YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/16818
KARAR NO : 2015/18583
KARAR TARİHİ : 15.12.2015
Y A R G I T A Y İ L A M I
MAHKEMESİ : Eskişehir 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/09/2014
NUMARASI : 2013/448-2014/707
Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmün temyiz incelemesi taraf vekillerince, incelemenin duruşmalı olarak yapılması ise davacılar vekili ile davalı O.. B.. vekili tarafından yasal süresi içinde verilen temyiz dilekçesi ile istenilmekle taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan 14.05.2015 gününde temyiz edenlerden davacılar vekili geldiler. Davalı O.. B.. adına gelen olmadı. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosya eksiklik nedeniyle mahkemesine geri çevrilmiş, bu kez iade edilmekle dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Mahkemece yapılan inceleme ve alınan raporlar hüküm kurmaya yeterli değildir.
Şöyle ki;
1-Dava konusu taşınmazın bulunduğu Cumhuriyet Bulvarının daha önce Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluğunda devlet yolu olarak kullanıldığı, bu idare tarafından 1954 yılında Menafi-i Umumiye kararı alındığı, 1987 yılında ağ deşikliği yapılarak sorumluluk alanından çıkarıldığı halen Eskişehir B.. B.. sorumluluğunda bakım ve gözetiminin yapıldığı anlaşılmış olup öncesinde kamulaştırma işleminin tamamlanıp tamamlanmadığı araştırılmamıştır. Dava dışı Karayolları Genel Müdürlüğü’nden tüm kamulaştırma evrakı istendikten sonra taşınmazın devlet yolu olarak kullanılan kısmı hakkında kamulaştırma tarihinde yürürlükte olan mevzuat uyarınca kamulaştırma işleminin tamamlanıp tamamlanmadığı tespit edilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi,
2-Taşınmazın Cumhuriyet Bulvarı ve Murat Can Sokak ile diğer ara sokaklarda kalan kısımlarına hangi tarihte el atıldığı belirlenmemiştir. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun geçici 6.maddesi uyarınca 04.11.1983 tarihinden önce fiilen el atılan taşınmazlarla ilgili bedel talep edilmesi halinde el atma tarihindeki nitelikleri esas alınarak değeri tespit edilmelidir. Buna göre taşınmaza hangi tarihte,
hangi kısımlarına el atıldığı araştırılarak 04.11.1983 tarihinden önce el atılan yerler hakkında, el atma tarihi itibariyle dava konusu taşınmazın imar planı içinde olup olmadığı, imar planı içinde ise ilk olarak imara alınış tarihi, ölçeği ve türü (nazım-uygulama), belediye ve diğer altyapı hizmetlerinden (yol, su, elektrik, çöp toplama, kanalizasyon, aydınlatma gibi) yararlanma durumu, etrafının meskûn bulunup bulunmadığı, nazım imar planı içinde ise bu plandaki konumu, hangi amaçla plan kapsamına alındığı, yerleşim merkezine uzaklığı, belediye sınırları içinde bulunup bulunmadığı, beldenin gelişme yönünde olup olmadığı ilgili belediye başkanlığından sorularak taşınmazın niteliği (arsa-arazi) tespit edilerek sonucuna göre bir değerlendirme yapılması gerekirken bu hususlar araştırılmadan hüküm kurulması,
3-Dava konusu taşınmazla ilgili başka bir paydaş tarafından açılan dosyada (Eskişehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/488-2014/299 sayılı Dairenin 2015/10823-12204 sayılı) el atılan bölümlerle ilgili olarak “taşınmazın tapu kaydı esas alınarak zeminde fiilen el atılan kısımların yüzölçümleri koordinat noktaları ile birlikte tespit edilmesi gerekirken fen bilirkişisi tarafından fiili kullanım durumuna göre ve imar planı yüzölçümüne göre şeklinde el atılan kısımların büyüklüklerinin farklı olarak belirlenmesi ve gerekçeli kararda 2.088,07 m² ve 141,68 m²’ lik kısımlarına yol ve kaldırım yapılarak el atıldığı açıklanmasına rağmen hüküm fıkrasında 2.090,54 m² ve 175,14 m² üzerinden tescil kararı verilmesi” gerekçesiyle bozma yapılmıştır. Bu dosyada hazırlanan ve mahkemece hükme esas alınan raporlarda ise taşınmazın fiilen el atılan kısmının toplam 1.184,89 m² olduğu, imar planına göre ise toplam 1.261,63 m²’lik kısmının ( yol, kaldırım ve yeşil alan) kamulaştırılması gerektiği kabul edilerek 1.261,63 m² alanın bedeline hükmedilmiştir. Fen bilirkişisinden taşınmazın mevcut tapu kaydı esas alınıp imar planında belirlenen (yol, yeşil alan vs) bölümleri ayrı ayrı gösterilerek ve bu imar planı üzerinden fiilen el atılan kısımlar ayrıca çakıştırılmak suretiyle belirlendikten sonra proje bütünlüğü ilkesi gereği imar planındaki ayrılma amacına uygun olarak fiilen el atılan bölümün bir bütün olarak değerlendirilmesi ve buna göre taşınmaz bedeline hükmedilmesi gerekirken yetersiz raporlar esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davalı yararına takdir edilen 1.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 15.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.