YARGITAY KARARI
DAİRE : 19. Ceza Dairesi
ESAS NO : 2019/33922
KARAR NO : 2021/3372
KARAR TARİHİ : 22.03.2021
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 36/3-b maddesine aykırılık eyleminden dolayı kabahatli İmran Karagülleoğlu hakkında … Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü C Bölgesi Trafik Ekipler Amirliğinin 28/07/2018 tarihli ve MA 30222304 sayılı idarî para cezası karar tutanağı ile uygulanan 2.018,00 Türk lirası idarî para cezasına yönelik başvurunun reddine dair … Anadolu 1. Sulh Ceza Hâkimliğinin 01/11/2018 tarihli ve 2018/6483 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 30/10/2019 gün ve 11626 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 04/11/2019 gün ve KYB-2019-105257 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Benzer bir olaya ilişkin Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 18/09/2017 tarihli ve 2016/15686 esas, 2017/6937 karar sayılı ilâmında, “…Araç kiralama şirketlerinin, 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu kapsamında, araç kiralama tarihlerinden belli bir süre önce, belli tarihlerde kullanmak üzere araç kiralayan kişilerin açık kimlik bilgilerini, yasada yer alan bilişim sistemine usulüne uygun biçimde kayıt yapmaları halinde; kiralama tarihleri içinde meydana gelebilecek trafik kural ihlallerini, o tarihte işletmecilerden araç kiralayan kişilerin yaptıkları kabul edilmelidir. Keza, Anayasa’nın “İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzel kişiliği” başlıklı 123. maddesi; “.. idare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir.” hükmünü amirdir. Dolayısıyla, 1774 sayılı yasa gereği oluşturulan kiralık araç kimlik bildirme sistemini denetlemek ve takip etmekle yükümlü olan idarenin, trafik kural ihlalinin yapıldığı anda aracı süren ve varsa kiralayan kişinin kimliğini tespit etmekle ve bu sistem üzerinde usulüne uygun kaydedilen ve aracı kiralayan kişinin kimlik bilgisi esas alınarak idari para cezası tutanağı düzenlemekle de yükümlü olduğu değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, itirazı değerlendiren mahkemece, aracı kiraya veren işletmecinin itiraz gerekçeleri ve elindeki kira sözleşmesi ile internet sistemi çıktısının bir örneği, cezayı düzenleyen idareye gönderilmek suretiyle, itiraz konusu kira sözleşmesi ve tutanağın, sistemde kayıtlı kiralık aracı kullanan kişinin kimlik bilgileri hakkında bir araştırma yapılarak düzenlenip düzenlenmediği sorulmaksızın itirazın reddine karar verilmesinde isabet bulunmadığı…” şeklinde belirtildiği üzere, motorlu aracın sürücü belgesi olmayan kişi tarafından sürülmesine izin vermekten araç tescil plakasına istinaden idarî yaptırım kararı düzenlendiği, ancak… plakalı aracın 26/07/2018 tarih ve saat 16:15 ile 08/08/2018 tarih ve saat 18:15 arasındaki dönemde … isimli şahsa kiralandığı, kabahat fiilinin işlendiği 28/07/2018 tarihinde saat 01:48 sıralarında aracın adı geçen kişi de kiralanmış bulunduğu, kaldı ki muterizin anılan aracın Kiralık Araç Bildirim Sistemine (KABİS) kaydının girildiğini belirtmesi karşısında, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesindeisabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309.maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
Dosya içerisinde bulunan kira kontratı uyarınca… plakalı aracın 26.07.2018 – 08.08.2018 tarihleri arasında … isimli şahsa kiralandığı, aracı kiralayan şahsın sürücü belgesi suretinin dosyada mevcut olduğu, … Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü’ nün 13.09.2018 tarihli cevabi yazısında 28.07.2018 tarihinde… plakalı aracın Hüseyin Toker tarafından sürücü belgesiz olarak kullanılması nedeni ile muteriz hakkında da idari para cezası uygulandığının belirtildiği anlaşılmış ve muterizin başvuru dilekçesinde aracın kabahat tarihinde kiraya verildiği ile yapılan kiralama işlemine ilişkin kayıtların KABİS sisteminde mevcut bulunduğunu ifade ettiği görülmüş ise de, bu kayıtların dosya içerisinde bulunmadığı anlaşılmakla; muterize ait… plakalı aracın Kiralık Araç Bildirim Sistemi kapsamındaki kayıtları getirtilip deliller bir bütün halinde değerlendirildikten sonra muterizin hukuki durumunun tayin ve takdiri yerine eksik inceleme ile karar verildiği hususunda da kanun yararına bozma yoluna gelinip gelinmeyeceğinin takdiri için dosyanın Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 22/03/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.