YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/5396
KARAR NO : 2014/6473
KARAR TARİHİ : 07.04.2014

MAHKEMESİ : Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/04/2013
NUMARASI : 2011/552-2013/160

Dava ve ıslah dilekçesinde, eğitim ve öğretim giderlerinden kaynaklanan 24.119,26 TL borcun 19.015,55 TL’sinden borçlu olmadığının tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava ve ıslah dilekçesinde, davacının kendi nam ve hesabına fakülte bitirdikten sonra 926 sayılı TSK Personel Kanununun 68. maddesi kapsamında astsubay olabilmek için müracaat ettiğini, 30.08.2009 tarihinde astsubay olarak nasbedildiğini, ancak bir yıllık deneme süresi içinde iken yasal hakkını kullanarak kendi isteği ile ayrılması üzerine 30.03.2011 tarihinde TSK ile ilişiğinin kesildiğini, davalı idare tarafından davacıya 24.119,26 TL borç çıkarıldığını, yapılan hesaplamada personel ve amortisman giderlerinin de hesaba dahil edildiğini belirterek, istenen borcun 19.015,55 TL’sinden borçlu olmadığının tespitini istemiş; mahkemece alınan bilirkişi raporunda dava tarihinden önce yürürlüğe giren 6000 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yargılama sırasında yürürlüğe giren 6318 sayılı Askerlik Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 47. maddesiyle 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 112. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklik ve 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un geçici 1. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının borçlu olmadığı miktar belirlenmiş, mahkemece bu rapor doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 115. maddesinin (b) bendi ve son fıkrasında 6000 Sayılı Yasanın 18. maddesinde yapılan değişiklik doğrultusunda personel ve amortisman giderleri masraflardan düşülmek suretiyle davacının borçlu olmadığı miktarın belirlenmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
12.07.2012 günlü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında “Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı her derecedeki eğitim kurumuna 1997 ve sonraki yıllarda giren ve askeri öğrencilikten kendi isteğiyle ayrılan veya sağlık sebepleri dışında askeri öğrencilikten çıkarılanlardan; yüklenme ve kefalet senetlerinde yazılı olsa dahi ilaç ve tedavi giderleri, kitap, kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ile yiyecek giderinin yarısı ve bunlara tekabül eden faizleri geri alınmaz. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte ödemeleri devam edenler ile bu konuda açılmış davaları sonuçlanmamış veya kesin hükme bağlanmış olanlar da bu madde hükümlerinden yararlandırılır. Ödemesi devam edenlerden bu madde çerçevesinde yapılacak hesaplamaya göre fazla ödeme yapmış olanlar ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ödemesini tamamlamış olanlara geri ödeme yapılmaz. Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Millî Savunma Bakanlığınca müştereken belirlenir.” hükmü yer almaktadır. Bu madde ile yapılan düzenleme, askeri okullara 1997 ve sonraki yıllarda giren ve askeri öğrencilikten kendi isteğiyle ayrılan veya sağlık sebepleri dışında askeri öğrencilikten çıkarılan kişiler için geçerli olup, askeri okullardan mezun olduktan sonra subay, astsubay, uzman jandarma vs. olarak TSK emrinde çalışmakta iken ilişiği kesilenler için uygulanması mümkün olmadığı halde, mahkemece hükme esas alınan 25.02.2013 tarihli bilirkişi raporunda davacının borçlu olmadığı miktar belirlenirken; ilaç ve tedavi giderleri, kitap, kırtasiye giderleri, öğrenci harçlıkları ile yiyecek giderinin yarısı düşülmek suretiyle hesaplama yapılması ve mahkemece bu rapor doğrultusunda karar verilmesi doğru değil ise de, davacıdan alınacak tazminatın tespitine dair esasları düzenlemesi nedeniyle uygulanması gereken 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin (a) bendi 09.11.2013 tarihinde “öğrenci harçlıkları, kitap kırtasiye”, “ilaç-tedavi giderleri” ile “personel ve amortisman” ibareleri yürürlükten kaldırılmış, “yiyecek” ibaresi “yiyecek masraflarının yarısı” olarak değiştirilmiş ve birinci fıkrasının sonuna “01.01.1997 ve sonrasında imzalanan yüklenme senetleri dikkate alınarak hesaplanacak tazminat miktarlarında bu Yönetmelik hükümleri esas alınır” şeklinde değiştirilmiş olup bu değişiklik nedeniyle, davacının borçlu olmadığı miktarın aynı içeriğe sahip 6353 sayılı Yasanın Geçici 1. maddesinin 2. fıkrasına göre belirlenmiş olması bozma nedeni yapılmamıştır.
Ancak;
1-926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 68. maddesinin 3. ve 4. fıkralarında “Astsubay meslek yüksek okullarına veya kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirenlerden astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine alınacaklarda aranacak şartlar, bunların tabi tutulacakları seçme sınavlarına ilişkin usul ve esaslar ile temel askerlik eğitimiyle ilgili esaslar yönetmelikte gösterilir. Uzman jandarmalardan astsubay nasbedilenler hariç olmak üzere kendi nam ve hesabına fakülte, yüksek okul veya meslek yüksek okullarını bitirenlerden bu madde hükümlerine göre astsubay nasbedilenler, astsubay nasbedilmelerini müteakip atandıkları görevlerde bir yıllık deneme (adaylık) süresine tabi tutulurlar. Bunlardan atandıkları görevde bir yıllık deneme süresi sonunda Türk Silahlı Kuvvetlerine uyum sağlayamayan veya astsubaylığa engel hali görülenler ile deneme süresinin bitimine kadar kendi istekleri ile ayrılmak isteyenlerin Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişikleri kesilir ve aldıkları aylıklar dışında Devlet tarafından bunlara yapılan masraflar, kanuni faizleriyle birlikte kendilerinden tahsil olunur.” hükmü yer almaktadır. Yasanın uygulanmasını gösteren ve 28.05.2004 tarihinde yürürlüğe giren Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrasında ise, “926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 28/5/2003 tarihli ve 4861 sayılı Kanunla değişik 68 inci maddesi gereğince; uzman jandarmalardan astsubay nasbedilenler hariç olmak üzere en az iki yıl süreli yüksekokul, meslek yüksekokulu veya fakülteleri kendi nam ve hesabına bitirenlerden, bu Yönetmelik hükümlerine göre astsubay nasbedilenler, astsubay nasbedilmelerini müteakip atandıkları görevlerde bir yıllık deneme (adaylık) süresine tâbi tutulurlar. Atandığı görevde bir yıllık deneme süresine tâbi olacakların, deneme süresinin başlangıcı olarak, atandığı göreve başlama tarihi esas alınır.” hükmüne yer verildikten sonra 2. fıkrasında; atandıkları görevde bir yıllık deneme süresi sonunda Türk Silâhlı Kuvvetlerine uyum sağlayamayan veya astsubaylığa engel hâli görülenler ile deneme süresinin bitimine kadar kendi istekleri ile ayrılmak isteyenlerin Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesileceği ve aldıkları aylıklar dışında Devlet tarafından bunlara yapılan masrafların, kanunî faizleri ile birlikte kendilerinden tahsil olunacağı belirtilmiştir.
Somut olayda; davacı, kendi nam ve hesabına fakülte bitirdikten sonra, 926 Sayılı Yasa’nın 68. maddesi ve Dış Kaynaktan Muvazzaf Astsubay Temin Yönetmeliği hükümlerine göre, astsubay temel kursunu (Temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimini) bitirerek astsubay adayı olarak atandıktan ve mukavemet kazandırma eğitimi kursu ile bakım astsubay temel kursu gördükten sonra deneme süresi içerisinde istifa etmiştir. Bu durumda davacının eğitim masraflarından kaynaklanan tazminat sorumluluğunun kapsamının ve miktarının tespitinde, yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler dikkate alınarak hesaplama yapılması ve buna göre davacının astsubay temel kursu ve diğer kurs masrafları olarak talep edilen eğitim giderlerinden 6000 Sayılı Yasa ve 09.11.2013 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği gereğince düşülmesi gereken giderleri düşüldükten sonra kalan miktardan sorumlu tutulması, borçlu olmadığı miktarın bu şekilde tespit edilmesi gerekirken mahkemece hükme esas alınan 25.02.2013 tarihli ek bilirkişi raporunda, davacı hakkında uygulanma imkanı bulunmayan 6318 Sayılı Yasanın 47. maddesiyle değiştirilen 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 112. maddesi gereğince uygulama yapılarak, deneme süresi içerisinde çalıştığı sürelere isabet eden masrafların maliyetlerden düşülmesi suretiyle hesaplama yapılması,
2-Davacının borçlu olmadığı miktar, dava tarihinden sonra yürürlüğe giren yönetmelik değişikliği uyarınca belirlenmiş olduğundan; taraflar yararına hükmedilecek vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin, dava tarihindeki haklılık
miktarlarına göre tespiti gerekir. Bu sebeple; mahkemece 17.12.2005 tarihinde yürürlüğe giren Türk Silahlı Kuvvetleri Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin (a) bendinde değişiklik yapılmış olmasa idi davaya konu asıl alacağın red ve kabul edilecek miktarları bilirkişiye hesap ettirilip bu miktarlar üzerinden davada kendisini vekille temsil ettiren taraflar yararına vekalet ücretine ve yargılama giderlerine hükmedilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 07.04.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.