YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/16762
KARAR NO : 2014/2012
KARAR TARİHİ : 27.01.2014
MAHKEMESİ : İstanbul 36. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 16/07/2013
NUMARASI : 2012/41-2013/162
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, müvekkili şirketin davalılardan Ö.. Y.. ve haklarında açılan davayla ilgili tefrik kararı verilen A.. Y.. ve A.. Y..’in maliki olduğu taşınmaz üzerinde kurulu istasyonda akaryakıt bayilik faaliyeti yürütmek üzere davalı Y. İnşaat Limited Şirketi ile bayilik sözleşmesi imzaladığını, bu ilişki kapsamında taşınmazı üzerinde 08/04/2005 tarihinde davacı şirket lehine 15 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, yine aynı taşınmaz üzerinde diğer davalı E. Petrol Limited Şirketi’nin de davacı şirket ile akdetmiş olduğu bayilik sözleşmesi ve bağlantılı sözleşmeler kapsamında davacı şirketin bayii olarak faaliyet gösterdiğini, taraflar arasındaki dikey ilişkinin davalı E. Petrol Limited Şirketi tarafından 30/06/2011 tarihi itibarı ile Rekabet Kurulu’nun 2002/2 ve 2002/3 kararları ve 12/03/2009 tarihli duyurusu uyarınca sonlandırıldığını, taraflar arasındaki bayilik sözleşmeleri ve bununla ilintili sözleşmelerin “azami hadde indirme ilkesi” gereğince dikey ilişkinin sonlandığı tarihe kadar muafiyetten yararlanabildiğini, bu tarihten sonraki süreler bakımından geçersiz hale geldiğini, davacı şirketin üstlenmiş olduğu edimleri eksiksiz olarak yerine getirdiğini, bugüne kadar istasyonun gelişiminde ve iyileştirilmesinde kullanılmak üzere 124.229,00 TL işletme yatırım destek bedeli ödediğini belirterek fazlaya ve hataya ilişkin hakları saklı kalmak üzere davacı şirketin dikey ilişkinin başlangıçta öngörülen süre devam edeceğini nazara alarak peşinen ödediği işletme yatırım destek bedelinin geçersiz ve davacı şirket tarafından kullanılamayacak süresine karşılık gelen 72.748,76 TL ‘lik kısmının, ayrıca söz konusu bedelin dava tarihine kadar davalılar yedinde kaldığı sürede bu iktisap sayesinde davalıların elde ettiği tüm semerelerin ve davacı şirketin bu bedelden yoksun kalması sebebiyle uğradığı ekonomik kayıpların karşılığı 43.629,05 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Ö.. Y.., dava konusu taşınmazın mülkiyetinin ihtilaflı olduğunu, ayrıca kendisi bayiilik sözleşmesinin tarafı olmadığı için kendisine husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı E. Petrol Limited Şirketi, kendisine hizmet bedeli ve yatırım bedeli adı altında bir ödeme yapılmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Y. İnşaat Limited Şirketi davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece; dava konusu akaryakıt istasyonun kurulu olduğu taşınmaz üzerinde davacı tarafından yapıldığı iddia edilen akaryakıt istasyon giydirmesi yatırımlarının(sabit yatırımların) dava konusu bayilik sözleşmesinin gereği olarak sözleşmenin süresine bakılmaksızın yapılması gereken teknik yatırımlar olduğu, davacı tarafından bu yatırımlarla ilgili olarak davalıya bir ödeme yapılmadığı, bayilik sözleşmesinin geçersiz kalmasında davalı tarafın bir kusurunun bulunmadığı, ayrıca davacının davalıya yapmış olduğu istasyon giydirme bedeline ilişkin kalan net defter değerine ilişkin olarak bayilik sözleşmesinin bitimini takiben fevkalade amortisman ayırarak gider yazmak sureti ile devletten geri fonlama yapabileceği, davalı tarafın sebepsiz zenginleşmesine neden olan herhangi bir kaynak girişinin de olmadığı, bu itibarla sözleşmenin geriye kalan süresine karşılık gelen dava konusu yatırım bedelinin davalı taraftan talep edilmesinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı taraf, bayilik ilişkisinin sözleşme süresince devam edeceği düşüncesiyle yapılan ve Rekabet Kurulu kararı gereğince sözleşmenin süresinden önce feshedilmesine rağmen davalı tarafça kullanılmaya devam edilen işletme yatırım destek bedelinden sözleşmenin geçersiz kalan süresine tekabül eden bakiye bedelin tahsilini istemiştir.
Hal böyle olunca, mahkemece mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile, ödenen yatırım bedeliyle taşınmaz üzerinde kalıcı yatırımlar yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise akdin feshinden sonra da davalı tarafın aynı kalıcı yatırımları kullanarak ticaretine devam edip etmediği, bir başka deyişle anılan kalıcı yatırımların taşınmaza değer katıp katmadığı tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu yazılı gerekçeyle davanın reddi isabetsiz olup hükmün bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 27.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.