YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/7427
KARAR NO : 2008/10364
KARAR TARİHİ : 31.10.2008
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili davalı şirket aleyhine başlattıkları takibe itiraz edildiğini, takip dayanağı çekin davalı şirket yetkilisi tarafından düzenlenerek müvekkiline verildiğini, itirazın kötüniyetli ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu … sürerek davalının itirazının iptaline, takibin devamına ve % 40 oranında icra inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında takip konusu çekin borçlusunun … J.C. … Dış Tic. Ltd. Şti. olduğunu, müvekkillerinin fazla Türkçe bilmemesi nedeniyle ödeme emrini tebellüğ ettiğini, borcun zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davalının itirazında haksız olduğu, unvan değişikliğinin çekten dolayı sorumluluğu ortadan kaldırmadığı gerekçesiyle davalının itirazının iptaline, takibin devamına ve alacağın % 40’ı oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce “Takip konusu çek zamanaşımına uğramış olup, bu husus davalı yanca ödeme emrine itiraz dilekçesinde … sürülmüştür. Zamanaşımına uğramış bir çek kambiyo senedi vasfını kaybeder ve ancak yazılı delil başlangıcı olarak değerlendirilebilir (HUMK.m. 292). Bu durumda mahkemece takip dayanağı belgenin yukarıda açıklanan niteliği de göz önünde tutularak taraflar arasındaki temel ilişki ile bu ilişkiden … alacağın saptanması için taraflara delillerinin ibrazı için süre tanınmak ve varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir hüküm oluşturulmak gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir.”gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyulduktan sonra davacının takip talebine ve aşamalarda temel borç ilişkisine dayanmadığı, TTK.nun 644. maddesi uyarınca açılacak davada ise zamanaşımı süresinin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İlk karar zamanaşımına uğramış çekin temel ilişki yönünden yazılı delil başlangıcı olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece 01.11.2006 tarihli celsede bozmaya uyulmuştur. Bozma ilamına uyulmakla davacı lehine dava konusu çekin temel ilişki yönünden yazılı delil başlangıcı olarak değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin usuli kazanılmış hak doğmuştur.
Davalı vekili, ilk kararı temyizinde takip dayanağı belgenin çek olma vasfını kaybettiğini, ancak yazılı delil başlangıcı olabileceğini, temel ilişkiye girilmeden karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek temel ilişkinin incelenmesini talep etmiştir. Taraflar arasında temel ilişkinin bulunmadığı durumlarda zamanaşımına uğramış çek yazılı delil başlangıcı niteliğinde değildir (Bkz.Konuralp, …; Medeni Usul Hukukunda Yazılı Delil Başlangıcı, … 1988, S.72). Ancak temel ilişki varsa zamanaşımına uğrayan çek yazılı delil başlangıcı niteliğindedir. Mahkemece temel ilişki yönünden toplanan deliller değerlendirilerek bir karar verilmesi gerekirken, davacının usuli kazanılmış hakkını ortadan kaldıran gerekçeyle davanın reddinde isabet görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 31.10.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.