YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3859
KARAR NO : 2023/3742
KARAR TARİHİ : 05.07.2023

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 38. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/598 E., 2022/1154 K.

KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 5. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/458 E., 2022/4 K.

Taraflar arasındaki karşılıklı boşanma davalarından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve erkeğin pek kötü davranış hukuki nedenine dayalı davalarının kabulü ile tarafların boşanmalarına; kadının zina ve erkeğin hayata kast ve onur kırıcı davranış sebebiyle açtığı boşanma davalarının ise reddine karar verilmiştir. Kararın davalı-davacı erkek vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince erkeğin talep ettiği telefon kayıtları ve adli soruşturma evrakları getirilmeden karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle, eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere kararın kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve erkeğin pek kötü davranış hukuki nedenine dayalı davalarının kabulü ile tarafların boşanmalarına; kadının zina ve erkeğin hayata kast ve onur kırıcı davranış sebebiyle açtığı boşanma davalarının ise reddine karar verilmiştir.

Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı-davalı kadın vekili tarafından erkeğin kabul edilen davaları, kadının reddedilen zina davası, kusur belirlemesi, reddedilen tazminat ve nafakalar, aleyhe hükmedilen tazminatlar ve nafakalar; davalı-davacı erkek vekili tarafından kusur belirlemesi, tazminatlar ile tedbir nafakasının miktarı, yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesi ve miktarı yönlerinden temyiz edilmekle; kesinlik, süre temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda;

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) öngördüğü yargılama sistemine göre ilk derece mahkemesinin kesin olmayan kararına karşı önce istinaf yoluna başvurulabilmektedir. İstinaf başvurusu üzerine bölge adliye mahkemesince, başvuran tarafın istinaf başvurusunun usulden ya da esastan reddine karar verilebilir veya ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulabilir. Bu durumda bölge adliye mahkemesi kararına karşı, istinaf başvurusu reddedilen tarafın ya da istinaf incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak yeni hüküm kurulması hâlinde aleyhine karar verilen tarafın temyiz hakkı bulunmaktadır. Başka bir deyişle istinaf başvurusunun reddi hâlinde bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz hakkı sadece istinaf başvurusu reddedilen tarafa ait olup bu hâlde ilk derece mahkemesi kararını istinaf etmeyen tarafın temyiz hakkı bulunmamaktadır.

Somut uyuşmazlıkta; İlk Derece Mahkemesince verilen birinci karara karşı sadece davalı-davacı erkek vekili tarafından hayata kast ve onur kırıcı davranış hukuki nedenine dayalı davanın reddi, kusur belirlemesi ve erkeğin reddedilen maddî ve manevî tazminat talepleri yönünden istinaf kanun yoluna başvurulmuş, kadın vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmamış ve İlk Derece Mahkemesinin birinci kararı istinaf konusu yapılmayan yönlerden kesinleşmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince verilen gönderme kararından sonra İlk Derece Mahkemesince verilen son kararda erkeğin boşanma davalarının kabulü, kadının zinaya dayalı davası ile kadının tazminat ve nafaka talepleri hakkında birinci karardan farklı bir hüküm kurulmamıştır. Hâl böyle iken, İlk Derece Mahkemesinin birinci kararına karşı istinaf yoluna başvurmayan kadının erkeğin evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve pek kötü davranış nedeniyle boşanma taleplerinin kabulü, kadının zina sebebiyle boşanma talebinin reddi ve kadının maddî ve manevî tazminat ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddi yönünden kararı temyiz hakkı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, davacı-davalı kadın vekilinin erkeğin evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve pek kötü davranış nedeniyle boşanma taleplerinin kabulü, kadının zina nedeniyle boşanma talebinin reddi ve kadının maddî ve manevî tazminat ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddine yönelik temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekir.

Davacı-davalı kadın vekilinin reddedilen yönler dışındaki ve davalı-davacı erkek vekilinin tüm yönlerden gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenildikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı-davalı kadın vekili dava dilekçesinde; erkeğin fiziksel şiddet uyguladığını, alkol alıp küfür ve hakaret ettiğini, erkeklerin bulunduğu iş yemeklerine kadının katılması için baskı uyguladığını, eşini kovduğunu, ölüm ile tehdit ettiğini, psikolojik şiddet uyguladığını, sadakatsiz olduğunu, ilgisiz davrandığını, kadının ailesine karşı da ilgisiz ve saygısız olduğunu, eşini ilk evliliğinden olan çocukları ile görüştürmek istemediğini, kadının çocuklarını kötülediğini, onlara hakaret ettiğini, eşini çocuklarına zarar vermekle tehdit ettiğini, kredi çektirip borçlandırdığını ileri sürerek tarafların zina ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına, kadın yararına aylık 2.500,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 250.000,00 TL maddî ve 250.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; erkek hakkındaki iddiaların doğru olmadığını, kadının kıskanç olup baskıcı davrandığını, kadının evliliğin ilk zamanlarındaki sadakatsizliği nedeniyle erkeğin bir kez onu itmek suretiyle fiziksel şiddet uyguladığını, bu olaydan sonra bir müddet ayrı yaşadıklarını ancak sonrasında barıştıklarını, en son olayda erkeğin geçirdiği kaza nedeniyle elinden ve ayağından ağır şekilde sol bacağında parçalı kırık ve sol elinde derin yarık olacak şekilde yaralandığını, ameliyatlı ve ayağının kırık olması nedeniyle evin giriş katında yattığını, hastane dönüşünde tarafların eve gelmelerinden yaklaşık on dakika sonra kadının çöp atacağını söyleyerek evden ayrıldığını ancak eve dönmediğini, erkeği zor durumda evde bırakıp evi terk ettiğini, erkeğin çok önemli projelerinin ve bilgilerinin bulunduğu bilgisayarın ve harici hard disklerin evde olmadığını fark ettiğini, bunun üzerine ihbarda bulunduğunu, yapılan kontroller neticesinde erkeğin ameliyat olduğu sırada evin ikinci katındaki tüm eşyaların alındığının öğrenildiğini, hırsızlık olarak kolluğa yansıyan bu olay nedeniyle erkeğin şirketini devraldığı kişi, kadın eş ve kadın eşin çocuklarının ifadelerinin alındığını, erkeğin tanığının kadının çocuklarının konuşmasına tanık olduğunu ve tüm eşyaları kendilerinin aldıklarını itiraf ettiklerini, dolandırıcılık suçundan adli soruşturmanın devam ettiğini, erkeğin ayrıca kadın hakkında yalan beyanda bulunmak suretiyle mahkemeyi ve kolluk kuvvetini yanıltmak suçundan da suç duyurusunda bulunduğunu ileri sürerek asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile tarafların evlilik birliğinin temelinden sarsılması, pek kötü davranış ve hayata kast ve onur kırıcı davranış sebebiyle boşanmalarına, erkek yararına aylık 1.200,00 TL tedbir ve yoksulluk nafakası ile 100.000,00 TL maddî ve 150.000,00 TL manevî tazminata hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 19.06.2017 tarih ve 2016/1075 Esas, 2017/621 Karar sayılı kararı ile; kadının zina, erkeğin de hayata kast ve onur kırıcı davranışa dayanan boşanma davalarının kanıtlanmadığı; kadının kendi işini göremeyecek durumda olan, tedavisi devam eden ve bakıma muhtaç eşinin üzerine kapıyı kilitlemek suretiyle evden ayrıldığı, ayağa kalkamayan erkeğin telefonla yardım çağırdığı, erkeğin cüzdanının da alınmış olması nedeniyle çağırdığı kişilerin yardımı ve ekonomik desteği ile tedavisine devam edildiği, kadının bu durumda eşini terk etmesi nedeniyle erkeğe pek kötü davranışta bulunduğu; evlilik birliğinin ortak hayatın devamı taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda tedavisi devam eden ve ayağa kalkamayan eşinin üstüne kapıyı kilitleyip onu terk eden kadın ile eşine fiziksel şiddet uygulayan erkeğin eşit kusurlu olduğu, tarafların eşit kusurlu olmaları nedeniyle maddî ve manevî tazminata hak kazanamayacakları, okul kantinini işleten kadın ile meslek sahibi olan, kaza geçirene kadar sürekli çalışan ve tedavi olduktan sonra da çalışabilecek olan erkeğin boşanmakla yoksulluğa düşmediği gerekçesiyle; kadının zina ve erkeğin hayata kast ve onur kırıcı davranış hukuki sebebine dayalı boşanma davalarının reddine, her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve erkeğin pek kötü davranış hukuki nedenine dayalı davalarının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun(4721 sayılı Kanun) 166 ncı maddesinin birinci ve 162 nci maddesi uyarınca boşanmalarına ve tarafların maddî ve manevî tazminat ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddine karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı-davacı erkek vekili tarafından hayata kast ve onur kırıcı davranış hukuki nedenine dayalı davanın reddi, kusur belirlemesi ve reddedilen tazminat talepleri yönlerinden istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

2. Bölge Adliye Mahkemesinin 10.06.2020 tarih ve 2018/906 Esas, 2020/673 Karar sayılı kararı ile, erkeğin talep ettiği telefon kayıtları ve adli soruşturma evrakları getirilmeden karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle, eksiklikler giderildikten sonra karar verilmek üzere kararın kaldırılarak dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; kadının zina, erkeğin de hayata kast ve onur kırıcı davranışa dayanan boşanma davalarının kanıtlanmadığı; kadının kendi işini göremeyecek durumda olan, tedavisi devam eden ve bakıma muhtaç eşinin üzerine kapıyı kilitlemek suretiyle evden ayrıldığı, ayağa kalkamayan erkeğin telefonla yardım çağırdığı, erkeğin cüzdanının da alınmış olması nedeniyle çağırdığı kişilerin yardımı ve maddî desteği ile tedavisine devam edildiği, kadının bu durumda eşini terk etmesi nedeniyle erkeğe pek kötü davranışta bulunduğu; evlilik birliğinin ortak hayatın devamı taraflardan beklenmeyecek derecede temelinden sarsıldığı, boşanmaya sebebiyet veren olaylarda tedavisi devam eden ve ayağa kalkamayan eşinin üstüne kapıyı kilitleyip onu terk eden ve hayatın olağan akışına aykırı zamanlardaki telefon görüşmeleri nedeniyle güven sarsıcı davranışları olan kadının ağır, eşine fiziksel şiddet uygulayan erkeğin az kusurlu olduğu, erkek lehine maddî ve manevî tazminata hükmedilmesinin yasal koşullarının bulunduğu, dosya kapsamındaki sosyal ve ekonomik durum araştırmasına göre çalışmayan, az kusurlu erkeğin boşanmakla yoksulluğa düşeceği gerekçesiyle; kadının zina ve erkeğin hayata kast ve onur kırıcı davranış hukuki sebebine dayalı boşanma davalarının reddine, her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve erkeğin pek kötü davranış hukuki nedenine dayalı davalarının kabulü ile tarafların 4721 sayılı Kanun’un 166 ncı maddesinin birinci ve 162 nci maddesi uyarınca boşanmalarına, kadının maddî ve manevî tazminat talepleri ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddine, erkek yararına 13.08.2020 tarihinden itibaren aylık 350,00 TL tedbir ve bir defaya mahsus 5.000,00 TL yoksulluk nafakasının ve 20.000,00 TL maddî, 15.000,00 TL manevî tazminatın kadından alınarak erkeğe verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı taraf vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili istinaf dilekçesinde özetle; boşanmaya sebebiyet veren olaylarda erkeğin tam kusurlu olduğunu, telefon kayıtları ile kadının güven sarsıcı davranışları olduğunun kanıtlanmadığını, tanık beyanlarının çelişkili olduğunu, kadının evden ayrılmakta haklı olduğunu, kadın aleyhine tazminat ve nafakalara hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek erkeğin kabul edilen boşanma davaları, kadının reddedilen zina davası, kusur belirlemesi, reddedilen tazminat ve nafakalar, aleyhe hükmedilen tazminatlar ile nafakalar yönünden istinafa başvurmuştur.

2.Davalı-davacı erkek vekili istinaf dilekçesinde özetle; boşanmaya sebebiyet veren olaylarda kadının tam kusurlu olduğunu, tazminat ve nafaka miktarlarının hakkaniyete uygun olmadığını ve toptan yoksulluk nafakasına hükmedilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğunu belirterek kusur belirlemesi, tazminatlar ile tedbir nafakasının miktarı, yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesi ve miktarı yönünden istinaf başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kararın usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesi ile istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekillerince temyiz isteminde bulunulmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı-davalı kadın vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek erkeğin kabul edilen boşanma davaları, kadının reddedilen zina davası, kusur belirlemesi, reddedilen tazminat ve nafakalar, aleyhe hükmedilen tazminatlar ile nafakalar yönünden temyize başvurmuştur.

2.Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; stinaf dilekçesindeki kanun yolu itirazlarını tekrar ederek kusur belirlemesi, tazminatlar ile tedbir nafakasının miktarı, yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesi ve miktarı yönünden temyiz başvurusunda bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşanmaya sebebiyet veren olaylardaki kusur belirlemesinin doğru yapılıp yapılmadığı ve kusur belirlemesine bağlı olarak erkeğin maddî ve manevî tazminat talebi ile tedbir ve yoksulluk nafakası talebinin kabulüne karar verilmesinin usul ve kanuna uygun olup olmadığı, uygun ise yoksulluk nafakasına toptan hükmedilmesinin ve nafaka ve tazminat miktarlarının hakkaniyete uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesi, 166 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkrası, 169 uncu maddesi, 174 üncü, 175 inci ve 176 ncı maddesi. 6098 sayılı Kanun ‘un 50 nci ve 51 inci maddeleri.

3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre taraf vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2.Somut uyuşmazlıkta, İlk Derece Mahkemesince verilen birinci karara karşı sadece davalı-davacı erkek vekili tarafından hayata kast ve onur kırıcı davranış hukuki nedenine dayalı boşanma davasının reddi, kusur belirlemesi ve erkeğin reddedilen maddî ve manevî tazminat talepleri yönünden istinaf kanun yoluna başvurulmuş; davacı-davalı kadın tarafından istinafa başvurulmamıştır. Bölge Adliye Mahkemesinin 10.06.2020 tarih ve 2018/906 E., 2020/673 K. sayılı gönderme kararında da erkeğin istinaf dilekçesindeki sebeplere uygun istinaf sınırlaması yapılmıştır. Davalı-davacı erkek tarafından istinaf konusu edilmeyen her iki tarafın evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davalarının ve erkeğin pek kötü davranış hukuki sebebine dayalı boşanma davasının kabulü, kadının zinaya dayalı boşanma davasının reddi, kadının maddî ve manevî tazminat talepleri ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddi yönünden hüküm kesinleşmiştir. Bölge Adliye Mahkemesinin gönderme kararından sonra İlk Derece Mahkemesince verilen son hükümde istinaf başvurusuna konu edilmeyerek kesinleşen yönlerden karar verilmesine yer olmadığına karar verilecek yerde yazılı şekilde hüküm tesisi doğru bulunmamış, bozmayı gerektirmiştir.

3.Yukarıda da değinildiği üzere, İlk Derece Mahkemesinin birinci kararı ile erkeğin tedbir ve yoksulluk nafakası talebinin reddine karar verilmiş ve erkeğin birinci karara karşı istinaf dilekçesinde reddedilen tedbir ve yoksulluk nafakası yönünden başvuruda bulunulmamıştır. Erkeğin tedbir ve yoksulluk nafakasının reddedilmiş olması kesinleşmiş ve hüküm kadın lehine usuli kazanılmış hak oluşturmuştur. Bu itibarla, İlk Derece Mahkemesince verilen son kararda erkeğin tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin yazılı şekilde kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacı-davalı kadın vekilinin erkeğin evlilik birliğinin temelinden sarsılması ve pek kötü davranış nedeniyle boşanma davalarının kabulü, kadının zina nedeniyle boşanma davasının reddi ve kadının maddî ve manevî tazminat ile tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin reddine yönelik temyiz dilekçesinin REDDİNE,

2.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesinleşen yönlerden hüküm kurulması ve erkeğin tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin kabul edilmesi yönlerinden ORTADAN KALDIRILMASINA,

3.İlk Derece Mahkemesi kararının kesinleşen yönlerden hüküm kurulması ve erkeğin tedbir ve yoksulluk nafakası taleplerinin kabul edilmesi yönlerinden BOZULMASINA,

4.Tarafların sair temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerinin 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

05.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.