YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/5544
KARAR NO : 2014/2706
KARAR TARİHİ : 11.02.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 19/12/2012
NUMARASI : 2011/24-2012/299
Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. M. Y. S. ve davalı vek. Av. D. E..’in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, davalının müvekkili şirketle tasfiyesiz infisah şeklinde birleşen …Madeni Yağlar AŞ. İle 11.06.2001 tarihli ve 10 yıl süreli Madeni Yağ Bayilik sözleşmesi ve Kredi sözleşmesi imzaladığını yükümlülüklerinin teminatını teşkil etmesi için 01.09.2010 keşide tarihli 31.479 TL ve 46.000 TL bedelli iki adet çeki davalıya teslim ettiğini, davalının ise, müvekkilinin sözleşmeyi 25.08.2010 tarihinde haksız olarak feshettiği iddiasıyla teminat maksatlı verilen çeklerin tahsil edildiğini ileri sürerek çekler toplamı 77.479 TL’nin ödeme tarihi 25.08.2010 tarihinden itibaren ticari faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin çeklerin teminat amacı ile verildiği ve haksız tahsil edildiği iddiasının kabulünün imkansız olduğunu, kredi sözleşmesi kapsamında davacıya 50.000 USD’lik ödeme yapıldığını, davacının sözleşmeyi fiilen sona erdirdiğini ve asgari alım taahhüdüne uymadığı için sözleşmeyi ihlal ettiğinden, kredi sözleşmesine konu 50.000 USD kredi borcunun muaccel hale geldiğini ve davaya konu, davalıya bu amaçla verilen çeklerin, müvekkilince muaccel hale gelmiş kredi borcu karşılığında tahsil edildiğini, sözleşmenin münhasırlık şartının 18.09.2010 tarihinden itibaren hükümsüz kalacağının ve sözleşmenin 11.06.2011 tarihinde sona ereceğini 08.09.2005 tarihinde bildirdiklerini belirterek ,davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı, Madeni Yağ Bayilik Sözleşmesi, Kredi Sözleşmesi çekler ve bilirkişi raporuna göre, davalının çekleri sözleşme hükümleri gereği haklı olarak tahsil ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
11.06.2001 tarihli kredi sözleşmesi’nin “kredi şartları” başlığını taşıyan 2. maddesinde “2.1. Madeni Yağ Bayilik sözleşmesi ve işbu kredi sözlemesi hükümlerine göre Bayi tarafından uyulması şartıyla .. Bayi’ye 60.000 USD tutarında nakdi krediyi kullandırmayı kabul etmiştir. 2.2 Bayi, ..tarafından kendisine kullandırılan nakdi kredi karşılığında 72.000.000,000 TL tutarında kesin ve süresiz nitelikte .. tarafından kabul gören bir bankadan alınmış ilk yazılı talep üzerine ödeme esasına dayanan bir banka teminat mektubunu Castrole verecektir… 2-3 kredinin %60 nispetindeki tutarı olan 360,00 USD iş bu kredi sözleşmesinin karşılıklı imzalanmasını müteakip otuz gün içerisinde havale tarihindeki Merkez Bankası döviz kuruna göre Amerikan Doları karşılığı TL olmak üzere, Castrol tarafından banka marifeti ile Bayi’nin hesabına havale edilecektir. Bu işlem muteakip, Bayii Castrolin havale ettiği TL tutarındaki çeki, Castrole verecektir kredinin %40 nispetinde ki kalan tutar olan 24.000 USD ise Ocak 2002 ayı içerisinde, yine havale tarihindeki Merkez Bankası döviz kuruna göre, Amirikan Doları karşılığı TL olmak üzere Castrol tarafından Bayinin hesabına havale edilecektir. Bu işlemi müteakip olarak da, Bayii Castrolin havale ettiği TL tutarındaki çeki Castrol’e verecektir. 2-4 iş bu kredi sözleşmesinin imzalandığı 11.06.2001 tarihinden 10 yıl sonra 11.06.2011 tarihinde Bayi m. 2-3 te belirtilen Castrolin kredi olarak havale ettiği TL’nin aynı tutarında, Castrol’e fatura kestiği takdirde, verdiği iki adet çeki iade alacaktır…” diye kararlaştırılmış; devamında sözleşmenin “sözleşmenin feshi” başlıklı 3. maddesinde ise; “Bayi tarafından iş bu kredi sözleşmesinin ve/veya Madeni Yağ Bayilik sözleşmesinin herhangi bir hükmünün ihlal edilmesi halinde, Castrol’un iş bu kredi sözleşmesini, herhangi bir ihtar çekmeye veya mahkeme kararı almaya gerek olmaksızın derhal feshetmeye hakkı vardır kredi sözleşmesinin feshi ile Bayi’nin tüm borçları muaccel, hale gelecek olup, Castrol’un bu borçları, işlemiş tüm faizi ile birlikte madde 2.2, 2.3 ve 2.4’te belirtilen olanakları da kapsamak, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere tahsil hakları saklıdır.” hükmünü içermektedir.
Bu durumda, kredi sözleşmesi gereğince davalı tarafça davacı Bayiye bağış olarak verilen paranın teminatını teşkil etmek üzere düzenlenen çekler bedelinin tahsili için öncelikle, davalının davacı tarafın belirlenen süreden önce Madeni Yağ Bayilik sözleşmesini feshettiğini, kredi sözleşmesinin 3. maddesi ve bayilik sözleşmesi gereğince de, sözleşmeyi ihlal ettiği iddialarını usulüne uygun delillerle kanıtlaması gerekir.
Mahkemece, açıklanan sözleşme hükümleri ve belirtilen yönler üzerinde yeterince durulup, varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle, hükmü temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davacı yararına takdir edilen 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 11.02.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.