YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/7148
KARAR NO : 2009/1327
KARAR TARİHİ : 20.02.2009
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki karşılıklı menfi tespit-alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı esas davanın kabulüne karşı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı-karşı davacı … Tekstil AŞ. vekilince duruşmalı, davalı … tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı-karşı davalı … ile davalı-karşı davacı … gelmiş, diğer davalı adına kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
… … Tekstil San. AŞ. tarafından açılan asıl dava, davacının keşidecisi olduğu davalı emrine düzenlenen ve …’e ciro edilen 01.04.2005 tarihli 50.000.00 YTL’ lik çek ile borçlu olunmadığının tespiti, birleşen davada ise çeki ciro yolu ile alan …’in iyiniyetli hamil olmadığı iddiasına karşı açılan menfi tespit davasıdır. Anılan çek … tarafından icra takibine konu edilmiş takipten sonra alacak …’e temlik edilmiştir.
Birleşen … 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/252 sayılı dosyasında … Tekstil AŞ. vekili müvekkilinin … Tekstil AŞ.’ ye 25.03.2005 ve 30.03.2005 tarihli faturalarla 428.276.13 YTL’ lik mal sattığını, bunun 50.000.00 YTL’ lik kısmı için 01.04.2005 tarihli çekin verildiğini, davalıdan 378.276.13 YTL alacakları olduğunu belirterek 378.276.13 YTL’ nin faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
… Tekstil AŞ. vekili, birleşen davaya karşı verdiği cevap dilekçesinde: Davacıdan mal alınmadığını faturaların muhasebeciye elden bırakıldığını, 01.04.2005 tarihli ihtarname ile faturalara itiraz edilerek iade edildiğini belirterek birleşen alacak davasının reddini istemiştir.
Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.09.2006 tarihli kararı ile dosyayı … Ticaret Mahkemesine devretmiş(göndermiş)tir.
Mahkemece yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporu sonucunda taraf defterlerinin tasdiksiz olup lehe delil olma özelliği bulunmadığını, satıcı … Tekstil AŞ.’nin sevk irsaliyelerinin aslını ibraz edemediğini, teslim ile ilgili yeminde teklif etmediğini, bu nedenle … … Tekstil AŞ.’nin açtığı menfi tespit davalarının kabulüne … Tekstil AŞ.’ nin 50.000.00 YTL’ lik çekle gerek … Tekstil AŞ.’ ye gerekse ciro yolu ile hamil olan …’e borçlu olmadığının tespitine, %40 kötüniyet tazminatının …’den alınarak … Tekstil AŞ.’ ye ödenmesine … Tekstil AŞ.’ nin açtığı birleşen alacak davasının reddine karar verilmiş, hüküm menfi tespit davasının davalıları … Tekstil AŞ. … ve temlik alan … vekili ile birleşen davada davacı olan … Tekstil AŞ. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, … Tekstil AŞ.’ nin birleşen alacak davası ile ilgili temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Hükmü temyiz eden vekillerin menfi tespit davasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; çek bir tediye vasıtası olup kural olarak mevcut bir borcun tasfiyesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerekir. Çekin bu amacın dışında bir nedenle verildiğinin davacı tarafından HUMK’ nun 288. ve devamı maddeleri gereğince ispat edilmesi gerekir. Davacının iddiasını usulüne uygun delillerle kanıtlayamadığından menfi tespit davasının reddi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle … Tekstil AŞ.’ nin birleşen alacak davasına yönelik temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle menfi tespit davalarına ilişkin hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı-karşı davacı yararına takdir edilen 625.00.-TL duruşma vekalet ücretinin, davacı-karşı davalıdan alınarak, davalı-karşı davacıya ödenmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 20.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.