YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2011/12329
KARAR NO : 2012/4907
KARAR TARİHİ : 26.03.2012
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, davalı faktoring şirketi tarafından müvekkiline karşı takibe konulan çekin diğer davalı şirkete avans olarak verildiğini ancak, mal teslimi yapılmaması nedeniyle bedelsiz kaldığını bildirerek çek nedeniyle müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, icra baskısı altında yapılan ve yapılacak ödemelerin müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı faktoring şirketi vekili, dava konusu çekin yönetmelik hükümlerine uygun olarak teslim alındığını, davacı keşidecinin aranarak çekin teyit edildiğini bildirerek davanın reddini savunmuştur.
Diğer davalılar duruşmalara katılmamış, cevap da vermemişlerdir.
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre; çekin bir ödeme vasıtası olup, kural olarak mevcut bir borcun tediyesi amacıyla verildiğinin kabulünün gerektiği, davacının, çekin ileride teslim edilmesi kararlaştırılan mallara karşılık avans olarak verildiğini ve malların tamamının teslim edilmediğini ispatlayamadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
03.12.2010 tarihli bilirkişi raporunda, davacı ile dava konusu çek lehdarı davalı … Ltd. Şti. arasındaki ticari ilişkide davalı tarafından davalı yanca gönderilen mallara karşılık ileri tarihli çekler verildiği belirtilmiştir. Ancak dava konusu faturanın davacının ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı ve mal girişi olarak kaydedilmediği de belirtilmiştir. Fatura, mal teslimini kanıtlamaya yeterli belge değildir. Bu durumda mahkemece, gerektiğinde davalı Unpar Ltd. Şti. kayıtlarının da incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
Öte yandan, Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman şirketlerinin kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin 22/2. maddesine göre; faktoring şirketleri, kambiyo senetlerine dayalı bile olsa, bir mal veya hizmet satışında doğmuş veya doğacak fatura ve benzeri belgelerle tevsik edilmeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler. 31.07.2008 tarihli faturanın irsaliyeli olmadığı anlaşılmaktadır. Davalı faktoring şirketinin fatura ve özellikle sevk irsaliyesi ile tevsik edilmeyen alacağı temlik almaması gerekir. Dava konusu faturanın başka bir faktoring şirketine de temlik edilip edilmediği üzerinde durularak, toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, mahkemece açıklanan yönler gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 26.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.