YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/18598
KARAR NO : 2014/1149
KARAR TARİHİ : 14.01.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 4. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 07/11/2013
NUMARASI : 2013/928-2013/776
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, davalının müvekkilinin hamili bulunduğu çekten dolayı alacaklı olduğunu, ve bu alacağın tahsili için icra takibine başladığını davalının itirazı sonucu takibin durduğunu belirterek, itirazın iptaliyle takibin devamını ve % 40 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında herhangi bir ilişki bulunmadığı gibi müvekkilinin davacıya borcunun da olmadığını bildirerek davanın reddini savunmuş ve % 40 oranında tazminatın davacıdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece, 06/12/2012 Tarih ve 2010/381 Esas, 2012/744 Karar sayılı ilamı ile davanın kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 05/06/2013 Tarih, 2012/7381 Esas, 2013/10437 Sayılı ilamı ile “Dava konusu çekin takip tarihi itibariyle zamanaşımına uğradığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Zamanaşımına uğramış olan çek nedeniyle kambiyo hukukundan kaynaklanan haklar yitirilir ise de taraflar arasında temel ilişki bulunması halinde alacaklının böyle bir çeke yazılı delil başlangıcı olarak dayanıp, alacağını tanık dahil her türlü delille kanıtlaması mümkündür. Temel ilişki bulunmaması halinde 6762 sayılı TTK.nun 730.maddesi yollamasıyla 644.maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak talebinde bulunulabilir.Bu açıklamalar çerçevesinde somut olayın değerlendirilmesine gelince; Mahkemece taraflar arasında temel ilişki bulunduğu kabul edilerek hüküm oluşturulmuştur. Oysa temel ilişkinin davalı ile cirosu iptal edilen T. Turizm Ltd.Şti.arasında olduğu, davacıyla davalı arasında doğrudan bir hukuki ilişki bulunmadığı dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Hamiline düzenlenmiş olan dava konusu çekin arkasında ilk cironun T.Ltd.Şti.ne ait olduğu, ancak sonradan bu cironun iptal edildiği görülmüştür. İptal edilen ciro yok hükmündedir. Dolayısıyla iptal cirosundan sonra ilk ciro davacıya ait olup, davacıyla davalı arasında temel ilişki bulunmadığı iptal edilen ciroyu yapan şirketin temsilcisi olan Nida Büyükbayrakdar’ın tanık sıfatıyla alınan beyanlarıyla sabittir. Mahkemece belirtilen bu yönler gözetilmeden taraflar arasında temel ilişki varmış gibi değerlendirme yapılarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle karar bozulmuştur.
Bozma ilamı üzerine mahkemece, bozma ilamına uyularak, davacı ile davalı arasında temel ilişki bulunmadığı, iptal edilen cironun bulunduğu çekten dolayı davalının herhangi bir sorumluluğunun olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde, bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamında, taraflar arasında temel ilişki bulunmadığından eski TTK 730.maddesi yollaması ile 644. maddede düzenlenen sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak talebinde bulunulabileceği belirtilmiştir. Olayların açıklanması taraflara, hukuki nitelendirme ise hakime ait bir görevdir. Bu durumda mahkemece somut olay bakımından uyuşmazlığın TTK 644.maddesinde belirtilen sebepsiz zenginleşme hükmü çerçevesinde çözümlenmesi ve bu maddeye dayalı sebepsiz zenginleşmede keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatla yükümlü olduğu gözetilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı gerekçe ile hüküm kurulması yerinde görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 14.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.