YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/4391
KARAR NO : 2014/8831
KARAR TARİHİ : 13.05.2014
MAHKEMESİ : Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 15/11/2012
NUMARASI : 2009/905-2012/670
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz mal üzerinde irtifak hakkının ve pilon yerinin idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
1-2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik 11.maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi uyarınca bilirkişi kurulu, arazi niteliğindeki taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle, ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmelidir. Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarında ise özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için dekar başına elde edilecek ortalama verim, üretim gideri ve toptan satış fiyatına ilişkin olarak ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır. Buna göre mahkemece bilirkişi kurulunca münavebeye alınan ürünlerin değerlendirme tarihi olan 2009 yılına ait gıda, tarım ve hayvancılık ilçe müdürlüğünün verim, satış fiyatı ve üretim giderini gösterir (pompaj masrafının sulama giderleri içerisinde olup olmadığı, yok ise sulama giderinin de ne olduğu sorularak) veri cetveli dosya içerisine re’sen getirilerek bilirkişi kurulundan bu verilere göre rapor alınması gerekirken, bilirkişilerin rapora ekledikleri Antalya Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü verileri esas alınmak suretiyle değerlendirme yapan bilirkişi raporuna göre karar verilmesi,
2-Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin son fıkrası hükmüne göre kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde kamulaştırma bedeli, bu kamulaştırma nedeniyle taşınmazın tamamında oluşacak değer düşüklüğüdür. Başka bir deyişle taşınmazın kamulaştırma öncesindeki değeri ile irtifakın geçmesinden sonraki değeri arasındaki fark kamulaştırma bedelidir. Bu bedel taşınmazın büyüklüğüne, kullanma biçimine, arsa ya da tarım arazisi oluşuna, irtifakın niteliği ile geçtiği yer ve kapladığı alana göre yüzde olarak belirlenir ve irtifakın taşınmazda doğurduğu bu değer düşüklüğü oranına göre kamulaştırma bedeli bulunur. Ayrıca Yargıtay uygulamalarında üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla (taşınmazın cins ve niteliğine göre uygun kullanımını önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide %35’i, arsada ise %50’si oranında olacağı kabul edilmektedir. Açıklanan bu esaslar gözönünde tutulduğunda dava konusu taşınmazda daimi irtifak kamulaştırmasından dolayı taşınmazda oluşacak değer düşüklüğü oranının %1,858 olarak kabul edilmesi gerekirken, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda daha az oranda değer düşüklüğü esas alınarak kamulaştırma bedelinin tespit edilmesi,
3-Kamulaştırma bedelinin mahkemece tespiti ve taşınmaz malın idare adına tapuya tescili davalarının niteliğinden dolayı karar harcının maktu olarak alınması gerekirken nispi harca hükmedilmiş olması,
4-Dava konusu taşınmazda daimi irtifak hakkının davacı adına tescili ile yetinilmesi gerekirken infazda tereddüt yaratacak şekilde irtifak hakkının ağaç dikmemek, bina vs. sabit tesis yapmamak koşuluyla tesciline karar verilmesi,
Kabule göre de;
5-Davalıya 16.794,89 TL fazla ödenen ve davacıya iadesine karar verilen kamulaştırma bedelinin bankadan çekilmesine kadar varsa işlemiş mevduat faizi ile birlikte davacıya iadesine karar verilmesi gerekirken, sadece fazla yatan bedelin davacı tarafa iadesine karar verilmesi ile yetinilmesi,
6-17.05.2012 tarihli bilirkişi raporunda irtifak değeri hesaplamasında maddi hata yapıldığı belirtilerek kamulaştırma bedeli 11.754,05 TL olarak hesaplandığı halde mahkemece daha fazla bedele hükmedilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 13.05.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.