YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/10577
KARAR NO : 2022/945
KARAR TARİHİ : 07.02.2022

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ :Nüfus ( Diğer Kayıtların Düzeltilmesi İstemli)

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, hükmün kanun yararına bozulması Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 13.12.2021 tarihli yazısı ile istenilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Davacı, dava dilekçesiyle; davalı …’in davalı … ile evlilik dışı birlikteliğinden doğan davalı …’yı davacı …’ün çocuğu olarak nüfusa kaydettirdiği ileri sürülerek davalı …’nın anne adı yönünden nüfus kaydının iptali ile anne adının … olarak düzeltilmesini talep ve dava etmiş, mahkemece yapılan yargılama neticesinde, davanın kabulü ile; … …’un nüfusta kayıtlı … olan anne adının, …(…) olarak düzeltilmesine, … … ile annesi arasında nüfus kayıtlarında irtibat sağlanabilmesi için; … …’un, …’ın bekarlık hanesine tesciline karar verilmiş, karar 06.05.2019 tarihinde kesinleştirilmiş, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 13.12.2021 tarihli yazısı ile, karar ile ilgili kanun yararına bozma talebinde bulunulmuş, dosya Dairemize gönderilmiştir.
Sarayköy Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/267 Esas, 2019/78 Karar ve 13.03.2019 tarihli dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından açılan davanın kabulüne karar verilerek,” Denizli İli, Babadağ İlçesi, … mahallesi, cilt no:11, Hane no:56, BSN:163’de nüfusa kayıtlı … TC kimlik numaralı … ve …’den olma 14.01.1998 Denizli doğumlu … …’un nüfusta kayıtlı … olan anne adının, Denizli İli, Babadağ İlçesi … mahallesi, cilt no 11, Hane No 14, BSN 31’de nüfusa kayıtlı, … TC kimlik numaralı … ve …’den olma 20.06.1969 Sarayköy doğumlu, …(…) olarak DÜZELTİLMESİNE,
… … ile annesi arasında nüfus kayıtlarında irtibat sağlanabilmesi için;
… …’un, Denizli ili, … ilçesi, … Mahallesi, cilt no:11, hane no:14, bsn:31’de nüfusa kayıtlı, 27943493102 T.C. kimlik numaralı, … ve … kızı, 20.06.1969 doğumlu …’ın bekarlık hanesi olan Denizli ili, … ilçesi, … mahallesi cilt no:11, hane no:54, bsn:24’teki hanesineTESCİLİNE, ” şeklinde hüküm kurulduğu görülmüştür.
04.06.1958 tarihli ve 15/6 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, maddi olayları açıklamak taraflara ve ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak Kanun hükümlerini tesbit etmek ve uygulamak görevi hakime aittir.
Dava, iddianın ileri sürülüş şekline göre annesi başka bir kadın olmasına rağmen, davacının çocuğu olarak nüfusa tescil edilen davalı …’nın başlangıçtan itibaren hatalı oluşturulan nüfus kaydının anne yönünden iptali istemine ilişkindir. Yani davalı …’nın davacı üzerindeki kaydının iptali isteği, gerçeğe aykırı beyanla oluşturulan kişisel durum sicilinin düzeltilmesi niteliğindedir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 282 nci maddesi gereği çocuk ile ana arasında soybağı doğumla kurulur. Görüldüğü gibi çocuk ile ana arasında soybağı doğum ile kendiliğinden kurulmaktadır. Çünkü çocuğu doğuran kadın anadır. Bu nedenle herhangi bir sebeple çocuğun kendisini doğuran kadının dışında bir başka kadının nüfus kütüğüne yazılmış olması, çocuk ile kadın arasında soybağı kurulduğu anlamına gelmeyecektir.
Türk Medeni Kanununun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasına göre, kişisel durum, bu amaçla tutulan resmi sicille belirlenir. Aynı Kanunun 39 uncu ve Nüfus Hizmetleri Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca, kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiç bir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz, ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir.
Kayıt düzeltilmesi, aile kütüğüne işlenmiş kaydın bir kısmının düzeltilmesi veya değiştirilmesidir. Nüfus kütüklerindeki doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi için mahkemeden karar alınması zorunludur. İşte bu noktada, nüfus kütüğünde yer alan doğru olmayan kayıtlar, ilgilileri veya Cumhuriyet savcısı tarafından açılacak olan kayıt düzeltme davası ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada nüfus kaydının düzeltilmesi davası olarak adlandırılmakta olup zamanaşımı ve hak düşürücü süreye bağlı olmayan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, her türlü kanıta başvurulabilir (YHGK’nin 11.02.1998. tarihli ve 2-87/77 E-K sayılı kararı). Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında, nüfus kaydının gerçek durumu yansıtmadığı, baştan yanlış olarak kütüğe geçirildiği söz konusudur (HGK’nin 30.01.2008 gün 2008 tarihli ve 2-36-47 E-K sayılı kararı).
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacı … ile davalı …’in 19.01.1973 tarihinde evlendikleri, nüfus kaydına göre 1981 doğumlu …, 1982 doğumlu …, 1984 doğumlu …, 1988 doğumlu … ile 1997 doğumlu … adında beş müşterek çocuk dışında kaydı iptali istenilen …’nın da müşterek çocuk olarak kayıtlı olduğu, …’nın 14.01.1998 doğumlu olarak nüfusa tescil edildiği tespit edilmiştir.
Nüfus kayıtlarının düzenli ve gerçeğe uygun olarak tutulması kamu düzeni ile yakından ilgilidir. Davacı …’ün, davalı …’yı nüfus kaydından iptal ettirmesi yönünden hukuki yararı bulunmakta ise de gerçek annenin tespiti ve gerçek anne olduğu iddia edilenin nüfus hanesine tescili yönünden aktif husumet ehliyeti ve hukuki yararı yoktur. Gerçek annenin kim olduğunun tespiti davalı … veya gerçek annenin açacağı dava sonucu belirlenebilir.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda; davalı …’nın gerçek annesinin tespiti ve nüfusa tescil talebinde davacının aktif husumet ehliyeti ile hukuki yararının mevcut olmadığı, mahkemece; davalı …’nın davacının çocuğu olmadığının tespiti ile buna dair nüfus kaydının iptali ile yetinilmesi gerekirken davalı …’nın nüfusa kayıtlı olan anne adının … olarak düzeltilmesi ile …’ın bekarlık hanesine tesciline karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 363/1 inci maddesine dayalı kanun yararına bozma isteğinin açıklanan sebeple kabulü ile hükmün sonuca etkili olmamak üzere BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine oy birliğiyle karar verildi. 07.02.2022 (Pzt.)