YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2020/907
KARAR NO : 2021/3190
KARAR TARİHİ : 17.03.2021

Karşılıksız çek düzenleme suçundan sanık …’in, 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5/1 (iki kez) ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 52/2 (iki kez). maddeleri gereğince 94.400,00 Türk lirası ve 123,400,00 Türk Lirası adlî para cezaları ile cezalandırılmasına dair … 6. İcra Ceza Mahkemesinin 13/06/2019 tarihli ve 2019/308 esas, 2019/563 sayılı kararı aleyhine, Adalet Bakanlığı’nın 20.12.2019 gün ve 19158 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 31.12.2019 gün ve KYB. 2019/133614 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Her ne kadar Glrgrup Doğalgaz Makina Elektrik Elektronik Bilgisayar İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin ortağı olan sanık hakkında, TEB Bankası 4. Sanayi Şubesinin 31/12/2018 keşide tarihli 6994271 çek numaralı ve 96.000.000-TL bedelli ve Vakıfbank Atatürk Organize Sanayi Şubesinin 30/12/2018 keşide tarihli 0033666 çek numaralı ve 125.000.000-TL bedelli tacir çekleri ile ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına neden olduğundan bahisle mahkumiyetine karar verilmiş ise de,
Şikayete konu çeklerin tacir çeki olması hasebiyle, bu suçun failinin yasal ibraz süresi içerisinde çekin karşılığını ilgili banka hesabında bulundurmakla yükümlü olan şirket yetkilisi olduğu, somut olayda çeklerin ibraz tarihinde…’in şirketi münferiden temsile yetkili olduğu, durumun ticaret siciline çekin ibraz tarihinden önce 13/03/2012 tarihinde tescil edildiği ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde 19/03/2012 tarihinde ilan edildiği anlaşıldığından, şirket ortaklarından olup temsile yetkili olmayan sanık …’in beraatine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Kanun yararına bozmaya konu somut uyuşmazlıkta; keşidecisi GLR GRUP Doğalgaz … Ltd. Şti. olan, 30.12.2018 keşide tarihli, 96.000 TL ve 125.000 TL bedelli iki adet çekin, 31.12.2018 günü ibrazında çek hesabında 0 TL bakiye olması sebebiyle, karşılıksız işlemi gördüğü, her iki çekin de lehdarı olan gerçek kişi …’ın süresi içinde (13.03.2019); tüzel kişi ve aynı zamanda sermaye şirketi olan keşideci şirketin yetkili temsilcisi ve ortağı olan sanıklar … ve…’in 5941 sayılı Kanun’un 5/1. Maddesi gereği cezalandırılmaları istemiyle şikayetçi olduğu somut olay nedeniyle görülen davada;
İlk derece mahkemesince, Ticaret Sicil Memurluğundan celbedilen belgelere istinaden sanık …’in çekin karşılığını bankada bulundurmakla sorumlu şirket yetkilisi olarak görüldüğü için çeklerin karşılıksız kalan miktarından az olmamak üzere; neticeten 94.400 TL ve 125.000 TL adli para cezasıyla cezalandırılmasına ayrı ayrı karar verildiği, sanığın ve çek hesabı sahibi şirketin çek düzenleme ve çek hesabı açmaktan yasaklanmasına, diğer sanık…’in ise suç tarihinde şirket yetkilisi olmaması nedeniyle beraatine karar verildiği, kararın usulüne uygun olarak sanıklara tebliğ edildiği ve istinaf yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği görülmüştür.
Suç tarihinde ve halen de yürürlükte olan 5941 sayılı Kanun’un Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı başlıklı 5/1. maddesi;
“…Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adli para cezası; çek bedelinin karşılıksız kalan miktarı, “…” az olamaz. Mahkeme ayrıca, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına; bu yasağın bulunması hâlinde, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının devamına hükmeder. Yargılama sırasında da resen mahkeme tarafından koruma tedbiri olarak çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağına karar verilir. Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişi, bu tüzel kişi adına çek keşide edenler ve karşılıksız çekin bir sermaye şirketi adına düzenlenmesi durumunda ayrıca yönetim organı ile ticaret siciline tescil edilen şirket yetkilileri hakkında uygulanır. Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür.
Kanun yararına bozma istemiyle sınırlı olarak yapılan incelemede; dosya içerisindeki belgelerden ve Ticaret Sicil Gazetesinin 02.11.2018 tarihli (suç tarihinden önceki) nüshasının 9694. sayfasından da anlaşılacağı üzere;
Çek hesabı sahibi ve keşideci şirketin (GLR GRUP Doğalgaz Makina Elektirik Elektronik Bilgisayar İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin) münferiden temsile yetkili müdürünün (yani Ltd. Şti.’nin yönetim organının) sanık … olarak atanmasına karar verildiği, eski müdür…’in bu yetkisinin sona erdiğinin açıkça yazılı olduğu ve ilk derece mahkemesince verilen cezai yaptırım ve güvenlik tedbiri mahiyetindeki yasaklama kararında hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla,
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görülmediğinden kanun yararına bozma talebinin REDDİNE, 17.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.