YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/6584
KARAR NO : 2014/4127
KARAR TARİHİ : 03.03.2014
MAHKEMESİ : İzmir 7. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 13/09/2012
NUMARASI : 2012/97-2012/185
Taraflar arasındaki karşılıklı maddi – manevi tazminat – cezai şart davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı her iki davanın da kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı-karşı davacı vekilince duruşmalı ve davacı-karşı davalı vekilince de duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan kimse gelmemiş olduğundan, incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, bayilik sözleşmesinin müvekkilince 28.10.2005 tarihli ihtar ile haklı nedenle feshedildiğini, davalının kendisine bildirilen perakende gaz satış fiyatlarını dikkate almadığını, davalının kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle bayilik sözleşmesinin feshedildiğini, geriye kalan 3 yıl 5 aylık süre içerisinde müvekkilinin mahrum kaldığı karın ve sözleşme hükmü gereğince cezai şart alacağının ödenmesi gerektiğini ileri sürerek şimdilik 6000 TL kar mahrumiyeti alacağı ile 6000 TL cezai şart alacağı olmak üzere toplam 12000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, iddiaya konu feshin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiş, karşı dava yolu ile haksız feshin yol açtığı şimdilik 10.000 TL maddi tazminatın işyerinde el konulan ürün ve malzeme bedeli için 2.000 TL’nin 50.000 TL manevi tazminatın faizi ile birlikte tahsili, karşı tarafa teslim edilen tüpler karşılığı 2.611,45 TL’nin avans faizi ile birlikte tahsili, haksız olarak paraya çevrilen 10.000 TL teminat mektubu bedelinin işlemiş 249 TL faiziyle tahsili ile davalı lehine tesis edilen ipoteğin kaldırılmasını talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller neticesinde; davacı A…’ın feshinin haklı olduğu benimsenen 07.08.2009 havale tarihli bilirkişi kurulu raporunda hesaplanan kar kaybının istenebileceği ancak taleple bağlı olunması gerektiği, cezai şart talebinin yerinde olmadığı karşı dava yönünden ; depozito bedeli talebi ile teminat mektup bedeli talebinin yerinde olduğu diğer taleplerin yerinde bulunmadığı gerekçeleri ile asıl davanın kısmen kabulüne, kar mahrumiyeti talebi yönünden fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydı ile şimdilik 6.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, cezai şart yönünden talebin reddine, karşı dava bakımından davanın kısmen kabulüne toplam iade bedeli (depozit) olarak 2.321,56 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davacı – karşı davalı A.. A…’den alınarak davalı-karşı davacı U..Likit…Ltd. Şti.’ne verilmesine, tazmin edilen teminat mektubu bedeli 10.000,00 TL.’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte A.. A…’den tahsili ile karşı davacıya verilmesine, diğer taleplerin reddine karar verilmiş hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1/a- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı-karşı davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
b- Davalı-karşı davacı vekili, davacı -karşı davalı tarafından müvekkili şirketin sözleşmesinin feshedilmesinin uzun bir süre önce planlandığını, bu nedenle fesih ile birlikte aynı bölgede A… Ltd. Şti. adı altında Aygaz bayisinin hemen faaliyete geçtiğini ve davacının herhangi bir kar kaybı olmadığını savunmuştur. Mahkemece bu savunma gözetilmeden yanılgılı değerlendirme ile düzenlenen 07.08.2009 havale tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre hesaplanan kar kaybı esas alınarak hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2- Davacı A.. A… vekilinin temyizine gelince;
Taraflar arasında imzalanan 09.07.2003 tarihli Tüplügaz Bayilik Sözleşmesinin 21. maddesi ” Bayi, bu sözleşmenin 27. maddesinde belirlenen sebeplerden dolayı, sözleşmenin Şirket’çe tek taraflı olarak fesih edilmesi halinde ve herhangi bir sebepten dolayı sözleşmenin sona ermesi durumu da dahil olmak üzere sözleşmenin sona ermesinden sonraki bayi yükümlülüklerini yerine getirmemesine karşılık olmak üzere Şirket’e talep tarihindeki 50.000 (elli bin) Amerikan Doları karşılığı Türk Lirası ceza şartı ödemeyi kabul, taahhüt ve beyan etmiştir.Şirket dilerse ceza şartının Bayi tarafından verilen teminatları paraya çevirmek yolu ile tahsil edebilir. Ayrıca bu sözleşmenin, Şirket tarafından tek taraflı olarak ya da Bayi tarafından süre sonunu beklemeden fesih edilmesi hallerinde Bayi, Şirket’in her türlü alacağını zarar ve ziyanı ile kar mahrumiyetini ödemeyi de kabul etmiştir. ”Şirket dilerse alacağını, zarar ve ziyanı ile kar mahrumiyetini ve 24. maddedeki cezaları; teminatlardan tahsil edebileceği gibi, teminatlardan ceza şartını tahsil edip, her türlü alacağı, zarar ve ziyanı ile kar mahrumiyeti için kanuni yollara müracaat edebilir” hükmünü içermektedir. Bu durumda mahkemece, anılan sözleşme uyarınca davacının cezai şart isteminin kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme ile bu talebin reddi yerinde görülmemiştir.
Ayrıca, mahkemece taraflar arasındaki sözleşmenin 6/c maddesi ile 6/f maddesi tartışılmadan davalı-karşı davacı vekilinin depozito bedeli ile nakde çevrilen teminat mektubu bedelinin tahsiline karar verilmesi de isabetsizdir.
SONUÇ: Yukarıda (1/a) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, hükmün (1/b) nolu bendinde açıklanan nedenlerle davalı-karşı davacı yararına (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 03.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.