YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/18553
KARAR NO : 2014/1153
KARAR TARİHİ : 15.01.2014
MAHKEMESİ : Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 05/11/2012
NUMARASI : 2012/212-2012/227
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, davalı ile imzalanan bilgisayar ve donanımı tedariki sözleşmesi çerçevesinde davacının bilgisayar teslim etme edimini keşide edilen ihtarnameye rağmen yerine getirmediğini ileri sürerek müvekkili kurumun sözleşmeden doğan toplam 587.420,00 TL. cezai şart alacağı ile 9.692,43 TL. fesih damga vergisi alacağının işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket davaya yanıt vermemiştir.
Mahkemece yapılan yargılamaya ve toplanan delillere göre; 6335 sayılı Yasa’nın 2. maddesi ile değiştirilen 6102 sayılı T.T.K.’nın 5. maddesinde Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişki görev ilişkisi olarak düzenlenmiş olup, mahkemeler arasındaki göreve ilişkin usul hükümlerinin uygulanacağı, bir davanın ticari dava sayılabilmesi için tarafların tacir ve aralarındaki ilişkinin ticari olması gerektiği, somut olayda davacı tacir olmadığından davanın ticari nitelik taşımadığı, H.M.K.’nın 114/1. c. hükmüne göre mahkemenin görevi dava şartı olup, 115/1.madde uyarınca mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırması gerektiği gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine, talep halinde dosyanın görevli Ankara Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmek üzere Tevzii Müdürlüğüne tevdiine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Devlet Malzeme Ofisi (DMO) 233 sy. Kamu İktisadi Teşebbüsleri hakkında KHK’ye tabi bir kamu iktisadi kuruluşu olduğu, kuruluş sermayesinin tamamı devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsü olduğu, ana statüsünün teşekkülün yapısının düzenlendiği 5. maddesinde;
“(1) Bu Ana Statü ile teşkil olunan D.. M.. tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür.
(2) Teşekkül, KHK ve bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabidir.
(3) Teşekkül, Sayıştay’ın denetimine tabi değildir.”hükmü yer almaktadır.
Somut olayda uyuşmazlık taraflar arasında imzalanmış olan 08.08.2011 tarihli bilgisayar ve monitör alımına ilişkin İç Piyasadan Yapılacak Satın Almalara Ait Sözleşme’den doğmakta olup davacı da ana statüsünde özel hukuk tüzel kişisidir.(Bkz. aynı yönde HGK’nun 21.12.1983 tarihli ve 1981/6-387 E. 1983/1350 K. )
Kaldı ki dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 6102 sayılı TTK’nın tüzel kişiler başlıklı 16. maddesinde ; “(1) Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılırlar.” hükmüne yer verilmiştir.
O halde mahkemece, davacı, özel hukuk hükümlerine tabi bir İktisadi Devlet Teşekkülü olup, 6102 sayılı TTK’nın 16/1. maddesi gereği tacir sayıldığına göre iş bu davaya bakmakla görevli mahkemelerin Ticaret Mahkemeleri olduğu göz önünde bulundurulmalı, dava esas yönünden değerlendirilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir. Tüm bu hususlara dikkat edilmeden eksik araştırma ve değerlendirme ile yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 15.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.