YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/7907
KARAR NO : 2023/5501
KARAR TARİHİ : 22.11.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3258 E., 2022/3001 K.
KARAR : Başvurunun kabulü, yeniden esas hakkında hüküm kurma
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 3. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2022/224 E., 2022/480 K.

Taraflar arasındaki kadının boşandığı eşin soyadını kullanmasına izin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile hükmün kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların anlaşmalı olarak boşandıklarını, müvekkilinin yaklaşık olarak 9 yıldır Alanyada ikamet ettiğini, müvekkilinin taşınmazları, araçları, banka hesapları ve seçkin bir geçmiş iş yaşantısı olduğunu, kayıtları, başvuruları, belgeleri ve kartlarında “…” soyadı bulunduğunu, gerçek ve Türkçe şekli “…” olan bu soyadını, müvekkilin yabancı olması sebebiyle resmi evraklardaki yazımının “…” şeklinde olduğunu, müvekkilinin, yıllardır Türkiyede oluşu, burada mal varlığının olması ve yine iş hayatına atılmasının muhtemel olması sebebiyle resmi iş ve işlemlerinde zorluk çekmemek için, telaffuzda problem yaşamamak için boşandığı eşinin soyadını kullanmaya devam etmek istediğini, müvekkilinin, Türk vatandaşlığı kazanımı için gerekli başvuruların tamamını yapmış olduğu, soyadı değişirse gerek Türkiye’de gerekse Almanya’da bu doğrultuda resmi evraklarının tamamını değiştirmek zorunda kalacağını, bu durumun müvekkil açısından maddî külfet oluşturacağını açıklayarak müvekkilinin boşandığı eski eşinin soyadını kullanmasına izin verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Usule uygun tebligat yapılmasına rağmen cevap verilmemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dilekçesi ekinde sunulan bilgi ve belgelerden davacının resmi ve sosyal çevresinde boşandığı eşinin soyadı ile tanındığı, dinlenen tanık beyanlarıyla davacı kadının davalının soyadını kullanmasında hukuki yarar bulunduğu ve bu durumun eski kocaya bir zarar vermeyeceği kanaatine varıldığı, dava dilekçesinde soyadının her ne kadar “…” olarak kabulü talep edilmiş ise de davalının dosya arasına alınan nüfus kayıt örneğinde soyadının…olduğu görülmekle davanın kabulüne Almanya Fedaral Cumhuriyeti uyruklu…Yabancı Kimlik Numaralı, …ve … kızı, 10.11.1988 doğumlu … …in boşandığı eşi davalı …’in ”…” olan soyadını kullanmasına izin verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı istinaf dilekçesinde özetle; kadının soyadını kullanması için gerekli olan menfaatini ve kocaya zarar vermediğini de ispat edemediğini, davanın kabulünün hatalı olduğunu,…soyadının … olarak kullanılabilmesi telaffuz problemi çekmediği gerekçesi ile davanın kabul edilemeyeceğini, soyadını kullanmasının ağır mağduriyetine sebep olacağı zira ticari soy isminin bu ad altında kurulduğunu, haksız olarak kadının kullanarak kendisine menfaat temin edeceğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların 14.04.2022 tarihinde anlaşmalı olarak boşandıkları, boşanma sırasında kocanın soyadını kullanması konusunda kadına izin verdiğine dair herhangi bir hüküm ve kabul bulunmadığı, kadının 21.04.2022 tarihinde eldeki davayı açtığı, davacı kadının eski kocasının soyadını almak istemesinin sebebini “bir takım evraklarda soyadının … olarak yazıldığını, boşanma ile bu ismini kaybettiğinde tüm bu evraklardaki isminin düzeltilmesinin masraf ve emek gerektirdiğini” olduğu, toplanan tüm deliller, tanık beyanları ve dosya kapsamına göre; davalı kadının Almanya uyruklu olduğu, Türkiye’de bir iş yapıp yapmadığı bir mesleğinin olup olmadığı konusunda dosyada delil bulunmadığı, tanık beyanlarına göre oturduğu apartmanın yöneticiliğini yaptığının anlaşıldığı, kadının boşandığı kocasının soy ismini kullanma sebebi olarak her hangi bir meslek icrasındaki tanınmışlık, iş hayatındaki menfaat, sosyal hayatında bu isimle tanınma ..vb bir menfaate dayanmadığı, davacı kadının soyadı ile ün yaptığı bir işi veya menfaatinin de söz konusu olmadığı, sadece bir takım evraklardaki adın değiştirilmesi için emek ve masraf gerekmesine dayanmış olup, belirtilen sebeplerin kanunun aradığı anlamda menfaat olarak değerlendirilemeyeceği, buna göre davacı kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmak istemesindeki menfaatini ispatlayamadığı gerekçesi ile davalı erkeğin istinaf başvurusunun kanulü ile hükmün kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; kararın usul ve kanuna aykırı olduğu, davacının 9 yıldır Alanya’da yaşadığı, tüm resmi ve özel kurumların kendisini belirtilen soyadı ile tanıdığını, telaffuzda da problem yaşamak istemediğini, bu soyadını kullanmasının davalıya bir zararı olmadığı halde davasının reddinin hatalı olduğu, davalının davaya cevap vermediği halde iddialarının kabulünün doğru olmadığını, müvekkilinin sosyal çevrede bu soyadı ile tanındığının ve menfaatinin olduğunun tanık beyanları ile de ispatlandığını belirterek kararın bozularak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşanan kadının kocasının soyadını kullanmasına izin verilmesi yasal koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 190 ıncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 6 ncı maddesi, 173 üncü maddenin 2 nci fıkrası.

3. Değerlendirme
Boşanma halinde kadın, evlilik ile kazandığı kişisel durumunu korur ancak evlenmeden önceki soyadını yeniden alır. Kadının boşandığı kocasının soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu ve bunun eşe bir zarar vermeyeceği ispatlanırsa istemi üzerine hakim eşin soyadını taşımasına izin verir(4721 sayılı Kanun’un 173 üncü maddesi). Boşanan kadının evliliğin sona ermesinden sonra eşinin soyadını taşımasına imkan tanıyan bu hükmün amacı kadının sosyal durumunu korumasını sağlamaktır. Toplanan delillerden davacının boşandığı eşinin soyadını kullanmasının davalıya bir zarar vermediği, davacının sosyal yaşamında eşinin soyadı ile tanınıp bilindiği, Alman uyruklu olan kadının gerek Almanya gerek Türkiye’de belgelerinin bu soyadı ile düzenlendiği, bu nedenlerle boşandığı eşinin soyadını kullanmakta menfaati bulunduğu anlaşılmakla, isteğin kabulü yerine yazılı şekilde reddi doğru bulunmamış kararın bozulması gerekmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan harcın istek halinde yatırana iadesine,

Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

22.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.