YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/2356
KARAR NO : 2013/19798
KARAR TARİHİ : 12.12.2013
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki karşılıklı birleşen itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karşı davanın reddine birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı – davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalı karşı davacı vek. Av. … gelmiş, diğer taraftan kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı … vekili, asıl davada, müvekkilinin 30.04.2002 tarihli 15.244 USD bedelli fatura muhteviyatı emtiayı davalıya sattığını fatura bedelinin ödenmemesi üzerine başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı sonucu durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Makine Tekstil… A.Ş vekili, müvekkilinin davacıdan 30.04.2002 tarihli ve 15.244 USD bedelli fatura ile bir adet tekstil makinesi satın aldığını, ödeme tarihinin 30.08.2002 olarak kararlaştırıldığını, ancak davacı firmanın, müvekkili firmanın ticari ilişki içinde bulunduğu ve daha sonra alacağını temlik aldığı … Tekstil İmalatı… A.Ş’den 13.03.2001 tarihli fatura ile aldığı makinenin bedeli 23.946 USD’yu ödemediğini bildirerek davanın reddini istemiştir. Davalı vekili, karşı davasında, davacı karşı davalıdan 23.946 USD alacaklı bulunduklarını, bu konuda başlattıkları takibe davacı – karşı davalının itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline, takibin devamına, itirazın iptalinden sonra karşı tarafın talep ettiği 15.244 USD’nin mevcut alacaklarından takas edilmesine karar verilmesini istemiştir.
Birleşen davada …. vekili, müvekkili şirketin 19.07.2002 tarihli 9.750 USD bedelli fatura muhteviyatı emtiayı davalıya sattığını, davalının fatura bedelini ödememesi üzerine başlatılan icra takibinin davalının haksız itirazı sonucu durduğunu belirterek, itirazın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Makine… A.Ş vekili, müvekkilinin davacıdan 19.07.2002 tarihli ve 9.750 USD bedelli fatura ile bir adet tekstil makinesini satın aldığını, ödeme tarihinin 16.11.2002 olarak kararlaştırıldığını, davacının müvekkilinin ticari ilişkide bulunduğu ve daha sonra alacağını temlik aldığı … Tekstil İmalatı… A.Ş’den 13.03.2001 tarihli fatura ile aldığı makinenin bedeli olan 23.946 USD’yi ödemediğini, davacının aynı ticari ilişki kapsamında açtığı asıl davada karşı dava açtıklarını ve takas – mahsup talebinde bulunduklarını, her iki davanın birleştirilmesi gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına göre, davacının davalıdan alacaklı olduğu, karşı dava yönünden ise … Tekstil İmalatı… A.Ş tarafından bir adet makinenin ABD’ye gönderildiği, gümrük beyannamesinde teslim şeklinin FOB … olarak kayıtlı bulunduğu buna karşın fatura ve gümrük beyannamesinde mal mukabili ödeme kaydının yer aldığı, ambalajın naylondan ibaret olup emtianın taşıma sırasında hasarlandığı, keza malın alıcısına teslim edildiğine dair bir delil de mevcut olmadığı, takas def’inin somut olayda mümkün olmadığı, zira davalı – karşı davacının satıcı olduğu sözleşmede yükün hasarsız halde alıcıya teslim borcu altında olup hasarı engelleyici tedbirleri almakla yükümlü bulunduğu, satıcının yükü elverişsiz şekilde ambalajladığı, hasara bu durumun yol açması sebebiyle takas def’inin kullanılmasının yerinde olmadığı, taşıma ile ilgili belgeler ile faturadaki ödemenin mal mukabili yapılacağı kaydına nazaran FOB satış esasının bu açıdan neticeye bir etkisinin bulunmadığı gerekçeleriyle asıl davanın kısmen kabulüne, davacının davalıdan 14.112 USD alacaklı olduğunun tespitine, bu miktara vaki itirazın iptaline, takibin devamına, karşı davanın reddine, birleşen davanın kabulüne, her iki dava yönünden davacı yararına %40 icra inkar tazminatına hükmedilmiş, hüküm davalı – karşı davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davalı karşı davacının açtığı takas ve mahsup talebini içerir karşı davasında; mahkemece, satışın FOB satış olmadığının kabulü yerinde değildir. Çünkü, fatura tercümesinde satışın FOB satış olduğu, konşimento tercümesinde ise “navlun peşin ödenmiş” yazmaktadır. Faturada, ödeme koşulları bölümünde, bedelin mal mukabili ödeneceğinin yazılı olması satışın FOB esası olduğunu etkilemez. Hal böyle olunca somut olayda satışın FOB satış olduğu gözetilmelidir.
Öte yandan hükme esas alınan 12.07.2010 tarihli raporda ve 05.07.2010 tarihli makinacı bilirkişinin notunda, hasar incelemesi için survey raporlarının dosya içine celbi gerektiği belirtilmiştir. Nitekim mahkemece, bu raporların ibrazı için davacı vekiline mehil verilmiş, bu ara karardan sonra davacı vekili 24,11,2010 tarihinde bir kısım belgeler sunmuş ise de survey raporunu sunmamıştır.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş, bilirkişi raporundaki eksikliklerin tamamlattırılıp yeniden rapor alınıp bir karar vermekten ibarettir. Raporda bahsedilen survey raporunun ibraz edilmemesi halinde bu durumun açılan davaya etkisi üzerinde durulup karar yerinde tartışılıp varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmelidir. Mahkemece açıklanan bu hususlar gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davalı – karşı davacı yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı – karşı davacı için takdir edilen 990 TL duruşma vekalet ücretinin davacı – karşı davalıdan alınarak davalı – karşı davacıya verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 12.12.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.