YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2005/11978
KARAR NO : 2006/1199
KARAR TARİHİ : 09.02.2006
Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi
Davacı tarafından hasımız olarak açılan iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde bir kısım alacaklılar vekilince duruşmasız, bir kısım alacaklılar vekilince de duruşmalı olarak temyiz edilmişse de davanın niteliği itibariyle bu isteğin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
– K A R A R –
Davacı vekili, 1990 yılında kurulan müvekkili şirketin fiber optik kablo ürettiğini, 1994 yılından itibaren ihracata başladığını, 2003 yılından itibaren yeni teknolojiler içeren makinalar aldığını ve tesisler yaptığını, son zamanlarda optik fiber kablo pazarında daralma meydana geldiğini, bu daralmanın müvekkili şirketi olumsuz yönde etkilediğini, 2004 yılından itibaren satışların artmaya başladığını ve siparişlerin çoğaldığını, yeni yatırımlar nedeniyle kredi kuruluşlarından kredi kullanıldığını, ekonomik durgunluk nedeniyle kredi borçlarının zamanında ödenemediğini, ödenemeyen borçlar ve faizleri nedeniyle şirketin borça batık duruma geldiğini, şirketin rayiç değerlere göre hesaplanan malvarlığının pasiflerini karşılamadığını, nakit akışında meydana gelen aksama nedeniyle şirketin cebri icraya maruz kaldığını, üretim dışı mallar satılarak ve şirket ortaklarının malların değerlendirilerek şirkete kaynak aktarılacağını, şirketin tam kapasite çalışması sonucu siparişler ve bağlantılarla ödeme güçlüğünü yenebileceğini ileri sürerek iflasın ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan delillere göre davacı şirketin borca batık durumda olduğu, iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğunun bilirkişi incelemesi sonucu saptandığı, alacaklıların iflasa oranla daha iyi durumda olacağı gerekçesiyle iflasın 1 yıl süreyle ertelenmesine, muacceliyet ihbarından önce tedbir kararı verilecek takas imkanının yasaklandığı, takasın alacaklılar arasında eşitsizlik yarataçağı, ertelemenin amacı ile bağdaşmayacağı gerekçesiyle takasın yasaklanmasına ilişkin tedbirin devamına, mahsubun alacaklıya hapis hakkı sağladığı gerekçesiyle mahsupla ilgili tedbirin kaldırılmasına, temlikin ertelemenin amacına aykırı olmadığı, rehin ve blokaj kayıtlarının ertelemenin amacı ile bağdaşmadığı gerekçesiyle bloke edilen paraların davacı şirkete ödenmesine karar verilmiş, hüküm bir kısım alacaklılar tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı şirket iflasın ertelenmesi talebinde bulunmuştur. İflasın ertelenmesine karar verilebilmesi için öncelikle ortaklığın borca batık durumda olması gerekir. Bu şartın varlığı yönünden şirketin bilanço düzenlendiği tarihte tüm malvarlığını tespit eden, tüm borçlarının ve alacaklarının bilançonun düzenlendiği tarihteki değerini tespit eden bir bilanço bulunmalıdır. Borca batıklık bilançosunda aktifler rayiç değerinden bilançoya geçirilmelidir.(TTK.m.324)
İflasın ertelenmesine karar verilebilmesi için gerekli diğer şart erteleme talebinde bulunan şirketin mali durumunun iyileştirilmesi ümidi bulunmalıdır. İcra ve İflas Kanununun 179/1.maddesi uyarınca erteleme talebinde bulunan şirketin mali durumunun iyileştirilmesinin mümkün olduğuna dair bir iyileştirme projesini mahkemeye sunmalıdır. Mahkeme sunulan projeyi ciddi ve inandırıcı bulması halinde iflasın ertelenmesine karar verir. Erteleme talebinde bulunan şirket tarafından sunulan projenin ciddiliği ve inandırıcılığı konusunda bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bilirkişi raporunda şirketin mali durumunun iyileştirilebilmesi için nakit ihtiyacının giderilmesi gerektiği, bu nedenle takas, mahsup, hapis ve temlik işlemlerinin durdurulmaması halinde şirketin tıkanarak faaliyetini tamamen durdurabileceği belirtilmiştir.
Mahkemece takasın alacaklılar arasında eşitsizlik yaratacağı, ertelemenin amacı ile bağdaşmadığı, rehin ve blokaj kayıtlarının ertelemenin amacı ile bağdaşmadığı gerekçesiyle takas, rehin ve blokajla ilgili tedbirlerin devamına karar verilmiştir.
İflasın ertelenmesi talebinin yerinde görülmesi halinde mahkemece malvarlığının muhafazası için gerekli tedbirler alınmalıdır. Ancak mahkemece, maddi hukuk alanında sonuçlar doğuran muhafaza tedbirleri verilmemelidir. Ayrıca alacaklıların alacaklarını tahsil amacıyla kullanabilecekleri takas, mahsup hapis hakkı gibi hukuki işlemlerin durdurulması da mevcut düzenlemeye uygun değildir. (Öztek, …:İflasın Ertelenmesi Bankacılar Dergisi Sa.53,2005,s.66)Aynı şekilde rehin ve blokaj kayıtlarının kaldırılması mahkemece iflasın ertelenmesine karar verilmesi halinde hakimin alması gereken tedbirler arasında kabul edilemez.
Mahkemece alacaklılar tarafından takas hakkının kullanılmaması , rehin ve blokaj kayıtlarının kaldırılması halinde iyileştirme projesinin hayata geçirebileceği gerekçesiyle tedbir kararı verilmiştir.Oysa tedbirlere karar verilirken borçlunun menfaati kadar alacaklıların menfaaati de gözetilmeli ve ancak gerekli olan tedbirlere karar verilmelidir.
Tedbir kararları erteleme talebinde bulunan şirketin mali durumunun iyileştirilmesini sağlamaz. Hükme esas bilirkişi raporunda takas, mahsup temlik işlemlerinin uygulanması, rehin ve blokaj kayıtlarının kaldırılmaması halinde şirketin nakit ihtiyacını gideremeyeceği belirtilmiştir.Yukarıda açıklandığı üzere takas hakkının yasaklanması, rehin ve blokaj kayıtlarının kaldırılması mevcut düzenlemeye uygun olmadığı gibi sadece tedbirlerle mali durumun iyileştirilmesinin sağlanması ertelemeye ilişkin düzenlemenin amacı ile bağdaşmaz.
Bu durumda mahkemece takas, rehin ve blokaj kayıtları ile ilgili tedbirlerin uygulanmaması halinde şirketin iyileştirme projesinde gösterdiği diğer nedenlerle iyileştirmenin mümkün olup olmadığı konusunda uzman yeni bir bilirkişi kurulundan rapor alınarak varılacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 9.2.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.