YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2008/1695
KARAR NO : 2008/3065
KARAR TARİHİ : 27.03.2008
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, taraflar arasında antimuan kontsantresinin alım- satımı konusunda 13.02.2006 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca müvekkilinin satıcı- davalı şirkete 23.12.2005 ila 07.09.2006 tarihleri arasında 250.850.70 YTL ( ödeme günlerindeki kur karşılığı 182.851.63 USD) ödeme yaptığını, davalının ise 42.515 USD tutarında mal verdiğini, davalının Mayıs 2006’ dan itibaren sözleşme gereği vermesi gereken malı vermediği gibi aldığı parayı da iade etmediğini, keşide edilen ihtardan sonra 08.01.2007 tarihinde düzenlenen tutanak gereği olan taahhütlerini de yerine getirmediğini mal bedeli olarak ödenen, ancak karşılığı mal verilmediğinden sebepsiz kalan alacağın tahsili için girişilen icra takibine itiraz ettiğini belirterek, sözleşmeden kaynaklanan cezai şart alacağı ve mahrum kalınan zarar ile diğer yasal haklarla ilgili dava ve talep hakkı saklı kalmak kaydıyla itirazın iptaline, takibin devamına, %40’ dan az olmamak üzere tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, 13.02.2006 tarihli sözleşme ve 08.01.2007 tarihli tutanakta belirtildiği gibi, asıl tarafların satıcı olan müvekkili şirket, alıcı olan Dolder Masara SRL olup, davacının bu sözleşmeye sadece aracılık edip, sözleşmede de aracı olarak nitelendirildiğini, sözleşmenin asıl tarafı olmayan davacının ihtilafta taraf sıfatı bulunmadığından davanın husumet yönünden reddi gerektiği gibi alacağın zamanaşımına da uğradığını ileri sürüp, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davanın 13.02.2006 tarihli sözleşmeye dayalı olarak antimuan üretiminin gerçekleştirilecek avans karşılığı mal tesliminin yapılmamasından kaynaklanan bedelin istirdatı için girişilen icra takibine itirazın iptali istemine ilişkin olup, 13.2.2006 tarihli sözleşmenin davacı ile davalı şirket tarafından imzalandığı, davalının satıcı, davacının aracı dava dışı Dolder Masara SRL’ nin alıcı firma olduğu, davacının sözleşmeyi lehine hükümler içeren Dolder Masara SRL adına, ancak aracı firma olarak imzaladığı sözleşme kapsamından davacının doğrudan bedel ödeme yükümü olmadığı, bu sözleşmeye dayalı talep hakkının alıcı firmada olduğu gibi davacının aracı firma sıfatında olup, sözleşmenin tarafı olsa dahi temsil ettiği ve adına hareket ettiği alıcı firma lehine sözleşmenin ihlalinden kaynaklanan nedenle davalıya müracaat edemeyeceği, hukuki menfaati bulunmayan bir taleple 3. kişi lehine hüküm elde etme gayesiyle açılan davada aktif husumet ehliyetinin varlığının da kabul edilemeyeceği, söz konusu uyuşmazlıkta istemin talep tarzı dikkate alınıp, sözleşme kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, dava konusunu talep hakkının aracıya değil alıcı firmaya ait olduğu, davacının sözleşmenin nazari tarafı 3. kişi lehine olan menfaati kendi adına elde etme gayesine yönelik biçimde dava açtığı, bu durumda davacının aktif ehliyetinin varlığından söz edilemeyeceği, aksi halde sözleşmede alıcı ile aracı sıfatının birleşmesini gerektireceği, bunun sözleşmenin içeriğine aykırı olduğu gerekçesiyle davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, 27.03.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.