YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/4199
KARAR NO : 2010/14031
KARAR TARİHİ : 09.12.2010
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Tarih :25.06.2009
No :186-162
Taraflar arasındaki alacak-menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkete ait … plakalı kamyonu haricen satın aldığını, peşinat olarak müvekkiline ait … plakalı hususi otonun 7.000 TL bedelle davalı şirkete verildiği, ayrıca bakiye borç için her biri 3.300 YTL bedelli (40) adet bononun düzenlendiğini,bu bonolardan toplam tutarı 19.800 TL olan (6) tanesini davalıya ödendiğini, böylece toplam ödemenin 26.800 TL olduğunu ancak, davalı tarafa ait kamyonun üzerinde rehinler bulunduğu için devrinin müvekkiline yapılamadığını ve müvekkilinin kamyonu davalı şirkete geri vermesine rağmen ödediği senet bedellerini geri alamadığı gibi davalının elinde kalan diğer senetleri de müvekkiline iade etmediğini, bu nedenle dava açma zarureti doğduğunu belirterek peşinat olarak verilen müvekkiline ait … plakalı aracın müvekkiline iadesine, davalı şirketin müvekkilinden tahsil ettiği 19.800.00 TL’nın yasal faizi ile davalıdan tahsiline ve davalının elinde kalan (34) adet senetten dolayı müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında kamyon satımına ilişkin harici anlaşma yapıldığını, daha sonra davacının anlaşmayı tek taraflı olarak fesh ederek aracı müvekkilinin işyerine terk edip gittiğini, bunun üzerine müvekkilinin aracı tamir ettirip kullanıma hazır halde beklettiğini, aracın üzerinde dava dışı banka lehine rehin olduğunu, davacının bu hususu bilerek aracı satın aldığını ve aracın davacı elinde kaldığı süre içinde ticari olarak çalıştığını, davacının kazanç elde ettiğini, müvekkilinin araca 19.259 YTL masraf yaptığını, bu bedelin davacının ödemiş olduğu bedelden mahsup edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, taraflar arasında harici kamyon satımına ilişkin sözleşme imzalandığı, sözleşmenin resmi şekilde yapılmadığı için geçersiz olduğu, tarafların aldıklarını geri vermekle yükümlü bulunduğu, davacının satıma konu kamyonu davalı tarafa iade ettiği, peşinat olarak verildiği ileri sürülen binek aracın ise davacı tarafından dava dışı 3.şahsa 18.10.2006 tarihinde trafik sicilinde satılarak devredildiği, böylece davacının peşinatını geri almış olduğu, davanın kısmen kabulü ile davalının davacıdan tahsil ettiği senet bedellerinin iadesine, davalı elinde bulunan (34) senedin iptaline, davacının peşinat olarak verdiğini ileri sürdüğü … plakalı hususi otonun iadesine ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince; davacı vekili taraflar arasındaki harici araç alım satım sözleşmesi uyarınca … plakalı Renault-12 SW model aracın davalıya peşinat olarak verildiğini ve trafik sicilinde 3.kişiye devrinin davalının talebi ile yapıldığını ileri sürmüştür. Davalı taraf cevabında, bu konuya ilişkin herhangi bir açıklamada bulunmamıştır. HUMK.nun 75/2.maddesi uyarınca hakimin iddia ve sebepler konusunda taraflardan açıklama yapmasını isteme yetkisi bulunmaktadır. Bu durumda mahkemece davalı tarafın aracın peşinat olarak verildiği ve devrinin davalının talimatı ile yapıldığı iddiasına yönelik olarak beyanı alınıp, toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilip gerektiğinde yemin hususu da düşünülüp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 09.12 .2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.