YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/7496
KARAR NO : 2014/10912
KARAR TARİHİ : 11.06.2014
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul 13. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 21/02/2013
NUMARASI : 2008/689-2013/416
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, müvekkilleri aleyhine davalı şirket tarafından çeklere dayalı olarak icra takibine girişildiğini, icra takibine konu davacı A. A..’ın keşidecisi olduğu çeklerin davacı şirket tarafından borcuna karşılık olarak dava dışı … Gıda Pazarlama A.Ş.’ye verildiğini ve bahsi geçen şirket yetkilisinin elinden çalındığını, Kadıköy 4. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından takip konusu çek hakkında ödemeden men yasağı kararı verildiği ve akabinde çekin zayi nedeniyle iptaline karar verildiğini, ödemeden men kararının müvekkiline ulaşmasıyla birlikte çek bedelinin dava dışı … Gıda Pazarlama A.Ş.’ye ödendiğini, zayi sebebiyle iptaline karar verilen ve ödenmiş olan icra takibine konu çeklerden dolayı davacıların davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, icra takibinin iptaline ve %40 kötüniyet tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili ile dava dışı P…. Gıda Pazarlama AŞ arasındaki Faktoring Sözleşmesi çerçevesinde anılan dava dışı şirketin dava dışı T.K.. isimli şahıs ile aralarındaki ticari ilişki nedeniyle kestiği faturayı temlik aldığını, karşılığında müşterisine kredi kullandırıldığını, dava konusu çeklerin mevzuata uygun şekilde edinildiğini, müvekkilinin iyi niyetli yetkili hamil olduğunu belirterek davanın reddine ve %40 tazminata karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davalının icra takibine konu çekleri mevzuat hükümlerine uygun olarak iktisap ettiği, iyi niyetli hamil olduğu, kötü niyetli olduğunun ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Faktoring şirketleri kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilmeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler.( 2006 tarihli Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkındaki Yönetmelik’in 22/2. maddesi).
13.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6361 sayılı yasanın 9/2. maddesinde de; “Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” şeklinde amir bir hüküm getirilmiştir.
Bu açıklamalar ışığında; kambiyo senedini ciro yoluyla devralan faktoring şirketi ile senedi devreden son ciranta arasında faktoring sözleşmesi bulunması gerekmektedir. Öte yandan senetteki alacağın son ciranta durumundaki müşteri ile ondan önceki ciranta durumundaki borçlu arasında mevcut olan bir mal veya hizmet satışından doğmuş olması gerekmektedir. Aksi halde Yönetmelik’in 22/2 ve yürürlük tarihine göre 6361 sayılı yasanın 9/2 maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmemiş olacağından faktoring şirketinin böyle bir senede dayanarak hak talep etmesi mümkün olmayacaktır.
Somut olayda; dava konusu çekin son cirantası dava dışı O.D.. olup, davalı faktoring şirketi çeki O. D..’den önceki ciranta olan dava dışı P… Gıda Ltd Şti’nden devraldığını beyan etmiştir. Yukarıda açıklanan yasal mevzuat çerçevesinde davalı faktoring şirketinin gerçek bir faktoring işlemi ile çeki devir ve temlik aldığı ispatlanamamıştır. Bu durumda davalı faktoring şirketi çekte meşru hamil sayılamaz. Mahkemece bu yönler gözetilerek davanın kabulüne karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmediği gibi gerekçeli karar başlığında davacılardan N… Ekmekçilik Ltd Şti’nin gösterilmemiş olması da doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.06.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.