YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/10667
KARAR NO : 2023/2203
KARAR TARİHİ : 04.05.2023
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1799 E., 2022/1890 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Aksaray 2. Aile Mahkemesi
SAYISI : 2020/501 E., 2021/355 K.
Taraflar arasındaki boşanmaya ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Gönderme kararı sonrasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile kararın tanınmasına karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların 23.07.2009 tarihinde evlendiklerini, davalı kadınının Gelderland Mahkemesi Amhem Şubesinde boşanma davası açtığını, bu davada tarafların boşanmasına karar verildiğini, 27.06.2017 tarihinde verilen kararın 24.01.2018 tarihinde kesinleştiğini, Gelderland Mahkemesi tarafından verilen 27/06/2017 tarih C/05/320087/ESRK17-275 nolu 24/01/2018 tarihinde kesinleşen boşanma kararının tanınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
A. İlk Derece Mahkemesinin Birinci Kararı
İlk Derece Mahkemesinin 08.10.2019 tarih ve 2019/144 Esas ve 2019/652 Karar sayılı kararı ile tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesinin Gönderme Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili hükmün tümü yönünden istinaf başvurusunda bulunulması üzerine; Bölge Adliye Mahkemesinin 06.10.2020 tarih ve 2020/427 Esas ve 2020/1047 Karar sayılı kararı ile ön inceleme ve tahkikat duruşmanın davalıya tebliğ edilmediği, usulüne uygun ön inceleme yapılmadığı, tahkikat ve sözlü yargılamaya geçildiğinin davalıya tebliğ edilmediği, yabancı mahkeme kararı ve kesinleşme şerhi aslının bulunmadığı, davacının fiil ehliyeti olmadığı iddiası bulunmasına rağmen gerekli araştırma yapılmadığı ve konuya ilişkin rapor alınmadan karar verildiği gerekçesi ile hükmün kaldırılarak yeniden karar verilmek üzere dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
C.İlk Derece Mahkemesinin Son Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yabancı mahkeme kararının tarafların boşanmalarına ilişkin olduğu, anılan kararın tarafların meskenlerinin bulunduğu yer mahkemesince verildiği, herhangi bir itiraza uğramaksızın boşanma kararının 24.01.2018 tarihinde kesinleştiği ve Türk Mahkemelerinin münhasır yetkisine dahil olmadığı, tanıma yönünden yabancı mahkeme kararının 5718 sayılı Millerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun’un(5718 sayılı Kanun) 50-58 … maddelerinde düzenlenen tanıma şartlarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne, tarafların boşanmalarına ilişkin Gelderland Mahkemesi Aile Hukuk Dairesi’nin C/05/320087/ES RK 17-275 esas numaralı, 27.07.2017 karar tarihli, 24.01.2018 kesinleşme tarihli ilamının tanınmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davadan gerekçeli karar evrakının tebliğ ile haberdar olduklarını, davalının imzaladığı evrakları dilini bilmeden, ne olduğunu bilmeden imzaladığını, tanımaya konu kararın alındığı tarihte davacının akıl sağlığının yerinde olmadığını, Türkiye’de alınan raporun çelişki oluşturduğunu, yeniden rapor alınması gerektiğini belirterek hükmün tümü yönünden istinaf buşvurusunda bulunmuştur.
C.Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıdaki başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yabancı mahkeme kararının tercüme edilmiş ve konsolosluk onaylı suretinin, kesinleşme şerhinin ve apostil şerhinin mevcut olduğu, 5718 sayılı Kanun’un 50-58 … maddelerinde düzenlenen tanıma şartlarının gerçekleştiği, her ne kadar davalı yabancı mahkemede kendisi davası açmış ise de bu davayı erkeğin zorlaması ile açtığını iddia ettiği, ancak kadının yabancı mahkemede avukat ile temsil edildiği, yine yabancı mahkemede görülen boşanma davası sırasında erkeğin kısıtlı olduğuna dair ilamda her hangi bir tespit bulunmadığı, bu yöndeki iddianın da ispatlanamadığı anlaşıldığından davanın kabulüne karar verilmesinin … ve yerinde olduğu gerekçesi ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalının boşanma kararına konu imzaladığı evrakları dilini bilmeden, ne olduğunu bilmeden imzaladığını, tanımaya konu kararın alındığı tarihte davacının akıl sağlığının yerinde olmadığını, Türkiye’de alınan raporun çelişki oluşturduğunu, yeniden rapor alınması gerektiğini, yeterli araştırma yapılmadan verilen kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; hükmün tümü yönünden kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; tarafların boşanmalarına ilişkin yabancı mahkeme kararının tanınması ve tenfizi şartlarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
5718 sayılı Kanun’un 50-58 … maddeleri; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası, 370 … maddesi, 371 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.