YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2010/4020
KARAR NO : 2010/11099
KARAR TARİHİ : 11.10.2010
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki birleşen menfi tespit-alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün taraf vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek.Av….ile davalı vek.Av….’nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı ile davalı arasında 1.3.1995 başlangıç tarihli kira sözleşmesi bulunmaktadır. Davacı tarafından akdin çekilmez hale geldiği iddiası ile önce 1.10.1996 ile 29.2.1998 dönemi için daha sonra da 1.3.1998, 28.2.1999 dönemi için kira bedelini uyarlama davaları açılmış ve yapılan yargılamalar sonunda 1.10.1996-28.2.1998 dönemi için kira bedeli aylık 74.533.-USD; 1.3.1998’den 28.2.1999 dönemi için yıllık 800.000.-USD olarak kira bedelleri belirlenmiş ve kesinleşmiştir.
Hükmüne uyulan bozma ilamında da 28.2.1999 tarihinden sonra gelen 1.3.1999-18.2.2000 dönemi için kiranın sözleşmede öngörüldüğü şekilde % 20 artışı sonraki dönem için ise 4531 Sayılı Yasanın uygulanacağı belirtilmiştir.
Diğer yandan kira bedeli gününde ödenmesi gereken borçlardan olup ödenmemesi halinde temerrüt oluşur.
Bu durumda mahkemece uyarlama ile belirlenen kira bedellerinin sözleşmede kararlaştırılan süreler içinde ödenip ödenmediğinin (ödeme tarihleri dikkate alınarak) belirlenmesi şayet gecikme mevcut ise davalının kira alacağına ödeme tarihlerine kadar sözleşmede yazılı temerrüt faizinin uygulanması ve bu surette asıl davada icra takip tarihi itibariyla bir kira alacağının olup olmadığının tespiti ve birleştirilen davada da 18.2.2000’den sonrası için 4531 Sayılı Yasada öngörülen artış oranları dikkate alınarak ödemede temerrüt varsa sözleşmedeki temerrüt faizleri uygulanarak (ödeme tarihlerine kadar) birleştirilen dava tarihi itibariyle alacağın konusunda uzman bilirkişi raporu ile tespiti gerekirken, taraflarca itiraza uğrayan bilirkişi raporuna göre eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenle asıl ve birleştirilen davaların tarafları yararına BOZULMASINA, vekilleri Yargıtay duruşmasında hazır bulunan taraflar yararına takdir edilen 750.00’er.-TL.duruşma vekalet ücretinin birbirlerinden alınarak yekdiğerine ödenmesine, davacının peşin harcının istek halinde iadesine, 11.10.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.