YARGITAY KARARI
DAİRE : 18. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/1156
KARAR NO : 2014/5887
KARAR TARİHİ : 31.03.2014
MAHKEMESİ : Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 03/06/2013
NUMARASI : 2012/324-2013/248
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz üzerindeki irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Kamulaştırma Yasasının 11. maddesinin son fıkrası hükmüne göre kamulaştırma yoluyla irtifak hakkı tesisinde kamulaştırma bedeli, bu kamulaştırma nedeniyle taşınmazın tamamında oluşacak değer düşüklüğüdür. Başka bir deyişle taşınmazın kamulaştırma öncesindeki değeri ile irtifakın geçmesinden sonraki değeri arasındaki fark kamulaştırma bedelidir. Bu bedel taşınmazın büyüklüğüne, kullanma biçimine, arsa ya da tarım arazisi oluşuna, irtifakın niteliği ile geçtiği yer ve kapladığı alana göre yüzde olarak belirlenir ve irtifakın taşınmazda doğurduğu bu değer düşüklüğü oranına göre kamulaştırma bedeli bulunur.
Ayrıca Yargıtay uygulamalarında üzerinde irtifak hakkı kurulmuş olan taşınmazda bu irtifak nedeniyle oluşacak değer düşüklüğünün en fazla (taşınmazın cins ve niteliğine göre uygun kullanımını önemli ölçüde etkileyen özel bir durum yoksa) irtifaktan etkilenen alanın mülkiyet değerinin arazide %35’i, arsada ise %50’si oranında olacağı kabul edilmektedir. Açıklanan bu esaslar gözönünde tutulduğunda 531 parselde daimi irtifak kamulaştırmasından dolayı taşınmazda oluşacak değer düşüklüğü oranının %0,919 olarak, 534 parselde %3,13 olarak kabul edilmesi gerekirken, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda daha az oranda değer düşüklüğü esas alınarak kamulaştırma bedelinin tespit edilmesi,
2-Dava konusu 531 parselin 313,77 m²’sinde daimi irtifak, 525,95 m²sinde geçici irtifak, 534 parselin 1405,94 m²’sinde daimi irtifak, 441,77m²sinde geçici irtifak tesisi talebinde bulunulduğu, mahkemece daimi ve geçici irtifak bedeline hükmedilip daimi irtifak hakkı tesisine karar verilip geçici irtifak tesisi ile ilgili hüküm kurulmadığı anlaşılmaktadır.
Kamulaştırma Yasası’nın 11.maddesinin son fıkrası hükmü gereği hesaplanması gereken kıymet düşüklüğünün Yargıtay uygulamalarına göre kısa süreli irtifak kamulaştırmasında taşınmazın değerinde devamlı bir değer kaybı söz konusu olmadığı için taşınmazın mahrum kalınan geliri yerine bulunduğu yer ve niteliklerine göre getirebileceği kira geliri olduğu kabul edilmektedir. Ayrıca kullanmadan dolayı meydana gelen değişikliklerin eski hale dönüştürülmesi için bir masraf yapmak gerekiyor ise bu gidere de hükmedilmelidir.
Bu durumda mahkemece dava konusu 531 parselin 525,95 m²’sinde, 534 parselin 441,77 m²’sinde tesis edilmesi istenilen geçici irtifak hakkı süresinin, geçici irtifak hakkı tesis edilen kısımlarda hangi amaçla tesis yapıldığı (servis yolu, boru hattı döşenmesi veya hattın döşenmesi sırasında toprak yığılması) hususlarının tespiti ile irtifak süresince kira esasına göre irtifak bedelinin belirlenmesi ve kullanmadan dolayı meydana gelen değişikliklerin eski hale dönüştürülmesi için bir masraf yapmak gerekiyor ise bu giderin de hesaplanması ve süreli olarak irtifak hakkı tesisine karar verilmesi gerekirken eksik inceleme sonucu ve belirtilen hususları karşılamayan bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 31.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.