YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/600
KARAR NO : 2014/3014
KARAR TARİHİ : 17.02.2014

MAHKEMESİ : Ankara 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 18/07/2013
NUMARASI : 2009/470-2013/324

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalıdan satın aldığı kombi bedelini ödemek için toplam 31.310,00 TL. tutarında 7 adet çek verdiğini, ancak vadeli (ileri tarihli) olarak düzenlediği bu çekleri zamanında ödeyemeyeceğini anlayınca davalıya durumu bildirerek ödeme tarihini erteleme ve vade farkıyla birlikte toplam 33.200,00 TL. tutarında 3 yeni çek vermeyi teklif ettiğini, davalının davacının bu teklifini kabul ederek bu yeni çekleri aldığı halde bedelsiz kalan eski çekleri bunların fabrikada olduğunu, daha sonra iade edeceğini belirterek davacıya vermediğini, davacının bu 7 çeki daha sonra davalıdan bedelini ödeyerek geri aldığını, böylece toplam 33.200,00 TL. tutarındaki 3 çekin bedelsiz kaldığını belirterek davacının bu çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının davalıdan aldığı mal bedelini ödemek için verdiği 7 adet çeki zamanında ödeyemeyeceğini davalıya bildirerek bu çekler yerine dava konusu 3 adet yeni çek vermeyi teklif ettiğini, davalının davacının bu teklifini kabul ederek dava konusu 3 adet çeki alıp 7 adet eski çeki davacıya bedelsiz iade ettiğini, davacının dava konusu çekleri de zamanında ödemediğini, davalının bunlardan birini kaybettiğini, birisini davacıdan icraen tahsil ettiğini, diğer çeki ise ciro ettiği şahsın davacıdan icraen tahsil ettiğini belirterek; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda; davacı tarafından davalıya 7 adet çekin yerine davaya konu 3 adet erteleme çekinin verildiği, bu çeklerden iki tanesinin ödendiği, 3. çekin ise ödenmediği ve zayi olduğu hususunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, önceden verilen 7 adet çekten 6 adedinde davalının cirosunun bulunduğu, 31.12.2008 tarih ve 4.140,00 TL tutarındaki 7. çekin ise bulunamadığı, 7 adet çekten 6 adedinin davacı tarafından banka şubesine iade edildiği, her ne kadar davalı 6 adet çekin bedeli tahsil edilmeden iade edildiğini savunmakta ise de çeklerin davacının elinde olduğu, bu durumun da çeklerin ödendiğine karine teşkil ettiği, ispat yükü üzerinde olan davalının çeklerin bedelleri tahsil edilmeden iade olunduğunu yazılı delille kanıtlayamadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 30/04/2009 tarihli, 11.000,00 TL bedelli çekin 6.860,00 TL’si yönünden davacının davalıya borçlu bulunmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine, 30/05/2009 tarihli 11.200,00 TL bedelli ve 30/06/2009 tarihli 11.000,00 TL bedelli çekler nedeniyle davacının davalıya borçlu bulunmadığının tespitine, bu çeklerin bedellerinin ödenmiş olması nedeniyle ödenen miktarların davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, davacının davalıya verdiği toplam 31.310,00 TL tutarında 7 adet çeki ödeyememesi nedeniyle bu çekler yerine davalıya toplam 33.200,00 TL tutarında 3 adet çek vererek borcun yeniden yapılandırıldığı ancak davalının buna rağmen eski çekleri davacıdan tahsil ettiği ve böylece bu borcun yeniden yapılandırılması için verilen yeni çeklerin bedelsiz kaldığı iddiasına dayalı menfi tespit davasıdır.
Taraflar arasında davacının toplam 31.310,00 TL tutarında 7 çekten kaynaklanan davacı borcunun zamanında ödenememesi üzerine tarafların anlaşarak borcu yeniden yapılandırdıkları ve yeniden yapılandırılan borcun ödenmesi için davacının davalıya toplam 33.200,00 TL tutarında 3 çek verdiği 7 adet eski çekin de davalı tarafından davacıya geri verildiği hususunda ihtilaf bulunmamaktadır.
Taraflar arasındaki çekişme, davacının davalıya 3 adet yeni çeki verdikten sonra 7 adet eski çeki bedelsiz olarak geri alıp almadığı noktasında toplanmaktadır.
Tarafların eski borcu yeniden yapılandırdıkları ve eski borcu ifade eden 7 adet çek yerine yeniden yapılandırılan borcu ifade eden 3 adet çek verilmesini kararlaştırdıkları anlaşıldığından taraflar arasında bu çeklerin değiştirildiği ve eski borcu ifade eden 7 adet çekin yeniden düzenlenen 3 adet çek karşılığında davalı tarafından davacıya iade edildiği hususunda bir karine bulunmaktadır.
Eski borcu ifade eden çekleri yeni borcu ifade eden çekler karşılığında değil de ayrıca para ödeyerek davalıdan aldığını iddia eden davacının mevcut karineye aykırı olan bu iddiasını ispat etmesi gerekir.
Mahkemece ispat külfetinin kime ait olduğu hususu yanlış değerlendirilerek yazılı şekilde karar verilmesi yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 17.02.2014 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI

6 adet çekin borçlu davacı elinde bulunması ödendiğine karine teşkil eder. Davalı alacaklı çeklerin bedelsiz, bir başka deyişle tahsil edilmeden borçlu davacıya iade edildiğini kanıtlayamamış olmasına göre, yerel mahkeme kararının onanması görüşünde olduğumuzdan çoğunluk görüşüne katılamıyoruz.