YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/11766
KARAR NO : 2014/16182
KARAR TARİHİ : 13.11.2014
MAHKEMESİ : Hatay 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/03/2014
NUMARASI : 2009/257-2014/177
Taraflar arasındaki menfi tespit ve manevi tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabul-kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı T.. Oto. Gıda Pet. Nakl. İnş. ve Tic. Ltd. Şti ve davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacılar vekili, taraflar arasında ileride yapılması düşünülen işler için 30/06/2009, 30/07/2009, 30/08/2009 ve 30/09/2009 ödeme tarihli 4 adet senet (bono) tanzim edildiğini, ancak iş görüşmelerinin sonuçlanmadığını, davalının imzalanmış olan ancak teslimi gerçekleşmeyen bu bonoları her nasılsa ele geçirerek anlaşmaya aykırı olarak üzerlerini doldurduğunu, 30/06/2009 ve 30/07/2009 vade tarihli bonoları sırasıyla Hatay 1. İcra Müdürlüğü’nün 2009/2865 E. ve Hatay 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/ 3108 E. sayılı dosyaları üzerinden icra takibine koyduğunu, diğer iki bononun henüz takibe konulmadığını, müvekkillerinin davalıdan herhangi bir alış-verişlerinin veya ticari ilişkilerinin bulunmadığını belirterek, müvekkillerinin dava konusu 4 adet toplam 450.000,00 ABD doları tutarındaki bonoların şimdilik 20.000,00 TL’lik kısmından dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tespitine, bonoların bu miktar kadar iptaline, davalının takip miktarının %40’ı oranında tazminata mahkum edilmesine ve davacıların bu olaylar nedeniyle yaşadıkları sıkıntılardan dolayı her biri için 10.000,00 TL. olmak üzere toplam 30.000,00 TL manevi tazminatın faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkillerine verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, 30/07/2009 ödeme tarihli, Hatay 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/3108 E. sayılı takibine konu bonodan dolayı A.. T..’ün dışında ayrıca Toksöz Otomotiv Ltd. Şti. hakkında da menfi tespit davası açıldığı, ancak, Hatay İcra Mahkemesi’nin 21/01/2010 gün ve 2009/544 E. 2010/32 K. sayılı ve 13/01/2012 tarihinde kesinleşen ilamı ile Hatay 2. İcra Müdürlüğü’nün 2009/3108 E. sayılı takibinin, davacılardan T… Otomotiv Ltd. Şti. yönünden iptal edildiği, bu nedenle davacılardan T… Otomotiv Ltd. Şti. açısından menfi tespit davası açmakta hukuki yarar bulunmadığı, diğer iki davacı yönünden dava konusu 4 adet bononun da malen kaydını içermesi nedeniyle, bonolara konu malların teslim alınmadığını ispat yükünün davacılara ait olduğu, davacıların bu konuda yazılı delil ibraz edemedikleri, ancak yemin deliline dayandıkları, yabancı uyruklu davacının Türkiye’deki kesin adresinin tespit edilemediği, ilan yoluyla yemine ilişkin isticvap davetiyesinin tebliğ edildiği, davalının süresinde mahkemeye gelmediği ve yemin etmediği, bu nedenle dava konusu 4 adet bonoya ilişkin malların davacılar A.. ve T.. T..’e teslim edilmediği, Aydın ve Tugay Toksöz’ün bu bonolardan dolayı davalıya borçlu olmadıkları sonucuna varıldığı, ancak davacıların bu bonoların şimdilik sadece 20.000,00 TL’lik kısmından dolayı borçlu olmadıklarını istedikleri, manevi tazminat istenebilmesi şartlarının oluşmadığı gerekçesi ile, davacılar A.. T.., T.. T..’ün davasının talep ile bağlı kalınarak davasının kısmen kabul, kısmen reddine, T.. Oto Ltd.Şti.’nin davasının hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine, davacıların takip miktarının % 40’ı oranında istemiş oldukları tazminat taleplerinin reddine, davacıların manevi tazminat taleplerinin reddine karar verilmiş, mahkeme kararı süresi içinde davacı T….Ltd. Şti vekili tarafından ve davalı vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmiştir.
Dava dilekçesinden, davacı yanın dava dilekçesinde belirtilen 4 adet 450.000,00 USD bedelli bonodan dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istediği anlaşılmıştır.
Bu durumda, açılan davanın menfi tespit davası olduğu ve menfi tespit davasının sonucu verilecek kararda, dava lehine sonuçlanan taraf yararına İİK’nun 72. maddesinde gösterilen tazminata da hükmedilme olasılığı bulunduğu ve davacı tarafın borçlu olmadığını iddia ettiği senetlerin miktarının açık ve tartışmasız olduğu gözetilerek, davacı yanın fazlaya ilişkin haklar saklı tutulmak veya şimdilik kaydıyla somut olayda olduğu gibi kısmi dava açmasında hukuki yararı bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, HMK m. 33 (HUMK m. 76) hükmüne göre, davada dayanılan maddi olayların açıklanması taraflara, hukuki sebebin ve uygulanacak yasa maddesinin belirlenmesinin de hakime ait olduğu gözetilerek, mahkemece davacı yanca dava dilekçesinin içeriği hatırlatılarak ve açıklattırılarak borçlu olmadığını talep ettiği miktar saptanıp, bu miktar üzerinden harcın tamamlatılıp sonra yargılamaya devam edilip sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesi içeriğinde borçlu olmadığının tespiti istenen miktar açık olmasına rağmen bu miktardan aşağı bir tutarda menfi tespit davası açılmasının mümkün olmadığı gözetilmeden yazılı şekilde işin esasına girilerek hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı T…. Oto. Gıda Pet. Nakl. İnş. ve Tic. Ltd. Şti ve davalı vekilinin öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.