YARGITAY KARARI
DAİRE : 2. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2018/6688
KARAR NO : 2018/15071
KARAR TARİHİ : 10.12.2018
Gündüzleyin binadan hırsızlık suçundan sanık …’in, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 491/4, 522, 59/2 ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun’un 4. maddeleri uyarınca 3.500,000 Türk lirası ağır para cezası ile cezalandırılmasına ve bu cezanın 647 sayılı Kanun’un 6. maddesi gereğince ertelenmesine dair Sincan Asliye Ceza Mahkemesinin 11/12/1998 tarihli ve 1998/592 esas, 1998/682 sayılı kararıyla ilgili olarak sanığın erteli cezanın esasen vaki olmamış sayılması talebinin reddine ilişkin Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 10/06/2016 tarihli ve 2016/251 değişik iş sayılı kararın kaldırılmasına dair Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 22/06/2016 tarihli ve 2016/536 değişik iş sayılı kararı üzerine sanığın denetim süresi içinde yeni bir suç işlemediği anlaşıldığından 765 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 95/2. maddesi uyarınca hakkında verilen erteli cezanın esasen vaki olmamış sayılmasına ilişkin Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesinin 22/07/2016 tarihli ve 2016/305 değişik iş sayılı karar aleyhine Yüksek Adalet Bakanlığınca verilen 01/11/2018 gün ve 94660652-105-72-1009- 2018-Kyb sayılı kanun yararına bozma talebine dayanılarak dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 09/11/2018 gün ve 2018/89856 sayılı tebliğnamesiyle dairemize gönderilmekle okundu.
Kanun yararına bozma isteyen tebliğnamede;
Dosya kapsamına göre, adı geçen sanığın hırsızlık suçundan almış olduğu mahkûmiyet kaydının 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 14 ve geçici 2. maddeleri gereğince arşive alınmış olduğu ve aynı Kanun’un 6290 sayılı Kanun ile değişik 12. maddesi gereğince arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verildiği tarihe göre arşivden silinme süresi hesaplanacağı, somut olayda her ne kadar Mahkemesince verilen kararda hak yoksunluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de; sanık hakkındaki mahkûmiyet kararında her hangi bir hak yoksunluğu yer almasa da, sanığın mahkûmiyetin doğal neticesi olarak yasaklanan hakların geri verilmesi talebinde bulunulabileceği ve hakkındaki adli sicil arşiv kaydının bulunmasının yasaklanmış hak kavramına dahil olduğu, mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın daha sonra yeni bir suç işleyip işlemediği incelenerek, hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunmuştur.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Sincan Asliye Ceza Mahkemesinin 11.12.1998 gün ve 1998/592 E., 1998/682 K. sayılı kararı ile 765 sayılı TCK’nın 491/4, 522, 59/2 ve 647 sayılı Kanun’un 4-6. maddeleri uyarınca erteli ağır para cezasına dair mahkûmiyetine karar verilen hükümlü …’in müdafii tarafından dosyaya sunulan 08.06.2016 tarihli dilekçe ile mahkemesinden erteli cezanın esasen vaki olmamış sayılmasına ve adli sicil arşiv kaydında bulunan kaydın silinmesine karar verilmesinin talep edildiği ve mahkemece “765 sayılı TCK’nın 95/2. maddesi uyarınca sanık hakkında verilen erteli cezanın esasen vaki olmamış sayılmasına, sanığın arşiv kaydının silinmesine ve memnu haklarının iadesine” karar verildiği anlaşılmıştır.
Yasaklanmış hakların geri verilmesi, belli bir suç veya cezaya mahkûmiyete bağlı olarak gerek Ceza Kanunu’nda, gerekse diğer kanunlarda öngörülen çeşitli hak yoksunluklarının kaldırılmasını sağlayan hukuki bir düzenleme olup, 765 sayılı TCK’nın 121 ve 124. maddeleri ile 1412 sayılı CMUK’nın 416 ve 420. maddelerinde yer alan “yasaklanmış hakların geri verilmesi” kurumuna, 5237 sayılı TCK’da ve 5271 sayılı CMK’da yer verilmemiş, 19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren ve 5560 sayılı Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un 38. maddesiyle 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na 13/A maddesi eklenmek suretiyle tekrar düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile ceza mahkûmiyetinden doğan müebbet hak yoksunluklarının giderilmesi amaçlanmıştır.
5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na eklenen 13/A maddesinde, 5237 sayılı TCK dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebileceği, bunun için, Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla, mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması gerektiği belirtilmektedir. Yasaklanmış hakların geri verilmesi için cezanın infaz edilmiş olması ve kişinin infazın tamamlanmasından itibaren üç yıllık süre içerisinde yeni bir suç işlememesi ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekecektir.
Bu itibarla, hükümlü müdafiinin talebinin yukarıda izah edilen 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na eklenen 13/A maddesi kapsamındaki yasaklanmış haklarının iadesi niteliğinde olup, mahkemece talebin kabulü ile bu yönde araştırma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi nedeniyle ve hükümlünün arşiv kayıtlarında yer alan hırsızlık suçu, Anayasa’nın 76. maddesinde sayılan suçlardan olup, 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun geçici 2. maddesinin 2. fıkrasında 6290 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle, Anayasa’nın 76. maddesi ile bazı özel kanunlarda yer alan ve bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetlerin, arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren Yasa’nın 12. maddesinin 1. fıkrasındaki koşulların oluşması halinde silinmesi olanaklı hale gelmekle birlikte, yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı bulunup bulunmadığı anlaşılamadığından, anılan maddede öngörülen süreler dolmadığı gibi, 11.04.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanun’la, 5352 sayılı Adlî Sicil Kanunu’nun geçici 2. maddesine eklenen 3. fıkra uyarınca, 11.04.2012 tarihinden itibaren arşiv kaydının silinmesi işlemlerinin, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce yerine getirileceğinin gözetilmemesi nedeniyle kanun yararına bozma istemi yerinde görüldüğünden (BATMAN) 1. Asliye Ceza Mahkemesinden verilip kesinleşen, 22.07.2016 gün ve 2016/305 değişik iş sayılı kararın, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesinin 3. fıkrası uyarınca BOZULMASINA, aynı maddenin 4. fıkra (a) bendi uyarınca hükümlünün talebinin yasaklanmış haklarının geri verilmesi talebi niteliğinde olup gereğinin yerel mahkemece yerine getirilmesine, 10/12/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.