniyle, 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesi gereğince yüzölçümü ile geçerli olduğu kayıt fazlasının sınırdaki ormana el atılarak kazanılmaya çalışıldığı gözetilmeksizin karar verilmiştir. Oysa, çekişmeli taşınmazın dayanak tapunun sınırları ve miktarı ile hüküm ifade eden kapsamı içinde kalıp kalmadığı ve miktar fazlası bölümlerin nereden kaynaklandığı usulünce belirlenmelidir. Hükmüne uyulan bozma ilamı tarafları yönünden usulü kazanılmış hak oluşturacağından, bozma gereklerinin yerine getirilmeden eksik inceleme ile hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
O halde; mahkemece, yeniden yapılacak keşifte çekişmeli taşınmazların davacının dayandığı kök tapu kaydı ve ifraz yoluyla oluşan tüm tedavül ve revizyonları yerine uygulanarak her sınır hakkında bilirkişilerden yeterli ve inandırıcı bilgi alınmalı, bilirkişi sözlerinin doğruluğu revizyonları dıştan çevreleyen komşu parsel kayıtlarıyla denetlenmeli, değişebilir nitelikte sınırlar içerdiği, değişir sınır tarafında eylemli orman alanlarının bulunduğu, kapsamının 3402 Sayılı Yasanın 20/C maddesine göre yüzölçümüne değer verilerek saptanacağı, tapu kayıtlarının dosyadaki ilk tedavülündeki 20 dönüm yüzölçümü ile kapsadığı bölümler orman değil ise kayıt miktar fazlasının sınırdaki ormandan açıldığı kabul edilmeli; tapu
kaydının miktarı ile geçerli kapsamının ve kayıt miktar fazlası kesimleri ayrı ayrı renklerle işaretlenerek keşfi izlemeye olanak verir biçimde krokili rapor alınmalıdır.
Yapılan tapu uygulaması sonucunda, dayanılan tapu kaydının çekişmeli taşınmazlara uymadığı saptandığı taktirde, tüm etrafı orman niteliğindeki taşınmazlar ile çevrili ve tapu kaydı bulunmadığı nedeniyle, 6831 Sayılı Yasanın 17/2 maddesi kapsamında orman içi açıklık olduğunun düşünülmesi gerekir.
6831 Sayılı Yasanın 17. maddesi, orman içi açıklıklarda … ve inşaat yapılmasına, hayvancılık amacı ile ağıl yapılmasına, bu kesimlerin özel mülke dönüşmesine izin vermez.
6831 Sayılı Yasa, madde: 17/1-2
Devlet ormanları içinde bu ormanların korunması, istihsal ve imarı ile alakalı olarak yapılacak her nevi bina ve tesisler müstesna olmak üzere; her çeşit bina ve ağıl inşaası ve hayvanların barınmasına mahsus yerler yapılması ve tarla açılması, işlemesi, ekilmesi ve orman içinde yerleşilmesi yasaktır.
Devlet Ormanlarının herhangi bir suretle yanmasından veya açıklıklarından faydalanılarak işgal, açma veya herhangi şekilde olursa olsun kesme, sökme, budama veya boğma yollarıyla elde edilecek yerlerle buralarda yapılacak her türlü yapı ve tesisler, şahıslar adına tapuya tescil olunamaz. Buralara doğrudan doğruya orman idaresince el konulur. Yanan orman alanlarındaki her türlü emval Orman Genel Müdürlüğünce değerlendirilir (03/07/2004 … ve 5112 Sayılı Yasa ile değişik hali).
Yasa metninden açıkça anlaşıldığı gibi, hangi nedenle olursa olsun orman içi açıklıklarda …, inşaat ve hayvancılık yapmak amacı ile ağıl yapılamaz. Bu tür yerler özel mülk olamaz. Yönetim derhal el koyma hakkına sahiptir. Orman içi açıklıklardan yararlanabilmek için zorunlu olarak orman kullanılacaktır. Bu kullanım nedeniyle … açma, genişletme, yangın oluşması önlenemeyecek ve orman bütünlüğü bozulacaktır.
Ayrıca, bu tür taşınmazların öncesinin orman olma zorunluluğu yoktur. Zira, öncesi orman olan ve ormandan açılan taşınmazlar, 6831 Sayılı Yasanın 1. maddesi ve Yargıtay uygulamaları gereği oluşan kesin içtihatlara göre zaten orman sayılmaktadır. 17. maddede tanımı yapılan olgu, öncesi orman iken açılan yerlerle beraber ayrıca [HANGİ NEDENLE OLURSA OLSUN ORMAN İÇİ AÇIKLIKLARIN KAZANILAMAYACAĞI İLKESİNİ İÇERMEKTEDİR VE AMACI ORMAN BÜTÜNLÜĞÜNÜ KORUMAKTIR].
Yasa koyucu ayrı bir kavram oluşturmuş ve hangi nedenle olursa olsun orman içi açıklıklarda … ve inşaat ile özel mülke dönüşme yolunu kapamıştır. Bu itibarla, dava konusu taşınmazın memleket haritasında açık alanda gözükmesi bu olguyu değiştirmez. Etrafı ormanla çevrili olan taşınmazlar özel mülke dönüşüp, … ve inşaata açıldığında orman bütünlüğünün bozulacağı tartışmasızdır. Dairemizin bu yoldaki kararları Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca benimsenmiş ve yerleşik kararlar halini almıştır [Y.H.G.K.’nun 10.12.1997 … ve 1997/20-830/1034, 10.12.1997 … ve 1997/20-808/1039, 22.10.2003 … ve 2003/20-665/614 sayılı ve yine orman kadastrosunun kesinleştiği tarihten sonra 20 yıldan fazla süre geçse dahi orman içi açıklık konumunda olan taşımazların zilyedlik yoluyla kazanılamayacağı konusundaki 11.10.2004 … ve 2004/7-531-582 sayılı kararları].
Tapu ve zilyetlik yoluyla kişi ve kurumların ormandan … kazanmasını sağlayan 3402 Sayılı Yasanın 45. maddesinin ilgili fıkraları da Anayasa Mahkemesinin 01.06.1988 … ve 31/13 E.K.; 14.03.1989 … ve 35/13 E.K. ve 13.06.1989 … ve 7/25 E.K. sayılı kararları ile iptal edilmiş ve kalan fıkraları da 03.03.2005 gününde yürürlüğe giren 5304 Sayılı Yasanın 14. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Ayrıca; Bu tür yerler yasa gereği orman sayıldığı için, orman içi açıklık ve boşlukların zilyetlik yolu ile kazanılmasına yasal olanak yoktur. Dolayısıyla bu yollarla ormandan … kazanımından söz edilemez.
Mahkemece değinilen yönler gözetilerek oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
5- Kabule göre ise, 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ve (B) ile gösterilen bölümlerinin tek bir taşınmaz olmayıp,iki ayrı taşınmaz olduğu halde, taşınmazların yüzölçümleri ayrı ayrı hesaplatılmayıp ikisinin toplam miktarı olan 144058,78 m2 yüzölçümündeki bölümün tesciline karar verilmesi, infaz aşamasında sorun yaratacağından doğru değildir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ: 1- Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle; Hazinenin, çekişmeli 159 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (G) ile gösterilen 16612,55 m2, (C) ile gösterilen 2372,05 m2, (D) ile gösterilen 51246,69 m2, (E) ile gösterilen 4054,15 m2, (F) ile gösterilen 1070,78 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (A) ile gösterilen 17154,27 m2, (L) ile gösterilen 22286,57 m2 yüzölçümündeki bölümlerin, 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (E) ile gösterilen 30631,28 m2, (J) ile gösterilen 20170,32 m2, (F) ile gösterilen 13853,76 m2, (G) ile gösterilen 19215,41 m2, (H) ile gösterilen 1899,70 m2 yüzölçümündeki taşınmazlar hakkındaki yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- İkinci bentte açıklanan nedenlerle; Orman Yönetiminin 157 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (D) ile gösterilen bölümü ile 158 ada 1 parsel sayılı taşınmazın teknik bilirkişi krokisinde (B) ile gösterilen bölümü hakkındaki yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
3- Üçüncü, dördüncü ve beşinci bentte açıklanan nedenlerle; Orman Yönetimi ve Hazinenin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 12/4/2007 günü oybirliği ile karar verildi.