YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/18305
KARAR NO : 2014/1059
KARAR TARİHİ : 13.01.2014

MAHKEMESİ : Bigadiç Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 13/06/2013
NUMARASI : 2010/73-2013/140

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Dava, davalı tarafından Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/22 sy. dosyasında yapılan takibe konu borcun 25.550 TL’lik kısmının haricen ödendiğinden bahisle ödenen miktar kadar borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Birleşen dava ise, davalılar H. İ. ve H. A.’ün davalı tarafından Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/23 sy. dosyasında başlatılan takip nedeniyle borçlu olmadıklarının tespiti istemine ilişkindir.
Davalı vekili, asıl ve birleşen davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre; asıl ve birleşen davaların konusu olan Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/22 ve 2009/23 Esas sayılı dosyalarına dayanak borçların aynı olduğu, her iki dosyadaki takip taleplerinde davalı vekili tarafından “alacağın tahsilde tekerrür olmamak şartıyla” tahsilinin talep edildiği, ancak bu dosyalar arasında bağlantı kurulmadığından mükerrer tahsilata sebebiyet verebileceği, böylece asıl ve birleşen dosyada davacıların dava açmakta hukuki menfaatlerinin bulunduğu, birleşen dosya davacılarının davalı şirket ile aralarında herhangi bir alışverişin olmadığı, borca konu alışveriş ilişkisinin kooperatif ile davalı şirket arasında olduğu, bu suretle davacıların birleşen dosyadaki taleplerinin yerinde bulunduğu, bu hususu bilmesine rağmen birleşen dosya davacıları aleyhine takip yapılması nedeniyle davalı şirketin %40 kötüniyet tazminatının tahsilinin gerektiği, asıl dosyada davacı kooperatif tarafından davalı şirkete haricen 21.662 TL ödendiği gerekçeleriyle asıl davanın kısmen kabulüne, davacının davalıya 21.662 TL borçlu olmadığının tespitine, kabul edilen miktarın %40’ı olan 8.664,80 TL kötüniyet tazminatının davalıdan tahsiline; birleşen dosyada, davacıların Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/23 Esas sayılı takip dosyasında davalıya 61.980 TL ana para borcu kadar borçlu olmadıklarının tespitine, asıl alacağın %40’ı olan 24.792 TL kötüniyet tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl dava, davacı SS K. Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi takip ve dava konusu bononun lehdarı davalıya karşı takipten sonra davadan önce 25.550 TL ödendiği halde, davalı alacaklının bu ödemeyi icra dosyasına bildirmediği, takibe devam ettiği gerekçeleriyle açılan menfi tespit davasıdır.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl dava davalısı vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davalı yan, asıl davada davacıdan bono tutarı olan 61.980 TL asıl alacağı olduğunu, takipten sonra davadan önce ödenen miktarın iddia edildiği gibi 25.550 TL olmadığını, halen bakiye alacağı bulunduğunu bildirerek davanın reddini istemiştir.Yukarıda açıklanan iddia ve savunma gözetildiğinde, davacı kooperatifin almış olduğu mal karşılığı davalıya 61.980 TL borçlu olduğu, takipten sonra davadan önce davalıya, alınan bilirkişi raporu ile saptanan 21.662 TL’yi ödemiş olduğu hususları ihtilafsızdır.
Davacı kooperatif işbu davada yapılan takip nedeniyle davadan önce ödediği kısmi ödemeden dolayı borçlu olmadığının tespitini istemiş ise de, davacı yanın öncelikle anılan icra dosyasına müracaat ederek bu dosyadan talep edilen alacak nedeniyle kısmi ödeme yaptığını bildirip, bundan sonra icra dosyasında alacaklının beyanı ve icra Müdürlüğü’nce yapılacak işlem gözetilip sonucuna göre hareket edilmesi gerekirken, bu hususlar gözetilmeden açıklandığı şekilde kısmi menfi tespit davası açmasında hukuki yarar bulunmamaktadır.
Mahkemece asıl dava bakımından, bu yönler gözetilmeden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi ve kabul edilen kısım üzerinden davalının %40 kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulması,
3- Davalı vekilinin birleşen dosya ile ilgili olarak verilen karara ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; Birleşen dosyanın davacıları H. İ.ve H. A. davalı ile asıl davanın davacısı kooperatif arasında ticari ilişki bulunduğunu, davalının bu ticari ilişkiden kaynaklanan alacak nedeniyle asıl davanın davacısı kooperatiften 61.980 TL’lik Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/22 E. sayılı dosyası ile takibe konulan bonoyu almakla yetinmeyip, kendilerinin keşideci oldukları aynı miktarlı, aynı tanzim ve vade tarihli ikinci bir bonoyu da aldığını, bu bononun teminat amaçlı verildiğini iddia etmişlerdir.Asıl dava ile ilgili olarak yukarıda 2 nolu bentte gösterilen nedenler dikkate alındığında Bigadiç İcra Müdürlüğü’nün 2009/23 E. sy dosyasında takibe konulan bononun asıl borçlunun borcu kadar teminat vasfının devam ettiği ve davacının hem asıl hem de birleşen dava konusu takiplerde tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla takip yapmış olduğu gözetilerek birleşen davanın açılmasında da hukuki yarar yokluğu üzerinde durulup bir karar verilmesi gerekir iken bu yönün gözardı edilmesi ve birleşen dosya davalısının bu dava yönünden de %40 kötüniyet tazminatı ile sorumlu tutulması,
Doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle asıl dava davalısının öteki temyiz itirazlarının reddine; 2 ve 3 nolu bentlerde gösterilen nedenlerle asıl ve birleşen davaya yönelik verilen hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 13.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.