YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/8828
KARAR NO : 2014/10863
KARAR TARİHİ : 11.06.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 40. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 11/04/2013
NUMARASI : 2013/16-2013/108
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, müvekkili ile davalı K… Ltd.Şti.arasında imzalanan sözleşme uyarınca müvekkilinin davalıdan alacağı makinelere karşılık üç adet çek verdiğini, ancak adı geçen davalının edimlerini yerine getirmediğini, müvekkilince sözleşmenin feshedildiğini, çeklerin iade edilmediğini, bu arada diğer davalı faktoring şirketinin 30.11.2008 tarihli 35.000.-TL.bedelli çeki takibe koyduğunu belirterek müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili, yargılama sırasında davaya konu çek bedelini davalı faktoring şirketine ödediklerini beyan ederek davanın istirdat davası olarak görülmesini istemiştir.
Davalı E… Finans Faktoring Hizm.A.Ş.vekili, dava konusu çekin diğer davalı ile müvekkili arasındaki faktoring sözleşmesi neticesinde devralındığını, müvekkilinin iyiniyetli olduğunu, davacının iddialarını çekte lehtar olarak yer alan A…. Uluslararası Gıda Ltd.Şti.ne karşı ileri sürmesi gerektiğini, davacının takipte borca itiraz etmediğini, borcu kabul ederek ödediğini bildirerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Diğer davalı, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davacının dava konusu çeki davalı K… Ltd.Şti.ne verdiğini iddia ettiği, 07.08.2008 tarihli çek bordrosundan ise dava konusu çekin dava dışı A… Uluslararası Gıda Ltd.Şti.tarafından davalı K.. Ltd.Şti.ne teslim edildiğinin anlaşıldığı, davacının dayandığı sözleşme ile çek teslim bordrosundaki tüzel kişilerin farklı olduğu, davacının çeki dava dışı A… Uluslararası Gıda Ltd.Şti.ne verdiği, çekin davalı K.. Ltd.Şti.ne verildiğinin davacı yanca ispatlanamadığı, davacının aktif dava açma ehliyetinin bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Hükmüne uyulan Dairemiz bozma ilamında özetle; “Dava konusu 30.11.2008 tarih ve 35.000.-TL.tutarındaki çekin keşidecisinin davacı A… Değirmen Sistemleri ve Gıda Sanayi Ltd.Şti.olduğu anlaşılmaktadır. Dava, İİK.nun 72.maddesine dayalı bedelsizliğe ilişkin olup keşidecinin dava ehliyetinin bulunduğunun kabulü ile işin esasının incelenmesi gerekirken yazılı gerekçe ile aktif dava ehliyeti bulunmadığından bahisle davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi doğru görülmemiştir.” denilmiştir.
Mahkemece Dairemiz bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalı K….Ltd. Şti.nin 3 adet çek karşılığı makineleri teslim edememiş olması nedeniyle sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenle feshedildiği ve dava konusu 3 adet çekin iadesini talep etmekte haklı olduğu gerekçesiyle bu davalı yönünden davanın kabulünün gerektiği, diğer davalıya 3 adet çek üzerinden yapılan ödeme toplamının davalı Kalsan..Ltd. Şti.den istirdadına karar vermek gerektiği, diğer davalı E… Finans Faktoring..A.Ş. yönünden ise davalının 3 adet çeki dava tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketlerinin kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2. md.ne aykırı olarak temlik alındığı ispat edilemediğinden davalı faktoring firmasına karaşı açılan davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava konusu 3 adet çek nedeniyle İİK’nın 72. maddesi gereği borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. 10.10.2006 tarih ve 26315 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 22/2 hükmü uyarınca faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilmeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler. Faktoring şirketleri belirtilen yönetmelik hükmü uyarınca alacağı temlik alabilirler. Buna göre davalılar arasındaki ilişki temlik ilişkisi olduğundan borçlu davacı temlik edene karşı haiz olduğu bütün def’ileri ve itirazları 818 sy. BK’nın 167/1. maddesi gereği temellük edene (faktoring şirketine) karşı ileri sürme imkanına sahiptir. Bu durumda davacının davalı K… Ltd. Şti. Ile yaptığı sözleşmenin malların teslim tarihinde teslim edilmemiş olması sebebiyle feshinin haklı olduğu ve fesih edilen sözleşme gereği verilen çeklerin karşılıksız kaldığı kabul edildiğine ve alacağın temliki hükümlerine göre davacının K….Ltd. Şti.’ne karşı ileri sürebileceği def’ileri alacağı temlik alan davalı faktoring şirketine karşı da ileri sürebileceği hususları üzerinde durulmadan yazılı gerekçesiyle hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.