YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3135
KARAR NO : 2023/5835
KARAR TARİHİ : 30.11.2023

MAHKEMESİ: … Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1092 E., 2022/1225 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Kızıltepe Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/117 E., 2021/513 K.

Taraflar arasındaki evlenmenin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun sair istinaf sebepleri incelenmeksizin Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin, birinci fıkrasının (a) bendinin (4) üncü alt bendi uyarınca re’sen kaldırılmasına ve mahal mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı sonrasında yeniden yapılan yargılamada davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı … Ö. ile davacının babası … Ö.’ nün imam nikahlı olarak yaşadıklarını, bu birliktelikten … ve … isimli iki çocukları olduğunu, bu iki çocuğun nüfusuna kaydedildiğini, gerek müvekkilin gerek çevrede yaşayan tüm insanların bu durumu bildiğini, ne var ki Kızıltepe Sulh Hukuk Mahkemesi nin 2014/23 Esas 2014/29 Karar sayılı veraset ilamında davalı … Ö.’nün mirasçı olarak göründüğünü, veraset ilamının iptali için dava açıldığını, muris hayatta iken bizzat ve bilfiil herhengi bir Resmi Devlet Dairesine, gerek Kaymakamlığa veya gerekse Nüfus Dairesine giderek hiçbir işlem yapmadığını, hiçbir belgeye imza atmadığını, murisin o tarihte Kızıltepe’de olmadığını, konu ile ilgili olarak Kızıltepe Nüfus Müdürlüğünde yaptıkları araştırma sonucundu bazı belgelere ulaştıklarını, ancak ulaştıkları bu belgelerde muris … Ö. adına yazılan yazılar ve atılan imzaların kendisine ait olmadığını, muris … Ö. ile davalı … Ö. arasında var olduğu görünen evliliğin iptalini ve nüfus kayıtlarından silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kadının eski eşi … Ö. ile bir süre imam nikahlı yaşadığını, kayıtlardan da anlaşılacağı üzere tarafların bu evlilikten …, … ve … (ölmüş) adında üç çocuğu olduğunu, muris … Ö. ile davalının 17.06.1965 tarihinde resmi olarak evlendiğini, Kızıltepe İlçe Nüfus Müdürlüğünden alınan tüm resmi nikahı gösteren kayıtlar ile yine nüfus kayıtlarının da resmi evliliği doğruladığını, davacının 52 yıl sonra bu iddiada bulunmasının hayatın olağan akışına uygun olmadığını, davacının üvey annesini babasının mirasından mahrum etmek istediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 14.10.2019 tarihli kararı ile 17.06.1965 tarihli evlilik ilmihaberinin imza incelemesi için Adli Tıp Kurumuna gönderildiğini, atılan imzanın … Ö.’ nün eli ürünü olmadığının kuvvetle muhtemel olarak tespit edildiğini, dinlenen tanıkların davalı ile muris …’in evliliklerinin imam nikahı ile yapıldığını ve dinlenen davalı tanığı İbrahim’in ayrıca köyde resmi nikahın yapılmadığını beyan ettiğini, yine incelenen nüfus kayıt örneğinde davalı ile muris …’ in üç ortak çocuğunun resmi evlilik tarihinden önceki tarihlerde dünyaya geldiği yani davalı tanıklarının beyanları ile o dönemde tarafların imam nikahlı olarak yaşadıklarının sabit olduğunu, nüfus kaydında yer alan resmi evlilik tarihinden yaklaşık 2,5 ay sonra murisin vefat etmiş olduğunu, murisin vefatına yakın bir tarihte ilmihaberin düzenlenmesi ve davalının çelişkili beyanları dikkate alındığında resmi memur huzurunda murisin evlilik iradesini açıklamadığının ve murisin yokluğunda bu belgenin imzalanmış olduğunun kanaatiyle evliliğin yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
1.İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davalı vekili tarafından davanın kabulü yönünden istinaf talebinde bulunulmuştur.

2.Bölge Adliye Mahkemesince yapılan inceleme sonucunda, 28.02.2021 tarihli kararı ile; Adli Tıp Kurumu Fizik İhtisas Dairesi’nin imza incelemesinde son merci olarak kabulü hususunda yasal bir düzenleme bulunmadığını, grafoloji uzmanından oluşan bilirkişi heyetinden, 17.06.1965 tarihli belgedeki muris … Ö.’nün imzasının eli ürünü olup olmadığına ilişkin yeniden rapor alınması ve muhtar İdris T.’nin adresi araştırılarak mümkünse dinlenmesi gerektiğini belirterek eksik inceleme ile karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin, 1 inci fıkrasının (a) bendinin (4) üncü altbendi uyarınca re’sen kaldırılmasına ve mahal mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

C. İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda başlık kısmında tarih ve sayısı belirtilen kararı ile gönderme kararına uygun olarak tanzim edilen heyet halinde hazırlanan uzman raporunda 17.06.1965 tarihli belgenin muris … Ö.’nün eli ürünü olduğunun kabulü mümkün görülmediğinin tespit edildiğini, tanık beyanları, evlilik tarihi, çocukların doğum tarihleri de dikkate alınarak murisin vefatına yakın bir tarihte ilmihaberin düzenlendiği, davalının çelişkili beyanları ve tanık beyanlarına göre resmi memur huzurunda murisin evlilik iradesini açıklamadığı, murisin yokluğunda bu belgenin imzalanmış olduğu kanaatiyle evliliğin yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; hükmün usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek, kabul edilen davanın tamamı yönünden kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre usul ve kanuna uygun olması gerekçesi ile 6100 sayılı Kanun’un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek hükmün tamamı yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, evliliğin yokluğunun tepiti için gerekli şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği, taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığı, davanın kabulü koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun’un 6 ncı, 141 inci, 142 nci maddeleri, 6100 sayılı Kanun’un 190 ıncı, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 inci ve 371 inci maddeleri,
3. Değerlendirme
Taraflar arasında görülmekte olan evlenmenin iptali davasında davacının babasından muris …’in …ile olan evliliğinin iptali talep edilmektedir. …ve …’den olma çocukları davanın sonucundan doğrudan etkilenecektir. Dolayısıyla müteveffa …’in tüm mirasçılarının tespit edilerek davaya dahil edilmesi, gösterdikleri takdirde delillerinin toplanması ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek hasıl olacak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu husus gözetilmeden eksik hasımla davaya devam edilerek hüküm tesisi doğru görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple,
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan harcın istek halinde yatırana geri verilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, karardan bir örneğinin ilgili Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
1-PMT/KFP/SE/YY/FB