YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/2870
KARAR NO : 2023/5607
KARAR TARİHİ : 23.11.2023
MAHKEMESİ: … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1418 E., 2022/2580 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: … 20. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/262 E., 2021/925 K.
Taraflar arasındaki çocuğun annesinin kızlık soyadını kullanmasına izin davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı müvekkili ile davalı …’ın ortak çocukları olan …’in 02.12.2015 tarihinde doğduğunu, doğduğu tarih itibariyle davalı baba ile soy bağı bulunmamakta iken; … 7. Aile Mahkemesinin 19.09.2017 tarih 2015/421 Esas 2017/718 Karar sayılı ilamıyla ortak çocuk ile davalı baba arasında soy bağı kurulduğunu, bahsi geçen mahkeme kararı uyarınca davalı baba ile ortak çocuk arasında soy bağı kurulduğundan ortak çocuğun nüfus kaydının da davalı babanın hanesine kayıt edildiğini, ortak çocuğun doğuştan itibaren kullandığı…soyadını değişerek davalı babanın soyadı olan … soyadını aldığını, ortak çocuğun soyadının değişmesi neticesinde hastane, okul, sosyal güvenlik kurumu ve benzeri resmi kurumlarda soyadı farklılığı nedeniyle davacı müvekkilinin sıkıntı yaşadığını, ortak çocuğun doğumundan itibaren…soyadını kullandığını, ortak çocuğun bulunduğu tüm sosyal ortamlarda kendisi Balım…olarak tanıttığını, velâyet hakkına sahip davacı anne soyadlarının farklı olmasından ortak çocuğun rahatsız olduğunu, davalı babanın ortak çocuğa karşı ilgisiz olduğunu, yaklaşık 3,5 yaşında olan ortak çocuğu bir kere bile görmeye gelmediğini, davacı anneyi tehdit ettiğini, tarafların arasında şantaj nedeniyle davalar bulunduğunu, davalı babanın ortak çocuk doğduğundan beri görmediğini, ortak çocuk ile maddî manevî olarak ilgilenmediğini, davacı müvekkilinin hamilelik döneminde ve ortak çocuğun doğumunda ve sonrasında iş adamı olan davalı babanın maddî durumu yerinde olmasına rağmen kasten karşılamadığını, davalı babanın ortak çocuğun kendi çocuğu olduğunu bildiği halde, babalık davası açılmasına sebebiyet verdiğini, soybağı davası sürecinde ortak çocukla gerektiği gibi hatta neredeyse hiç ilgilenmediğini, iştirak nafakası taleplerini karşılamadığını, davalı babanın hiçbir zaman babalığa ilişkin sorumluluklarını yerine getirmediğini, tüm bu nedenlerle davacı müvekkili …’ın velâyet hakkına dayanarak ortak çocuk Balım Naz Elida’nın üstün yararı gözetilerek küçüğün … olan soyadının…soyadı ile değiştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı … vekili cevap dilekçesinde; davalı müvekkilinin daha önce bir evlilik yaptığını ve boşandığını, bu evliliğinden iki tane kız çocuğunun bulunduğunu, her ikisininde üniversitede okuduğunu, davalı müvekkilinin boşandıktan sonra davacı ile 2014 yılı sonlarına doğru …’da tanıştıklarını, tanıştıktan kısa bir süre sonra birliktelikleri olduğunu, davalı müvekkilinin hiçbir zaman evlilik düşüncesi bulunmadığını, davacı ile anlaşamayan ve uyum sağlayamayan davalı müvekkilinin davacıyla ilişkisini sonlandırmak istediğini, ilişkilerinin 4 ay sürdüğünü, ancak davalı müvekkilinin ilişkiyi sonlandırmaya istediği andan itibaren sürekli davacı ile sorun yaşandığını, davacının ortak çocuklarının sağlıklı gelişimini ve iyiliğini düşünmekten ziyade kendisini düşündüğünü, davacının tek amacının davalı müvekkiline maddî ve manevî sıkıntı vermek, zorda bırakmak olduğunu, … 7. Aile Mahkemesinin 2015/421 Esas sayılı dosyada babalık davası açıldığını, davanın sonuçlandığını, babalık davasının kabulüne, aylık 750,00 TL iştirak nafakasına ve doğum masraflarının tefrik edilerek başka dosyada görülmesine karar verildiğini, karşı tarafın istinaf başvurusu sonucunda … Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 20.06.209 tarih, 2019/567 esas ve 2019/1072 karar sayılı kararıyla nafaka miktarının 2.000,00 TL ye yükseltiğini, davalı müvekkili tarafından ortak çocukla kişisel ilişki kurulması talebiyle … 10. Aile Mahkemesinin 2020/193 Esas sayılı dosyası üzerinden dava açıldığını, babalık davası açıldığında davalı müvekkilinin ortak çocuğun kendisinden emin olamadığı için dava sürecinde bilimsel olarak ispatlanana kadar çocuğu üzerine aldırmaktan kaçındığını, babalık davası sonuçlandıktan sonra davalı müvekkilinin ortak çocuğa karşı bütün sorumluluklarını yerine getirmeye başladığını, davacının davalı müvekkilinin ortak çocukla görüşmesinde zorluklar çıkardığını, davacı ile iletişim kuramayan davalı müvekkilinin davacının abisi ve ortak çocuğun kayyımı olan …ile iletişim kurmaya çalıştığını, ancak davalı müvekkiline cevap vermediklerini, davacının yanlış tutum ve davranışları nedeniyle davalı müvekkilinin ortak kızlarını görme hakkından yoksun bırakıldığını, davacının dava dilekçesindeki gerçeğe aykırı beyanlarını kabul etmediklerini, ortak çocuk … olan soyadının,…olarak değiştirilmesinde çocuğun üstün yararının olmadığını, davalı müvekkilinin ortak çocuğun soyadının değiştirmesine muvafakatının olmadığını, tüm bu nedenlerle hukuki dayanaktan yoksu olan işbu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; velâyet hakkı tevdi edilen annenin çocuğun soyadının kendi soyadı ile değiştirilmesi yönündeki talebinin, velâyet hakkı kapsamındaki yetkilerin kullanımı ile ilgili olduğu, velâyet hakkı kapsamında çocuğun soyadını belirleme hakkının da yer aldığı, aynı hukuksal konumda olan erkeğe velâyet hakkı kapsamında tanınan çocuğun soyadını belirleme hakkının kadına tanınmamasının velâyet hakkının kullanılması bakımından cinsiyete dayalı farklı bir muamele teşkil edeceği, velâyet hakkı bulunan annenin çocuğun soyadını kendi soyadı ile değiştirmesini engelleyici yasal bir düzenlemenin bulunmadığı; somut olayda söz konusu değişikliğin çocuğun üstün yararına da aykırı bulunmadığı aksine soyadı değişikliğinin çocuğun psiko-sosyal gelişimi yönünden üstün yararına olacağı ve çocuğun soyadı değişmekle kişisel durumunun değişmeyeceği, davalı babanın ortak çocukla uzun süredir görüşmediği, çocuğun babayı çok tanımadığı, çocuğun eğitimi ve bakımı ile annenin ilgilendiği, tanık beyanları ile çocuğun soyadının annesinden farklı olması nedeniyle zorluklar yaşadığı, çocuğun soyadının değiştirilmesini kendisininde istediği dikkate alındığında, Anayasa Mahkemesi’nin benzer olaylarda verdiği hak ihlaline ilişkin kararları da gözetilerek, davanın kabulüne çocuğun “…” olan soyadının değiştirilerek annenin kızlık adı olan “Sayılgan” soyadını kullanmasına izin verilmesine izin verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesinin hüküm verirken yeterli dikkat ve özeni göstermediği, kararın çocuğun üstün yararına aykırı olduğu, çocuğuyla görüşmesine davacının engel olduğu gerekçeleri ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesince; davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplanıp değerlendirildiği, usulü işlemlerin Hukuk Muhakemeleri Kanununa uygun olarak yerine getirildiği, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, bu itibarla ilk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … vekili temyiz dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesini tekrarla tamamı yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendir
Uyuşmazlık, davanın kabulü şartlarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır. Dava, çocuğun annenin kızlık soyadını kullanmasına izin davasıdır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 339 uncu vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen …, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı … vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,23.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.