YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1987
KARAR NO : 2023/2378
KARAR TARİHİ : 11.05.2023
…
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
SAYISI : 2022/214 E., 2022/757 K.
DAVA TARİHİ : 05.09.2018
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen soybağının reddi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, Bölge Adliye Mahkemesi esastan ret kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının tüm yönlerden bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı …’nın 02.03.1987 tarihinde evlendiklerini, 01.09.1988 tarihinde Emine isimli bir çocuk dünyaya geldiğini, sonrasında müvekkili ile davalı … (Işıklı)’nın Yapraklı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1994/25 Esas, 1994/42 Karar sayılı kararı ile boşandıkları ve kararın 01.11.1994 tarihinde kesinleştiğini, müvekkili ile kızı bildiği …’nun boşanma olayından yıllar sonra aralarında soy bağının olup olmadığı yönündeki karşılıklı şüphelerinden kaynaklı ve gönüllü olarak bir tanı merkezine gittiklerini, DNA testi yaptırdıklarını, moleküler genetik analiz raporunda müvekkili ile davalılardan … arasında ebeveynlik yönünden ilişki bulunmadığının belirtildiğini iddia ederek soybağının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.11.2018 tarih ve 2018/680 Esas, 2018/1126 Karar sayılı kararı ile; 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (4721 sayılı Kanun) 289 uncu maddesinde düzenlenen bir yıllık hak düşürücü sürenin dolduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tüm yönlerden istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 21.09.2020 tarihli ve 2019/1213 Esas, 2020/1438 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili tüm yönlerden temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 09.03.2022 tarih ve 2022/1067 Esas, 2022/2242 Karar sayılı ilamıyla, olağan şüphenin 4721 sayılı Kanun’un 289 uncu maddesindeki öğrenme olgusunun gerçekleştiğinin kabulü için yeterli olmadığı, davacı tarafından haricen yaptırılan İstanbul Genetik Grubu Genetik Tanı Merkezi’nin 11.08.2018 tarihli rapor tarihinde öğrenmenin gerçekleştiği dolayısıyla davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, işin esasına girilerek toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince yukarıda başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararla; İstanbul Genetik Grubu Genetik Tanı Merkezi tarafından düzenlenen 11.08.2018 tarihli moleküler genetik analiz raporu ile davacı … ve davalı … arasında ebeveynlik yönünde ilişki bulunmadığı tespit edildiğinden, denetime elverişli ve hüküm kurmaya yeterli 11.08.2018 tarihli moleküler genetik analiz raporu doğrultusunda davanın kabulü gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, soybağının reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … vekili; Mahkeme tarafından rapor aldırılmadan eksik inceleme ile karar verildiğini, bunca yıl sonra verilen kararın müvekkilini manen çöküntüye uğrattığını, hak düşürücü sürenin dolduğunu, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; tüm yönlerinden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, soybağının reddi davasının kabulü koşulları oluşup oluşmadığı, Mahkemece DNA raporu aldırılmaksızın davacı tarafından dosyaya sunulan rapor ile karar verilip verilemeyeceği, bozmaya uyulmakla kesinleşen yönlere ilişkin itirazların yeniden incelenmesinin mümkün olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Kanun’un 286 ncı, 289 uncu, 291 …, maddeleri, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 292 nci, 369 uncu, 370 … ve 371 … maddeleri
3. Değerlendirme
1.Kamu düzeni ile yakından ilgili olan babalığın tespiti istemine ilişkin davalarda, 4721 sayılı Kanunu’nun 284 üncü maddesinde belirtilen koşullar saklı kalmak kaydıyla, 6100 sayılı Kanun uygulanır. 6100 sayılı Kanun’un 292 nci maddesinin birinci fıkrasında uyuşmazlığın çözümü bakımından zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak ve ayrıca sağlık yönünden bir tehlike oluşturmamak şartıyla, herkesin soybağının tespiti amacıyla vücudundan kan veya doku alınmasına katlanmak zorunda olduğu, haklı bir sebep olmaksızın bu zorunluluğa uyulmaması halinde hâkimin incelemenin zor kullanılarak yapılmasına karar vereceği hükmü bağlanmıştır.
2.Dosya incelendiğinde; davacı tarafından sunulan DNA raporu ile hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Soybağına ilişkin davalarda, mahkemelerin hiç bir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın … sicil oluşturmak zorunluluğu bulunduğu gözetilerek Mahkemece, anne, soybağı düzenlenecek olan çocuk ve baba olduğu iddia edilen davalının aynı anda birlikte DNA örneği vermek üzere sevk edilerek Adli Tıp Kurumundan rapor alınması gerekirken, davacı tarafından delil olarak dayanılan rapor ile yetinilerek eksik inceleme ile hüküm kurulması … görülmemiştir. Bu nedenle kararın bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
11.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.